Máu là một chất lỏng tồn tại trong cơ thể được hình thành từ các thành phần hữu hình như các tế bào hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu và huyết tương. Nhiễm trùng máu không phải là một loại bệnh mà đó được cấp báo là một tình trạng nguy kịch. Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể trong nền y học hiện đại nhưng nhiễm trùng máu nếu không kịp thời điều trị vẫn sẽ là một thách thức đối với các bác sĩ vì nguy cơ tử vong khá cao.

Nội dung bài viết

1 Máu có vai trò như thế nào
2 Nhiễm trùng máu là gì
3 Nguyên nhân gây nên nhiễm trùng máu
4 Những dấu hiệu của nhiễm trùng máu
5 Biến chứng của nhiễm trùng máu
6 Cách điều trị nhiễm trùng máu
7 Nên phòng ngừa nhiễm trùng máu như thế nào
8 Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Máu có vai trò như thế nào

Máu là một chất lỏng tồn tại trong cơ thể được hình thành từ các thành phần hữu hình như các tế bào hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu và huyết tương. Vai trò đầu tiên của máu là cung cấp các chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng và cấu tạo các tổ chức cũng như loại bỏ những chất thừa thải trong quá trình chuyển hóa của cơ thể như khí cacbonic và axit lactic

Máu cần có những chức năng vô cùng quan trọng cho cơ thể:

Sẽ đảm nhiệm vai trò vận chuyển oxy: oxy là một loại khí rất cần thiết cho các cơ quan nội tạng cũng như cơ thể người, phổi sẽ đảm nhiệm vai trò oxy vào. Oxy sẽ được vận chuyển từ phổi đến các cơ quan nhờ dòng máu.
Lấy khí cacbonic từ các mô vận chuyển đến phổi và sau đó sẽ thải ra ngoài. Máu còn có thể lấy một số chất thải khác vận chuyển đến gan thận để có thể được thải ra ngoài bằng đường nước tiểu và phân
Máu sẽ chuyển các hormone từ các tuyến nội tiết đến các mô
Máu sẽ vận chuyển các thức ăn có trong đường tiêu hóa để chuyển hóa và sau đó nuôi cơ thể
Giúp cơ thể chống lại các loại nhiễm trùng

Nhiễm trùng máu là gì

Nhiễm trùng máu không phải là một loại bệnh mà đó được cấp báo là một tình trạng nguy kịch. Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể trong nền y học hiện đại nhưng nhiễm trùng máu nếu không kịp thời điều trị vẫn sẽ là một thách thức đối với các bác sĩ vì nguy cơ tử vong khá cao.

Theo thống kê của bộ y tế thế giới cho thấy mỗi năm có đến khoảng 30.000.000 người lớn và 3.000.000 trẻ sơ sinh nhiễm khuẩn máu trên toàn thế giới. Trong đó sẽ có khoảng 6.000.000 người lớn và 500.000 trẻ sơ sinh tử vong vì lý do nhiễm trùng máu

Nhiễm trùng máu là một trong những mối đe dọa nguy hiểm hàng đầu vì nguy cơ tử vong của nó khá cao, bên cạnh đó chi phí điều trị cũng sẽ rất cao. Thời gian nằm viện để điều trị sẽ cảm mất thời gian. Trong đó đề kháng là một vấn đề toàn cầu được ngành y tế đặc biệt quan tâm.

Nhiễm trùng máu là những tập hợp các bệnh lý xảy ra khi vi trùng xâm nhập vào cơ thể và tiết ra các chất độc dẫn đến suy đa cơ quan phải rối loạn đông máu và suy gan, suy thận.

Khi nhắc đến nhiễm trùng máu thì sẽ đề cập đến một số thuật ngữ như sau: Sepsis và Septicaemia

Sepsis: Đây là một loại nhiễm trùng máu do vi khuẩn, nấm, virus gây ra. Phạm vi nhiễm trùng không chỉ ở máu mà còn nhiều các cơ quan khác trong cơ thể. Khi được chuẩn đoán Sepsis nghĩa là bệnh nhân có tổ nhiễm khuẩn và xuất hiện hội chứng đáp ứng viêm toàn thân
Severe Sepsis: Đây là một loại nhiễm trùng máu khá nặng, nhiễm trùng máu kèm theo rối loạn chức năng cơ quan, giảm máu và hạ huyết áp gây rối loạn phân bổ máu, thay đổi đột ngột tình trạng, ý thức và gây rối loạn các chức năng khác
Septic shock: là một trong những giai đoạn nặng bệnh nhân và chuyển sang giai đoạn sốc nhiễm khuẩn thường để nhiễm khuẩn máu rất nặng, huyết áp tụt nhanh mặc dù đã bổ sung đủ dịch kèm theo bất thường tới máu
Septicaemia: Đây là một thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng máu do vi khuẩn gây ra, khi chuẩn đoán Septicaemia nghĩa là trong máu bệnh nhân đã có sự tăng trưởng của vi khuẩn

Nguyên nhân gây nên nhiễm trùng máu

Sau đây là những nguyên nhân gây nên nhiễm trùng máu mà bạn nên lưu ý:

Nhiễm trùng da: Nhiễm trùng da là một bệnh lý được hình thành bởi các sinh vật ngoài cơ thể bao gồm cả nhiễm trùng da, nhiễm trùng côn trùng. Nhiễm trùng da lâu ngày không điều trị sẽ hình thành nên nguyên nhân nhiễm trùng máu
Nhiễm trùng đường tiết niệu: nhiễm trùng đường tiết niệu là một bệnh lý nếu để kéo dài không chữa trị sẽ gây nên biến chứng nhiễm trùng máu. Có khoảng 25 % bệnh nhân nhiễm trùng máu được tìm ra nguyên nhân là do nhiễm trùng đường tiết niệu. Những nguyên nhân đó hình thành là do quan hệ tình dục không an toàn, vệ sinh cá nhân không sạch sẽ từ đó vi khuẩn sẽ xâm nhập vào đường niệu đạo hay còn gọi là ống dẫn nước tiểu sẽ gây nên viêm nhiễm dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu. Những vi khuẩn này khi đã vào đường niệu đạo sẽ sinh sản và lan qua đường bàn quang cũng như nhiều bộ phận lân cận khác sau đó sẽ đi vào máu gây nên nhiễm trùng máu toàn thân
Nhiễm trùng đường tiêu hóa: nhiễm trùng đường tiêu hóa là một bệnh lý được hình thành qua đường ăn uống, khi ăn phải thức ăn hoặc uống phải nguồn nước có chứa nhiều sinh vật gây bệnh thì sẽ gây nên nhiễm trùng đường tiêu hóa. Do các sinh vật bao gồm nấm men, vi khuẩn và những ký sinh trùng là nguyên nhân chủ yếu gây nên nhiễm trùng đường tiêu hóa. Đây cũng là một nguyên nhân hình thành nên nhiễm trùng máu
Nhiễm vi khuẩn gram âm: Vi khuẩn có thể gây nên nhiễm trùng máu thứ phát xuất phát ở ô nhiễm vi khuẩn ban đầu do những thao tác y tế ẩu tả không được khử trùng vô khuẩn hoặc do những dụng cụ y tế không được sát khuẩn sẽ gây nên nhiễm khuẩn gram âm và hình thành nên nhiễm trùng máu
Nhiễm vi khuẩn gram dương: khác với vi khuẩn gram âm, vi khuẩn gram dương có một bức tường tế bào dày thường gặp là liên cầu, tụ cầu, phế cầu, não mô cầu nguy hiểm nhất là tụ cầu vàng, đặc biệt là loại tụ cầu kháng lại Methicillin. Nhiễm vi khuẩn gram dương thường sẽ phát triển ở da, cơ hình thành nên mụn nhọt, vết thương nhiễm khuẩn, viêm cơ,… Sẽ xuất hiện triệu chứng như viêm tai, mũi, họng, xoang, răng hình thành nên ổ mũ sau, áp xe quanh thận và dưới cơ hoành.
Nhiễm vi khuẩn kỵ khí: vi khuẩn kỵ khí là một nhóm vi khuẩn đơn bào có kích thước cực kỳ nhỏ và những vi khuẩn này nếu không điều trị dễ hình thành nên nhiễm trùng máu
Nhiễm nấm: bất kỳ nhiễm trùng nào cũng có thể gây kích hoạt quá trình nhiễm trùng máu tuy nhiên nếu kết lại nhiễm trùng đó được điều trị thì khả năng gây nhiễm trùng máu sẽ không cao .

Các loại nguyên sau đây có nhiều khả năng gây nhiễm trùng máu và có thể nói nguy cơ rất cao:

Viêm mô tế bào
Viêm phổi
Nhiễm trùng trong ổ bụng
Dây thần kinh trung ương bị nhiễm trùng
Du khuẩn huyết
Trẻ nhỏ dưới 12 tháng đặc biệt là trẻ sơ sinh bị sinh non, nhẹ cân, có dị tật bẩm sinh thì cũng sẽ xuất hiện tình trạng nhiễm trùng máu nếu không quan sát kỹ càng
Sự tăng mạnh đề kháng trong bối cảnh các loại kháng sinh ngày càng mất khả năng tiêu diệt vi khuẩn
Lạm dụng quá nhiều kháng sinh và không được chỉ định của bác sĩ cũng là một trong những nguyên nhân có thể gây nên yếu tố nhiễm trùng máu
Suy giảm hệ thống miễn dịch bẩm sinh
Những người bị nhiễm HIV đang phải điều trị
Những người đang hóa trị chống ung thư
Những người cấy ghép nội tạng cũng có thể dễ dẫn đến tình trạng nhiễm trùng máu
Chấn thương sọ não
Bị bỏng do xăng dầu
Nên phải điều trị các bệnh lý mãn tính như đái tháo đường, bệnh gan, bệnh thận, ung thư

Những dấu hiệu của nhiễm trùng máu

Những triệu chứng ban đầu của nhiễm trùng máu đôi khi sẽ khá mờ nhạt và có thể bị nhầm lẫn với một số các bệnh lý khác. Cũng chính vì thế khi cơ thể có bất kỳ dấu hiệu nào đang nghi ngờ nhiễm trùng máu thì có thể đến ngay cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra càng sớm càng tốt. Sau đây là những dấu hiệu nghi ngờ nhiễm trùng máu:

Sẽ xuất hiện những cơn sốt đột ngột, đôi khi sẽ bị lạnh toát. Các cơn sốt đó sẽ trên 38 ° C
Đôi khi sẽ xuất hiện cảm giác ớn lạnh và toàn thân run lẩy bẩy
Đôi khi sẽ xuất hiện những cơn vã mồ hôi liên tục mặc dù không nóng, da lạnh
Tình trạng da sẽ nhợt nhạt, nổi những đốm li ti ở tứ chi, báo hiệu các máu mô kém
Sẽ xuất hiện tình trạng hạ huyết áp
Nhịp tim trở nên nhanh chóng
Nhịp thở sẽ tăng nhanh
Thở khó khăn và kèm theo triệu chứng khó thở
Xuất hiện tình trạng tiêu chảy, buồn nôn và mắc ói
Sẽ có thể không đi tiểu cả ngày hoặc lượng nước tiểu ít làm nên tình trạng bí tiểu
Cảm giác lừ đừ bị đuối sức không còn chút sức lực
Mất nhận thức
Đau nhức cơ thể là một tình trạng xảy ra ở toàn thân hoặc có thể sẽ chỉ ở một bộ phận nào đó trên cơ thể
Tình trạng da sẽ chuyển màu khi cơ thể bị nhiễm trùng máu. Cơ thể sẽ ưu tiên vận chuyển máu tới những cơ quan nội tạng và tế bào quan trọng trong cơ thể để duy trì sự sống. Nếu như bị nhiễm trùng máu đưa tới ra có thể sẽ giảm đi và khiến cho da bệnh nhân trở nên tím tái và xanh nhạt
Xuất hiện các triệu chứng về thần kinh bệnh nhân sẽ có thể bị hôn mê và rối loạn ý thức kèm theo đó là sốc nhiễm khuẩn

