Ung thư da và những dấu hiệu cảnh báo

Da là một bộ phận bao phủ có thể nói trên một diện rộng của cơ thể. Da sẽ giữ chức năng bảo vệ rất nhiều đối với cơ thể. Chính vì thế nếu như da bị ung thư thì sẽ rất nguy hiểm. Bài viết này sẽ cho các bạn hiểu rõ hơn về Ung thư da và những dấu hiệu cảnh báo

Da giữ chức năng gì   

Da là một cơ quan bao phủ hết toàn bộ cơ thể. Da gồm hai lớp chính là biểu bì và trung bì. Da bao gồm 3 chức năng chính như: Điều hòa nhiệt, bảo vệ, và cảm nhận. Các chức năng khác của da như sau:

• Bảo vệ da tránh khỏi mọi chấn thương, tác động bên ngoài, tránh nhiệt
• Tránh được các tác nhân gây hại khác
• Cảm giác được những đau đớn khi có va chạm
• Theo dõi miễn dịch học

Ung thư da là gì

Ung thư da là một trong những loại ung thư thường gặp và triệu chứng cũng dễ phát hiện. Các tế bào ung thư xuất phát từ biểu mô da. Các tế bào đáy sinh ra ung thư tế bào đáy

Căn bệnh này thường gặp ở người da trắng và chủ yếu ở nam sẽ mắc bệnh ung thư da nhiều hơn nữ. 90% bệnh nhân bị ung thư da sẽ xuất hiện ở vùng mặt và cổ.

Cũng như các loại ung thư khác ung thư da sẽ xuất hiện các khối u hoặc nốt ruồi có hình dị dạng và đa dạng kích thước. Thường thì ung thư da sẽ mắc phải do tiếp xúc nhiều với tia tử ngoại và tia cực tím từ ánh sáng mặt trời gây tổn thương cho các tế bào trên da

Nguyên nhân gây nên ung thư da

Do tiếp xúc nhiều với các tia phóng xạ trong thời gian dài

• Các tia bức xạ tím: Đây là các tia bức xạ cực tím xuất phát từ các tia nắng mặt trời và các đèn phát ra các tia tử ngoại, thủy ngân,.. Đây là các tia cực kỳ có hại cho da và nguyên nhân gây ung thư da cao. Vùng da tiếp xúc với các ánh nắng mặt trời trong thời gian lâu và không biết che chắn khi gặp nắng sẽ rất dễ sinh ra ung thư da.
• Các bức xạ ion hóa: Khi tiếp xúc với các bức xạ ion hóa thì da có thể các tế bào ung thư sau 15 năm.

Do bệnh lý di truyền

• Do mắc hội chứng Torres: Đây là một hội chứng di truyền của các ung thư biểu mô tuyến bã và ung thư biểu mô tế bào đáy. Bệnh thường kèm theo ung thư bóng Vater và ung thư đại tràng
• Bệnh xơ da nhiễm sắc: Đây là một bệnh lý có biểu hiện tổn thương da toàn thân với các da bong tróc nhiều vảy và xơ. Thường xuất hiện ở các thanh thiếu niên dưới 20 tuổi. Bệnh này nên tránh các bức xạ mặt trời. Vì các đột biến lặn này rất nhạy cảm khi gặp tia cực tím
• Hội chứng Gardner: Đây là một hội chứng được di truyền với biểu hiện tổn thương nang dưới da và u nang bì
• Nevoid basal cell syndrome ( Hội chứng tế bào đáy dạng nơ vi): Các đột biến trội của nhiễm sắc thể kết hợp với các hốc lõm trong lòng bàn tay hoặc nang xương hàm hoặc ở bàn chân. Các tế bào ung thư tế bào đáy sẽ tụ thành nhiều ổ phối hợp với việc xơ da và các dấu hiệu bất thường ở xương cột sống và xương sườn.

Do bệnh lý da được tồn tại từ trước

• Các vết tàn nhang trên da: Đối với một số người đã có tuổi thì các vết đốm tàn nhang là chuyện hết sức bình thường. Nhưng nếu xuất hiện sẽ có nguy cơ gây ung thư da cao
• Bệnh dày sừng quang hóa: Những mảng ban đỏ sần sùi xuất hiện trên da có vảy ở các vùng da đầu và cổ. Bệnh này có thể chuyển hóa thành ung thư da khoảng 20%
• Do chấn thương vùng da hoặc do viêm da mãn tính: Các vết lở loét các vết xăm da nằm lâu không điều trị kịp thời và các vùng da có tổn thương từ trước như lỗ dẫn lưu, da bỏng cũ có thể gây nên sự phát triển của ung thư da. Khi bị, các tế bào ung thư sẽ có xu hướng lan rộng và rất dễ di căn
• Bệnh Bowen: Bệnh này thường gặp ở người già và biểu hiện xuất hiện các vệt ban đỏ và có vảy. Rất dễ chuyển thành ung thư
• Người có hướng suy giảm miễn dịch: Đối với người  mắc hội chứng suy giảm miễn dịch thì có thể có nguy cơ ung thư da cao. Đối với trường hợp này thì các tổn thương và các u sẽ phát triển mạnh lan tỏa nhanh hơn

Tiếp xúc nhiều với các hóa chất gây ung thư

• Khi để tiếp xúc nhiều với nhựa than đá, nhựa đường, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ,… thì có khả năng rất cao bị ung thư da. Arsen là một loại hay gặp nhất vì gặp nhiều và được ứng dụng nhiều trong ngành y tế và trong công nghiệp

Những dấu hiệu cảnh báo ung thư da

• Mảng da thô ráp bị sần sùi có đóng vảy

Quan sát kỹ trên cơ thể vùng mặt và đầu hoặc hai tay sẽ xuất hiện các mảng da đóng vảy thô ráp có màu nâu chuyển sang hồng đậm. Chính vì thế nên cẩn thận dấu hiệu này vì biểu hiện bệnh dày sừng là một trong những dấu hiệu ung thư đang hình thành. Những mảng da sừng như thế này rất dễ thấy đối với những người có làn da trắng và người từng bị tổn thương da do ánh nắng.

• Xuất hiện các nốt u tròn như hạt chanh

Nếu trên da xuất hiện một nốt tròn u lên kèm các đặc điểm sau:

Hơi mềm và nhìn như hạt chanh hoặc hạt ngọc

Nhìn bằng mắt thấy bóng như bôi mỡ và mờ mờ

Nhìn như mọc mụn và bị lõm ở giữa, không có nhân

Các dấu hiệu này là một trong những dấu hiệu đang bị ung thư da  thuộc dạng ung thư biểu mô tế bào đáy. Bên cạnh đó kèm các triệu chứng dễ chảy máu và dễ xuất hiện các tia máu đan xen ở bề mặt da

• Khi chạm vào thấy vùng da sần sùi, có vết đỏ và thấy cứng không có độ đàn hồi

Một trong những dấu hiệu bạn cần lưu ý là da bị đỏ, bị xỉn màu và cứng không có độ đàn hồi da và sau đó sẽ dần dần lan rộng ra và phần trung tâm bị loét hay lõm xuống và khu vực bị loét có dấu hiệu sau:

Bị loét mãi không lành

Có màu khác biệt và phát triển thành một mảng giòn

Hình thành các vòng mô khác trong một khu vực ban đầu

Sẽ nhanh chóng hình thành các nốt mủ trông như nhọt hoặc nốt mụn bọc không lành. Thường xuất hiện trên bề mặt tai và tay và mặt.

• Xuất hiện các nốt ruồi bất thường trên cơ thể

Trên bề mặt da sẽ hình thành các nốt ruồi đốm nâu màu xám đi cùng các vết đốm có màu sậm hơn

Các nốt ruồi đó sẽ thay đổi màu sắc hoặc kích cỡ. Khi bạn chạm vào sẽ cảm thấy khác thường ở các nốt ruồi đó và sẽ bị chảy máu

Nếu như nốt ruồi đó thay đổi tức là báo hiệu có một khối u hắc tố ác tính.

• Xuất hiện các tổn thương không rõ màu sắc

Xuất hiện các đốm tối màu kỳ lạ và có dấu hiệu bất thường về màu sắc. Khi chạm vào sẽ thấy đau. Các khu vực xuất hiện như lòng bàn chân, đầu ngón tay, lòng bàn tay, đầu ngón chân. Và một số khu vực khác xung quanh hậu môn và âm đạo

• Xuất hiện các mụn cứng và màu vàng

Nếu như xuất hiện các nốt mụn cứng màu vàng thì đó có thể là biểu hiện của ung thư da hiếm gặp: ung thư biểu mô tuyến bã nhờn đây là một loại ung thư của tuyến phụ thuộc da. Các nốt mụn này có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể như thân, cổ đầu hoặc vùng bộ phận sinh dục

• Các u nhỏ màu nhìn như thịt tươi hoặc tím bầm

Xuất hiện các dấu màu xanh, đỏ, tím như thịt tươi

Bị lõm vô ở vùng trung tâm

Nhìn giống như một mụn nhọt nhỏ

• Xuất hiện mảng lớn màu tím hoặc đỏ trên da đây có thể là dấu hiệu của ung thư

Khi các mảng đỏ hoặc tím nổi lên trên da cũng là một dấu hiệu của ung thư da. Bệnh này sẽ thường gặp ở những người bị AIDS/HIV. Các khối u sẽ xuất hiện ở vị trí bẹn hoặc chân làm sưng lên và đau sẽ di căn hạch làm tắc nghẽn bạch huyết vùng này

Ung thư da có mấy loại

Ung thư da tế bào đáy

Loại ung thư da này xuất phát từ lớp tế bào đáy và chiếm tới 65% trong số các trường hợp bị ung thư da. Bệnh này phát triển khá chậm và hầu như không có di căn ở các vùng xa, phần tiên lượng tốt. Các dấu hiệu của loại này thì sẽ không xuất hiện ở các vùng như mũi, mặt và da ở má thái dương,…

Các dấu hiệu của ung thư về tới bào đấy là những tổn thương dạng hạt sẽ nổi trên các bề mặt da, có màu đỏ hồng, có chu vi đường kính khoảng vài milimet.

Ung thư da tế bào vảy

Ung thư da tế bào vảy còn được gọi là tế bào gai sẽ xuất phát từ lớp tế bào vảy. Những dấu hiệu của loại này thường xuất hiện trên các nền của sẹo cũ hoặc sẹo bị bỏng. Xuất hiện ở những vị trí tiếp xúc nhiều với ánh nắng nhất như vùng mu bàn tay, vùng mặt, mặt lưng hoặc cẳng tay. Loại này chiếm đến 25% trong các trường hợp ung thư da. Loại này phát triển khá nhanh và có di căn hạch di căn sang bộ phận khác . Đối với ung thư da tế bào đáy sẽ có tiên lượng tốt hơn ung thư da tế bào vảy

Ung thư tuyến phụ thuộc da

Lại ung thư xuất phát từ các tế bào tuyến mồ hôi, tuyến bã nhờn. Các u hạch này thường xuất hiện nhất là ở các vùng nách, mông, da đầu. Loại này chiếm khoảng 10 % trong các trường hợp ung thư da. Các loại ung thư này sẽ xuất hiện ngay dưới da nên khi phát hiện, các tế bào ung thư sẽ nằm dưới mặt da, dễ bị nhầm lẫn với ung thư phần mềm. Khi nổi u này sẽ rất dễ nhầm với ung thư tuyến vú hoặc ung thư vú di căn. U hạch nổi vùng mông sẽ dễ nhầm lẫn với các tuyến u lành tính. Ung thư tuyến phụ thuộc da phát triển sẽ nhanh và di căn hạch tiên lượng xấu như ung thư tế bào vảy

Các giai đoạn ung thư da

Giai đoạn 0 ( Giai đoạn khởi đầu của ung thư da)

Lớp biểu bì của da là lớp đầu tiên của da và giai đoạn này lớp biểu bì ở da sẽ xuất hiện một số tế bào ung thư. Vì thế khi ung thư xuất hiện ở giai đoạn này còn được gọi là ung thư biểu bì. Ở giai đoạn 0 này trên da sẽ bắt đầu xuất hiện một số dấu hiệu báo hiệu. Phần lớn những trường hợp ung thư hình thành mạnh mẽ từ loại tế bào này

Giai đoạn thứ 1 của ung thư da ( Ung thư da u hắc tố)

Đây sẽ là giai đoạn bắt đầu xuất hiện các tế bào hắc tố ở nhiều vị trí khác trên cơ thể, theo đó cũng sẽ hình thành và xuất hiện các khối u tầm 1-2cm ở nơi rộng. Các tế bào hắc tố có chức năng là sinh ra sắc tố melanin, là sắc tố quyết định đến màu sắc của da

Các u hắc tố được bắt nguồn từ tế bào hắc tố. Đây là loại ung thư da nguy hiểm và gây nhiều biến chứng cho người bệnh. Lúc này người bệnh sẽ thấy từng vết sùi thô ráp bị đóng vảy từng lớp chồng lên nhau, sắc tố và lúc này cũng sẽ thay đổi do melanin thay đổi, và sẽ bắt đầu chuyển từ nâu sang hồng đậm

Giai đoạn hai của ung thư da

Ở giai đoạn hai các tế bào ung thư sẽ chưa phát triển lây sang các mô khác, Nhưng các khối u sẽ ngày càng lớn trên 2cm. Ở thời điểm này bất cứ chỗ nào ở cơ thể cũng rất dễ khởi phát ung thư. Đặc biệt như các vị trí đầu chân tay mặt. Có thể khi tiếp xúc với ánh mặt trời sẽ rất dễ gây ung thư nhất là ở các vùng tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng tuy nhiên cũng có thể khởi phát từ các bộ phận khác như mắt, bộ phận sinh dục,…

Lúc này các sắc tố da ở giai đoạn hai sẽ tăng lên một cách bất bình thường, đối với những người bị ung thư da trong giai đoạn hai thì ra sẽ bị biến đổi từ màu vàng và lan rộng ra khắp các vùng khác trên cơ thể. Lúc này người bệnh sẽ cảm thấy rất khó chịu kèm theo các dấu hiệu và triệu chứng gây ngứa ngáy chảy máu

Giai đoạn ba của ung thư da

Ở giai đoạn ba thì tốc độ phát triển của ung thư cực kỳ nhanh. Tất cả các khối u sẽ lan đến các bộ phận xương hàm và đặc biệt nguy hiểm nhất là ở mắt gây giảm thị lực. Thậm chí là các tế bào ung thư có thể xâm nhập vào các cơ quan nội tạng như gan dạ dày phổi,… cũng sẽ bị nhanh chóng lan đến

Cách điều trị ung thư da

Các bác sĩ sẽ tìm ra hướng điều trị cho bệnh ung thư da. Người mắc ung thư da có thể được bác sĩ chỉ định phẫu thuật bằng những kĩ thuật khác nhau:

Sinh thiết da:

Các bác sĩ sẽ tiến hành loại trừ các khối u ác tính cùng với một số mô xung quanh ra khỏi ra bằng cách hình khoét

Phẫu thuật mohs

Kỹ thuật này là cắt bỏ từng lớp và được kiểm định bằng kính hiển vi cho đến khi loại bỏ toàn bộ các tổ chức gây ung thư trên da. Bác sĩ sẽ tiến hành cắt từ da thành đến các lớp mỏng. Lúc này sẽ tiếp tục loại bỏ các lớp này cho đến khi không còn tế bào ung thư hiển thị trên kính hiển vi nữa. Phương pháp vi phẫu này sẽ làm giảm tối đa tổn hại cho các mô bình thường xung quanh đó và thường được áp dụng với các vùng da ở ngón tay, bộ phận sinh dục, vùng mặt và các khối u ác tính không có rõ ràng đường viền bờ

Bào da

Khi này bác sĩ sẽ tiến hành dùng lưỡi dao nhỏ để bào vùng da có biểu hiện bất thường ra khỏi bề mặt da để điều trị ung thư da

Nạo da can thiệp và đốt điện

Bác sĩ sẽ tiến hành dùng dụng cụ hình chiếc thìa ( curette) Để loại bỏ các khối u ác tính ra khỏi da. Sau đó Sẽ dùng điện để làm khô và kiểm soát việc chảy máu cũng như tiêu diệt những tế bào ung thư da còn lại. Việc này sẽ diễn ra và lặp lại một đến ba lần trong một ca phẫu thuật. Khi sử dụng phương pháp này da sẽ không cần khâu. tuy nhiên kỹ thuật này chỉ phù hợp với những khối u nhỏ ở tứ chi và thân.

Cryosururgery (phẫu thuật lạnh)

Đây là phương pháp sử dụng các dụng cụ và các chất làm lạnh như nitơ lỏng hoặc khí argon Để tiêu diệt các màu bất thường khu trú trong tế bào ung thư. Phương pháp này thường được sử dụng để điều trị trong ung thư da giai đoạn sớm

Dermabrasion ( mài da)

Phương pháp này sẽ dùng dụng cụ bàn chải xoay với tốc độ cao loại bỏ lớp da trên cùng. Với thủ thuật Sẽ giúp làm mờ các nếp nhăn, hình xăm, các mô sẹo và các mảng da ung thư.

Phẫu thuật laser:

Phương pháp này sử dụng các tia laser hay còn được gọi là chùm ánh sáng cường độ mạnh để cắt xuyên qua các mô. Tia laser có độ chính xác cao trên khu vực nhỏ nên sẽ thường được sử dụng trong ca phẫu thuật yêu cầu độ chính xác cao

Dùng phương pháp xạ trị để điều trị ung thư da

Xạ trị thường là phương pháp để điều trị hầu hết các bệnh ung thư. Sử dụng tia X năng lượng cao hoặc các loại phóng xạ để triệt để các tế bào ung thư không cho chúng phát triển. Liệu pháp này sẽ được điều trị ở loại ung thư da biểu mô tế bào đáy và ung thư da biểu mô tế bào vảy

Dùng phương pháp hóa trị để điều trị ung thư da

Hóa trị là phương pháp dùng các loại thuốc để ngăn chặn sự phát triển ở các tế bào ung thư bác sĩ có thể chỉ định thuốc cho bệnh nhân bôi ngoài da

Bảo vệ da và phòng tránh ung thư da như thế nào

Bệnh ung thư da Thường bắt nguồn từ việc tiếp xúc quá nhiều với tia UV hay còn gọi là tia tử ngoại. Và đây là một số khuyến cáo để hạn chế việc bị ung thư da:

Nên tránh các ánh nắng từ sau 10h00 sáng vì lúc này sẽ đạt cường độ cực kỳ cao rất dễ ảnh hưởng đến da.

Khi đi ra đường sau 10h00 sáng nên sử dụng các dụng cụ bảo hộ như kính râm, quần áo dài, mũ, váy chống nắng, áo khoác,…. Để bảo vệ da tránh khỏi ánh nắng

Sử dụng kem chống nắng: nên sử dụng kem chống nắng cho vùng da mặt khi đi ra ngoài nắng , vì da mặt là vùng da khá mỏng dễ tổn thương nên khi đi ra ngoài nắng nên che chắn cẩn thận vùng da mặt và các vùng da trên cơ thể. Sử dụng kem chống nắng cũng là một phương pháp tốt nhất để bảo vệ da

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Đối với các bệnh nhân nếu bất kì trên cơ thể có dấu hiệu bất thường gì thì nên đi kiểm tra. Vì nếu phát hiện sớm sẽ điều trị nhanh chóng và ít tốn kém hơn. Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu sẽ trả lời và giải đáp mọi thắc mắc của quý bệnh nhân. Các y bác sĩ sẽ tận tình, chu đáo hướng dẫn và đưa ra hướng điều trị để bệnh nhân an tâm hơn. Nên đi tầm soát ung thư để có thể phát hiện và an tâm hơn

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu: 522-524-526 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 10, TP.HCM

Thời gian làm việc: Thứ 2-Thứ 7 (6h00-20h00); Chủ Nhật (6h00-12h00)