Đau dạ dày cấp là một “kẻ thù” tấn công dai dẳng khiến cơ thể trở nên tiều tụy và mệt mỏi, đau dạ dày cấp tấn công bất ngờ và hình thành nên những cơn đau dữ dội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống. Thấu hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên để chiến thắng “kẻ thù” này. Bài viết này sẽ giúp bạn giải mã những nguyên nhân gốc rễ dẫn đến đau dạ dày cấp: Nguyên nhân và triệu chứng của đau dạ dày cấp, từ đó có phương pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
Nội dung bài viết
Nguyên nhân gây đau dạ dày cấp
1. Chế độ ăn uống “bất thường”:
- Sử dụng nhiều thức ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, đồ chua, đồ uống có cồn.
- Thường xuyên bỏ bữa, ăn không đúng giờ.
- Thường có thói quen ăn uống vội vàng, không nhai kỹ.
2. “Kẻ xâm lược” Helicobacter pylori (Hp):
- Vi khuẩn Hp tấn công mạnh mẽ niêm mạc dạ dày, bào mòn lớp bảo vệ, dẫn đến viêm loét và đau.
- Lây truyền qua đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.
3. “Tác dụng phụ” của thuốc:
- Có một số loại thuốc gây nên tình trạng kích ứng niêm mạc dạ dày như aspirin, ibuprofen, thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
- Sử dụng thuốc không theo chỉ định, lạm dụng thuốc.
4. “Cơn bão” căng thẳng:
- Căng thẳng gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm tăng tiết axit dạ dày, dẫn đến co thắt dạ dày và gây đau.
- Áp lực công việc, stress kéo dài là những nguyên nhân phổ biến.
5. “Kẻ thù tiềm ẩn” khác:
- Sử dụng nhiều cà phê, hút thuốc lá.
- Sử dụng các chất kích thích.
- Bệnh lý khác như: trào ngược dạ dày thực quản, hội chứng ruột kích thích, Crohn.
Triệu chứng đau dạ dày cấp
1. Đau bụng – Tiếng thét cảnh báo:
- Cơn đau xuất hiện thường ở vùng thượng vị, có thể lan ra sau lưng hoặc hai bên hông.
- Mức độ đau có thể khác nhau, từ âm ỉ đến quặn thắt dữ dội.
- Cơn đau có thể xuất hiện sau khi ăn, khi đói, hoặc bất chợt.
Điều này có nghĩa là:
- Dạ dày đang bị tổn thương, viêm loét hoặc xuất huyết.
- Cần nên kiểm tra và điều trị y tế càng sớm càng tốt.
2. Buồn nôn và nôn – Nỗ lực giải tỏa:
- Cảm giác buồn nôn khó chịu, có thể dẫn đến nôn ra thức ăn, dịch dạ dày hoặc thậm chí là máu.
- Nôn có thể giúp giảm bớt cơn đau, nhưng cũng có thể khiến cơ thể mất nước và điện giải.
Ý nghĩa:
- Dạ dày đang cố gắng thực hiện quá trình loại bỏ thức ăn hoặc chất kích thích gây kích ứng.
- Để tránh mất cân bằng cần bù nước và điện giải.
3. Ợ nóng, ợ chua – Axit trào ngược:
- Axit dạ dày trào ngược lên thực quản gây nên cảm giác nóng rát, khó chịu ở ngực.
- Ợ chua thường xảy ra sau khi ăn hoặc khi nằm xuống.
Ý nghĩa:
- Có thể do chức năng co thắt của cơ vòng thực quản dưới bị suy yếu khiến axit trào ngược.
- Cần tránh các thực phẩm và đồ uống kích thích axit dạ dày.
4. Chán ăn, đầy bụng – Mất cân bằng hệ tiêu hóa:
- Mất cảm giác ngon miệng, không muốn ăn uống do cơn đau dạ dày cấp gây ra.
- Cảm giác đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn.
Ý nghĩa:
- Dạ dày đang gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn, chính vì vậy khi tiếp nhận thức ăn, cơ thể có tình trạng nôn và làm cho người bệnh cảm thấy chán ăn.
- Cần tạo ra chế độ ăn uống thanh đạm, dễ tiêu hóa và chia thành nhiều bữa nhỏ.
5. Tiêu chảy hoặc táo bón – Rối loạn nhu động ruột:
- Nhu động ruột bị rối loạn dẫn đến tiêu chảy hoặc táo bón.
- Phân có thể có màu đen hoặc đỏ tươi nếu có xuất huyết tiêu hóa.
Ý nghĩa:
- Tổn thương hoặc viêm nhiễm niêm mạc dạ dày.
- Cần theo dõi và điều trị để tránh mất nước và các biến chứng nguy hiểm.
6. Triệu chứng khác:
- Gây nên tình trạng sốt nhẹ, mệt mỏi.
- Khó ngủ, sụt cân.
Ý nghĩa:
- Có thể do nhiễm trùng, thiếu hụt vitamin hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
- Cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa.
Biến chứng đau dạ dày cấp
1. Xuất huyết tiêu hóa:
- Xuất huyết tiêu hóa có thể nói là một biến chứng phổ biến nhất của đau dạ dày cấp, có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
- Biểu hiện: có tình trạng nôn ra máu, đi ngoài phân đen.
2. Thủng dạ dày:
- Tình trạng dạ dày bị thủng lỗ, gây nên hiện tượng tràn dịch dạ dày vào ổ bụng, dẫn đến viêm phúc mạc.