Biến chứng của nhiễm trùng máu

Đối với nhiễm trùng máu thì mức độ nguy hiểm và hiệu quả của việc điều trị sẽ phụ thuộc rất nhiều vào những yếu tố như tuổi tác, bệnh lý nền, sức khỏe tổng thể và thời gian bệnh xảy ra cho đến khi được điều trị.

Phát hiện càng sớm thì việc điều trị bệnh sẽ hiệu quả cao và cơ hội điều trị cũng sẽ được cao hơn. Theo như các chuyên gia nghiên cứu cho biết, đối với những người cao tuổi hoặc các trường hợp mắc bệnh lý mãn tính hoặc những người bị suy giảm hệ miễn dịch thì khả năng chữa khỏi sẽ khá thấp.

Đối với những trường hợp kể trên thì ngay cả khi được điều trị bằng nhiều loại kháng sinh có liều lượng cao, phổ biến rộng ở thời điểm sớm nhưng khả năng tử vong cũng sẽ rất cao.

Nhưng ngược lại đối với những đối tượng có sức khỏe tốt và không bị mắc bệnh mãn tính trước đó thì sẽ có nhiều cơ hội được điều trị hiệu quả cao hơn và nguy cơ tử vòng cũng sẽ thấp hơn rất nhiều.

Đối với bệnh nhân bị nhiễm trùng máu sẽ có tiên lượng tử vong cao hơn mắc những những trùng khác. Nên cần lưu ý, tiên lượng xấu cũng có thể do sự chậm trễ trong khâu chẩn đoán và trong quá trình điều trị bệnh. Cơ hội sống của người bệnh sẽ cao nếu như bệnh tình được phát hiện sớm và điều trị sớm. Sẽ có rất nhiều biến chứng xảy ra nếu như mắc phải nhiễm trùng máu:

Xuất hiện tình trạng rối loạn đông máu khiến cho các cục máu nhỏ hình thành trong khắp thành mạch của cơ thể. Khi hình thành tình trạng đông máu thì tình trạng này sẽ làm ngăn chặn dòng máu chảy cũng như cản trở việc cung cấp các oxi và các chất dinh dưỡng đến những cơ quan trong tim và não ,… và theo đó sẽ làm tăng nguy cơ gây nên suy cơ quan nội tạng. Đây là trường hợp rất dễ gây nên nguy kịch cho bệnh nhân
Trụy mạch do sốc nhiễm trùng
Đối với những bệnh nhân bị nhiễm trùng máu nhẹ và may mắn được phục hồi sau việc điều trị thì cũng không nên tuyệt đối chủ quan vì sẽ có nhiều nguy cơ nhiễm trùng cao hơn đối với những người bình thường.
Nhiễm trùng máu là một căn bệnh thực sự vô cùng nguy hiểm với lượng tử vong vô cùng cao mà bất kỳ ai cũng nên cẩn trọng và chú ý.
Sẽ gây nên biến chứng sốc nhiễm trùng: Đây là một trong những biến chứng khá nặng của nhiễm trùng máu. Sốc nhiễm trùng với những biểu hiện đặc biệt chú ý như nhịp tim nhanh, khó thở, rối loạn tâm thần,… tỉ lệ tử vong của biến chứng này sẽ cao và chiếm khoảng 20 đến 50%. Tình trạng diễn biến này sẽ diễn ra nặng hơn đối với trẻ nhỏ, người già và đặc biệt cần chú ý là trẻ sơ sinh
Hội chứng suy hô hấp cấp: suy hô hấp cấp là một bệnh lý rất nguy hiểm liên quan đến đường hô hấp. Cho đến hiện nay suy hô hấp cấp tính vẫn là một trong những vấn đề nan giải trong hồi sức cấp cứu với tỉ lệ tử vong khá cao lên đến 45%. Suy hô hấp cấp tính chuyện sẽ gây ra một loạt những biểu hiện khá nặng. Khởi phát cho việc đó là thiếu oxy máu, thâm nhiễm phổi lan tỏa dẫn đến suy hô hấp cấp dẫn đến tình trạng khó thở
Rối loạn tình trạng máu đông: Đây là một trong những tình trạng máu chảy mà không thể chống lại được như người bình thường do sự thiếu hụt chủ yếu ở các yêu tố đông máu, những người mắc biến chứng này sẽ rất dễ rơi vào tình huống bi kịch và chuyện do sốc nhiễm trùng
Suy giảm chức năng của thận và gan: suy thận và suy gan xảy ra phần lớn là do thận và gan bị tổn thương đến mức không thể có khả năng tự phục hồi và hoạt động bình thường trở lại. Thông thường thì các bệnh lý về gan và thận sẽ xảy ra trong nhiều năm đến một giai đoạn cuối cùng thì những chức năng đó sẽ bị suy giảm

Cách điều trị nhiễm trùng máu

Dù cho ở mức độ nào thì nhiễm trùng máu cũng là một tình trạng đe dọa tới tính mạng của người bệnh. Với sự tiến bộ của các phương pháp chẩn đoán và cơ hội điều trị của bệnh này sẽ cao nhưng nếu như điều trị kịp thời và không có các bệnh lý cũng như sức đề kháng tốt thì sẽ có cơ hội hồi phục cao. Việc Điều trị nhiễm trùng máu sẽ bao gồm những phương pháp sau đây:

Dùng kháng sinh: đa phần đối với trường hợp nhiễm trùng máu do vi khuẩn thì nên dùng kháng sinh để kết quả điều trị được đẹp tốt nhất. Những loại kháng sinh ở phổ biến rộng thường được sử dụng trong nhiễm trùng máu là do bác sĩ sẽ kê đơn và chỉ định. Sử dụng kháng sinh theo mầm bệnh và kháng sinh đó phải dùng liều cao. Trong trường hợp vi khuẩn kháng lại với kháng sinh và chưa rõ mầm bệnh thì nên cần phối hợp dùng kháng sinh.
Sử dụng thuốc kháng virus hoặc kháng nấm: nguyên nhân nhiễm trùng máu là do virus hoặc nấm thì các bác sĩ sẽ chỉ định điều trị thuốc bằng thuốc kháng virus và nấm dùng qua đường tiêm ở tĩnh mạch
Truyền dịch: đối với bệnh nhân bị nhiễm trùng máu thì đường huyết áp hay bị hạn nên cần được truyền dịch để có thể tăng huyết áp
Phương pháp oxy: cung cấp lượng oxy cho máu bằng mặt nạ oxy, ống thông dẫn oxy sẽ qua đường mũi hoặc thở máy
Phương pháp lọc máu: trong trường hợp bị suy thận cấp và để giúp loại bỏ các chất thải và muối hoặc các nước dư thừa từ máu ra khỏi cơ thể thì sẽ dùng phương pháp này
Phương pháp phẫu thuật: đây là một phương pháp điều trị nhiễm trùng máu tận gốc nếu như xác định được nguyên nhân nhiễm trùng đó từ đâu xuất phát. Khi nhiễm trùng máu biến thành áp xe thì phẫu thuật cắt bỏ áp xe sẽ được thực hiện ngay lập tức
Cải thiện tình trạng sức đề kháng của cơ thể bằng yếu tố truyền máu, sinh tố, truyền đạm,…

Nên phòng ngừa nhiễm trùng máu như thế nào

Ăn nhiều chất đạm béo sẽ gây tăng nguy cơ nhiễm trùng máu: Đối với một số trường hợp bị nhiễm trùng máu thì khi vi trùng xâm nhập vào máu tiết ra những chất độc sẽ dẫn đến ngộ độc máu gây viêm nhiễm. Từ đó sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng của thận, tim, não cũng như suy đa cơ quan và rối loạn đông máu và suy thận và suy gan. Nhiễm trùng máu xảy ra khi vi trùng xâm nhập vào cơ thể. Những triệu chứng nó sẽ phát ra những biểu hiện như là nhịp hô hấp nhanh, xuất hiện các cơn sốt, đường huyết tăng cao và sẽ không bị tiểu đường. Khả năng miễn dịch yếu có thể do bị HIV hoặc ung thư. Điều đó có thể khiến cho bệnh nhân tăng cao nguy cơ nhiễm trùng máu. Không chỉ như thế bệnh nhân đái tháo đường và những bệnh nhân trải qua một cơn nhập viện hoặc đã trải qua bất kỳ những cuộc phẫu thuật nào đều có nguy cơ nhiễm trùng
Luôn phải ngăn ngừa vi khuẩn: Ngăn chặn những virus khỏi cơ thể: để ngăn chặn được tình trạng này hãy thường xuyên chú ý đến sức đề kháng,hệ miễn dịch để nhằm đối phó với những bệnh nhiễm trùng nhỏ
Bổ sung nhiều sữa chua: Bổ sung những men vi sinh có lợi cho cơ thể: Ăn sữa chua hằng ngày giúp tăng cường men vi sinh và tránh nhiễm trùng máu. Men vi sinh là một loại rất quan trọng đối với hệ thống miễn dịch. Theo như những chuyên gia nghiên cứu cho hay nếu như bổ sung đầy đủ men vi sinh giúp giảm được nguy cơ nấm Candida và ngăn ngừa được các nhiễm trùng nấm xấu xâm lấn ở trẻ sơ sinh sinh non.
Bổ sung các loại hạt: Khi lựa chọn thực phẩm nên lựa chọn những thực phẩm chứa nhiều selen và kẽm. Theo như một số chuyên gia nghiên cứu công bố thì kẽm và Selen sẽ đóng một vai trò rất quan trọng trong việc khắc phục nhiễm trùng máu. Lựa chọn những thực phẩm chứa nhiều kẽm như sữa, các loại hạt, trứng và những thực phẩm giàu selen như hạt hướng dương, cá,… có thể giúp ích rất nhiều cho việc phục hồi nhiễm trùng máu
Thường xuyên phải rửa tay: luôn giữ gìn tay sạch sẽ, điều đó sẽ giúp ngăn chặn dịch nhiễm trùng. Chính vì vậy khi đi bất cứ nơi đâu bạn nên sử dụng xà phòng để rửa tay thường xuyên và tránh chạm vào bề mặt bẩn. Nếu không rửa tay thì nên sử dụng cồn để khử trùng về luôn mang theo bên mình

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Nếu như gặp bất cứ vấn đề gì ở cơ thể mà cần tư vấn hãy liên hệ với Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu. Nơi đây các y bác sĩ sẽ tận tình thăm khám cho bệnh nhân, sẽ tìm ra những phương pháp điều trị phù hợp với thể trạng của từng bệnh nhân. Với các trang thiết bị y tế sẽ giúp cho việc chẩn đoán trở nên nhanh và chuẩn xác hơn.