- Biểu hiện: đau bụng dữ dội, lan ra toàn bộ ổ bụng, buồn nôn, nôn, sốt cao.
3. Hẹp môn vị:
- Có sẹo do loét dạ dày lành lại khiến môn vị bị hẹp, cản trở thức ăn từ dạ dày xuống ruột.
- Biểu hiện: buồn nôn, nôn, ợ chua, đầy bụng, sụt cân.
4. Ung thư dạ dày:
- Biến chứng nguy hiểm nhất của đau dạ dày cấp, có thể dẫn đến tử vong nếu không điều trị đau dạ dày cấp kịp thời.
- Biểu hiện: chán ăn, sụt cân, khó nuốt, buồn nôn, nôn, đau bụng.
5. Biến chứng khác:
- Viêm loét dạ dày tá tràng.
- Viêm tụy cấp.
- Suy giảm chức năng tiêu hóa.
Kết luận:
Biến chứng đau dạ dày cấp là những “hồi chuông cảnh tỉnh” đang báo động cho sức khỏe. Việc chủ quan và không điều trị kịp thời đau dạ dày cấp sẽ có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và thậm chí là tính mạng. Hãy xây dựng cho bản thân một chế độ ăn uống hợp lý, phù hợp, một lối sinh hoạt khoa học, và đi khám bác sĩ định kỳ để bảo vệ sức khỏe dạ dày của bạn.
Chẩn đoán đau dạ dày cấp
1. Khám lâm sàng:
- Bước đầu tiên trong chẩn đoán đau dạ dày cấp là các bác sĩ sẽ chỉ định khám lâm sàng.
- Bác sĩ sẽ trao đổi với bệnh nhân về các triệu chứng, tiền sử bệnh lý, thói quen sinh hoạt, sử dụng thuốc,…
- Khám tổng quát và kiểm tra bụng để đánh giá mức độ đau, vị trí đau, tình trạng co cứng cơ bụng,…
2. Xét nghiệm:
- Tiếp theo bác sĩ sẽ đề xuất làm các xét nghiệm được thực hiện để xác định nguyên nhân gây đau dạ dày cấp:
- Chẩn đoán HP: Xét nghiệm máu, ure thở, phân để tìm kiếm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP).
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra các chỉ số như men gan, chức năng thận, amylase,… để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể và phát hiện các biến chứng.
- Chụp X-quang: Chụp X-quang dạ dày có thể phát hiện các bất thường như loét, thủng, hẹp môn vị,…
- Chụp CT scan hoặc MRI: Sử dụng trong trường hợp nghi ngờ có biến chứng nặng hoặc ung thư dạ dày.
3. Nội soi dạ dày:
- Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để xác định nguyên nhân đau dạ dày cấp.
- Hỗ trợ các bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày, lấy mẫu sinh thiết để xét nghiệm.
- Có thể thực hiện nội soi dạ dày có sinh thiết hoặc nội soi dạ dày bằng ống mềm.
Kết luận:
Chẩn đoán đau dạ dày cấp là một quá trình cần thiết để xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Việc kết hợp các phương pháp chẩn đoán lâm sàng, xét nghiệm và nội soi sẽ giúp bác sĩ đưa ra kết luận chính xác nhất.
Điều trị đau dạ dày cấp
1. Điều trị nội khoa:
- Phương pháp điều trị chủ yếu dành cho đau dạ dày cấp.
- Sử dụng các loại thuốc:
- Thuốc giảm tiết axit: Hạn chế tối đa lượng axit dạ dày, hỗ trợ giảm bớt cơn đau và ợ nóng.
- Thuốc chống nôn: Giảm được tình trạng buồn nôn và nôn.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày, giúp giảm kích ứng và hỗ trợ phục hồi.
- Kháng sinh: Sử dụng trong trường hợp có vi khuẩn HP.
Bên cạnh sử dụng thuốc, điều trị nội khoa còn bao gồm:
- Bù nước và điện giải: Bù lại lượng nước và điện giải bị mất do nôn, tiêu chảy.
- Chế độ ăn uống hợp lý: Sử dụng các loại thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, chia nhỏ bữa ăn, tránh thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ chua.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Giảm căng thẳng, stress.
2. Điều trị ngoại khoa:
- Áp dụng trong trường hợp đau dạ dày cấp có biến chứng nặng như:
- Xuất huyết tiêu hóa: Cầm máu bằng nội soi hoặc phẫu thuật.
- Thủng dạ dày: Phẫu thuật vá lỗ thủng.
- Hẹp môn vị: Phẫu thuật cắt hẹp môn vị.
Kết luận:
Điều trị đau dạ dày cấp cần được thực hiện kịp thời và theo dõi để tránh các biến chứng nguy hiểm. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu
Đau dạ dày cấp là tình trạng khá phổ biến, có thể điều trị dứt điểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Hãy chú ý thay đổi chế độ ăn uống, lối sống và thói quen sinh hoạt hằng ngày. Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu với các y bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành y tế sẽ hỗ trợ bạn trong quá trình điều trị bệnh và giúp bạn tìm ra phương án điều trị tối ưu, phù hợp
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu: 522-524-526 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 10, TP.HCM
Thời gian làm việc: Thứ 2-Thứ 7 (6h00-20h00); Chủ Nhật (6h00-12h00)
Bài viết trên được tham vấn y khoa các bác sĩ có chuyên môn cao của Phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu