Trào ngược dạ dày không chỉ có ở người lớn mà đối với một số trẻ em vẫn rất thường bị trào ngược dạ dày. Trào ngược dạ dày ở trẻ em có thể có nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể gây ra viêm loét dạ dày, viêm thực quản và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Nội dung bài viết

1 Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở trẻ
2 Triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ
3 Làm sao để điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ em
4 Lời khuyên của bác sĩ Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu
5 Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở trẻ

Cơ vòng thực quản dưới (LES) yếu

Cơ vòng thực quản dưới (LES) là một cơ vòng nằm ở phía dưới thực quản, có chức năng đóng lại để ngăn chặn thức ăn và axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Ở trẻ sơ sinh, LES thường yếu hơn so với người lớn, do đó thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.

Cơ vòng thực quản dưới (LES) yếu là một nguyên nhân phổ biến gây trào ngược dạ dày ở trẻ. Cơ vòng này có thể bị yếu do một số yếu tố sau:

Trẻ sơ sinh: Cơ vòng thực quản dưới của trẻ sơ sinh thường chưa phát triển hoàn thiện, do đó dễ bị yếu.
Trẻ sinh non: Trẻ sinh non thường có nguy cơ bị trào ngược dạ dày cao hơn trẻ sinh đủ tháng do cơ vòng thực quản dưới của trẻ chưa phát triển đầy đủ.
Bệnh lý: Một số bệnh lý hoặc dị tật bẩm sinh có thể khiến cơ vòng thực quản dưới bị yếu, chẳng hạn như thoát vị cơ hoành, sa dạ dày, hở van tâm vị.

Ảnh hưởng của cơ vòng thực quản dưới yếu đến trào ngược dạ dày ở trẻ

Khi cơ vòng thực quản dưới bị yếu, thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Điều này có thể gây ra các triệu chứng của trào ngược dạ dày ở trẻ, chẳng hạn như nôn trớ, ợ nóng, khó nuốt, ho, khó thở, thay đổi khẩu vị.

Bài viết liên quan: Mẹo chữa trào ngược dạ dày khi mang thai hiệu quả

Tăng áp lực trong ổ bụng

Tăng áp lực trong ổ bụng cũng là một nguyên nhân phổ biến gây trào ngược dạ dày ở trẻ. Áp lực trong ổ bụng tăng có thể do các yếu tố sau:

Trẻ bú quá nhiều hoặc quá nhanh: Khi trẻ bú quá nhiều hoặc quá nhanh, dạ dày của trẻ sẽ căng ra và gây tăng áp lực trong ổ bụng.
Trẻ nằm ngay sau khi bú: Khi trẻ nằm ngay sau khi bú, thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Trẻ bị ho, hắt hơi hoặc gắng sức: Khi trẻ ho, hắt hơi hoặc gắng sức, áp lực trong ổ bụng cũng sẽ tăng lên.
Trẻ bị béo phì: Trẻ bị béo phì thường có ổ bụng lớn hơn, do đó áp lực trong ổ bụng cũng sẽ cao hơn.
Trẻ mắc một số bệnh lý: Một số bệnh lý có thể gây tăng áp lực trong ổ bụng, chẳng hạn như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), bệnh tim, bệnh gan.

Ảnh hưởng của tăng áp lực trong ổ bụng đến trào ngược dạ dày ở trẻ

Khi áp lực trong ổ bụng tăng, thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Điều này có thể gây ra các triệu chứng của trào ngược dạ dày ở trẻ, chẳng hạn như nôn trớ, ợ nóng, khó nuốt, ho, khó thở, thay đổi khẩu vị.

Tăng sản xuất axit dạ dày

Tăng sản xuất axit dạ dày cũng có thể là một nguyên nhân gây trào ngược dạ dày ở trẻ. Axit dạ dày đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa thức ăn, nhưng nếu được sản xuất quá nhiều có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, bao gồm trào ngược dạ dày.

Tăng sản xuất axit dạ dày có thể do một số yếu tố sau:

Trẻ sơ sinh: Trẻ sơ sinh thường có lượng axit dạ dày cao hơn so với người lớn. Điều này là do cơ thể trẻ đang phát triển và cần nhiều axit để tiêu hóa thức ăn.
Trẻ sinh non: Trẻ sinh non thường có lượng axit dạ dày cao hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Điều này là do cơ thể trẻ chưa phát triển đầy đủ và không thể kiểm soát lượng axit dạ dày được sản xuất.
Bệnh lý: Một số bệnh lý có thể gây tăng sản xuất axit dạ dày, chẳng hạn như bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), bệnh tiểu đường, hội chứng Zollinger-Ellison.

Khi lượng axit dạ dày được sản xuất quá nhiều, axit có thể trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng của trào ngược dạ dày ở trẻ, chẳng hạn như nôn trớ, ợ nóng, khó nuốt, ho, khó thở, thay đổi khẩu vị.

Các bệnh lý khác

Ngoài các nguyên nhân phổ biến như cơ vòng thực quản dưới (LES) yếu, tăng áp lực trong ổ bụng và tăng sản xuất axit dạ dày, trào ngược dạ dày ở trẻ cũng có thể do một số bệnh lý khác gây ra, chẳng hạn như:

Thoát vị cơ hoành: Thoát vị cơ hoành là tình trạng một phần dạ dày chui qua lỗ cơ hoành lên ngực. Điều này có thể gây tăng áp lực trong ổ bụng và khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Sa dạ dày: Sa dạ dày là tình trạng dạ dày di chuyển xuống dưới cơ hoành. Điều này cũng có thể gây tăng áp lực trong ổ bụng và khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Hở van tâm vị: Hở van tâm vị là tình trạng van tâm vị không đóng kín hoàn toàn, khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Dị ứng thức ăn: Dị ứng thức ăn có thể gây viêm thực quản, khiến thực quản dễ bị kích ứng và trào ngược axit.
Nhiễm trùng đường hô hấp: Nhiễm trùng đường hô hấp có thể gây ho và gắng sức, dẫn đến tăng áp lực trong ổ bụng và khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): GERD là tình trạng trào ngược axit dạ dày lên thực quản thường xuyên và nghiêm trọng. GERD có thể do một số yếu tố gây ra, bao gồm các bệnh lý nêu trên.
Trẻ bị bại não: Trẻ bị bại não có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát cơ vòng thực quản dưới, khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.

Các bệnh lý khác có thể gây trào ngược dạ dày ở trẻ bao gồm:

Bệnh lý hệ thần kinh: Một số bệnh lý hệ thần kinh, chẳng hạn như bại não, có thể ảnh hưởng đến chức năng của cơ vòng thực quản dưới, khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Bệnh lý hệ tiêu hóa: Một số bệnh lý hệ tiêu hóa, chẳng hạn như viêm loét dạ dày tá tràng, có thể làm tăng áp lực trong ổ bụng và khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Bệnh lý hệ hô hấp: Một số bệnh lý hệ hô hấp, chẳng hạn như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), có thể gây ho và gắng sức, dẫn đến tăng áp lực trong ổ bụng và khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Bệnh lý nội tiết: Một số bệnh lý nội tiết, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, có thể ảnh hưởng đến chức năng của cơ vòng thực quản dưới, khiến thức ăn và axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.

Các bệnh lý khác có thể gây trào ngược dạ dày ở trẻ bằng cách làm tăng áp lực trong ổ bụng, giảm trương lực cơ vòng thực quản dưới hoặc làm tăng sản xuất axit dạ dày.

Triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ

Các triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ thường gặp bao gồm:

Nôn trớ: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của trào ngược dạ dày ở trẻ. Nôn trớ có thể xảy ra sau khi bú hoặc ăn, hoặc xảy ra ngay cả khi trẻ không ăn.
Ợ nóng: Ợ nóng là cảm giác nóng rát hoặc bỏng rát ở ngực, sau xương ức. Ợ nóng thường xảy ra sau khi ăn hoặc khi trẻ nằm xuống.
Khó nuốt: Trẻ có thể cảm thấy khó nuốt thức ăn, đặc biệt là thức ăn khô hoặc cứng.
Ho: Ho có thể là triệu chứng của trào ngược dạ dày ở trẻ, đặc biệt là ho về đêm.
Khó thở: Đây có thể là triệu chứng của trào ngược dạ dày ở trẻ, đặc biệt là khó thở khi nằm xuống.
Thay đổi khẩu vị: Trẻ có thể cảm thấy chán ăn hoặc không thích ăn một số loại thức ăn.
Biếng ăn: Trẻ có thể biếng ăn hoặc giảm cân.
Trẻ quấy khóc: Trẻ có thể quấy khóc nhiều hơn bình thường, đặc biệt là sau khi ăn.

Các triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ có thể nghiêm trọng hơn nếu trẻ bị các bệnh lý khác, chẳng hạn như thoát vị cơ hoành, sa dạ dày, dị ứng thức ăn hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).

Nếu trẻ có các triệu chứng trào ngược dạ dày, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Làm sao để điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ em

Cách điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Đối với trào ngược dạ dày sinh lý, trẻ thường không cần điều trị y tế. Các bậc cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc sau để giúp giảm thiểu tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ:

Cho trẻ bú đúng tư thế: Khi cho trẻ bú, cha mẹ nên bế trẻ cao hơn ngực và giữ đầu trẻ nghiêng sang một bên.
Không cho trẻ bú quá nhiều hoặc quá nhanh: Trẻ chỉ nên bú mỗi bên 15-20 phút.
Không cho trẻ nằm ngay sau khi bú: Sau khi bú, cha mẹ nên giữ trẻ ngồi hoặc đứng ít nhất 30 phút trước khi cho trẻ nằm.
Cho trẻ ăn các loại thức ăn dễ tiêu hóa: Cha mẹ nên cho trẻ ăn các loại thức ăn mềm, lỏng và dễ tiêu hóa.
Giữ cho trẻ sạch sẽ và khô ráo: Trẻ sơ sinh thường bị trào ngược dạ dày nhiều hơn khi bị ướt. Cha mẹ nên thường xuyên thay tã cho trẻ để giữ cho trẻ sạch sẽ và khô ráo.

Đối với trào ngược dạ dày bệnh lý, trẻ có thể cần được điều trị y tế. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây trào ngược dạ dày, trẻ có thể được điều trị bằng thuốc, phẫu thuật hoặc các biện pháp khác.

Thuốc

Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ bao gồm:

Thuốc kháng axit: Thuốc kháng axit giúp trung hòa axit dạ dày, từ đó làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày.
Thuốc giảm tiết axit: Thuốc giảm tiết axit giúp giảm sản xuất axit dạ dày, từ đó làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày.
Thuốc kháng thụ thể H2: Thuốc kháng thụ thể H2 giúp giảm sản xuất axit dạ dày, từ đó làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày.

Tìm hiểu thêm: Thuốc trào ngược dạ dày – Tổng hợp các loại thuốc và cách sử dụng

Phẫu thuật

Phẫu thuật thường chỉ được chỉ định cho trẻ bị trào ngược dạ dày nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với điều trị y tế. Phẫu thuật trào ngược dạ dày thường được thực hiện bằng phương pháp Nissen fundoplication, trong đó bác sĩ sẽ thắt chặt cơ vòng thực quản dưới để ngăn chặn thức ăn và axit dạ dày trào ngược lên thực quản.

Các biện pháp khác

Ngoài thuốc và phẫu thuật, trẻ bị trào ngược dạ dày cũng có thể được chỉ định các biện pháp khác để giúp giảm các triệu chứng, chẳng hạn như:

Thay đổi chế độ ăn uống: Cha mẹ nên cho trẻ ăn các loại thức ăn dễ tiêu hóa và tránh các loại thức ăn gây kích ứng dạ dày, chẳng hạn như thức ăn cay, axit, nhiều dầu mỡ hoặc nhiều caffeine.
Giảm cân: Nếu trẻ bị béo phì, việc giảm cân cũng có thể giúp giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày.
Thay đổi tư thế khi ngủ: Cha mẹ nên cho trẻ nằm nghiêng sang một bên, đầu hơi cao hơn ngực.
Tránh cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá và các chất kích thích khác.

Tìm hiểu Mẹo Chữa Trào Ngược Dạ Dày Tại Nhà: Cách Giảm Triệu Chứng và Khắc Phục

Lời khuyên của bác sĩ Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Trào ngược dạ dày ở trẻ em là một tình trạng phổ biến, có thể gây ra các triệu chứng khó chịu cho trẻ, chẳng hạn như nôn trớ, ợ nóng, ho, khó thở, thay đổi khẩu vị, biếng ăn, quấy khóc.

Dưới đây là một số lời khuyên cho phụ huynh từ các bác sĩ Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu về trào ngược dạ dày ở trẻ em:

1. Cho trẻ bú đúng tư thế

Khi cho trẻ bú, cha mẹ nên bế trẻ cao hơn ngực và giữ đầu trẻ nghiêng sang một bên. Tư thế này sẽ giúp thức ăn đi xuống dạ dày dễ dàng hơn và giảm nguy cơ trào ngược.

2. Không cho trẻ bú quá nhiều hoặc quá nhanh

Trẻ chỉ nên bú mỗi bên 15-20 phút. Nếu trẻ bú quá nhiều hoặc quá nhanh, dạ dày của trẻ có thể bị căng ra và gây trào ngược.

3. Không cho trẻ nằm ngay sau khi bú

Sau khi bú, cha mẹ nên giữ trẻ ngồi hoặc đứng ít nhất 30 phút trước khi cho trẻ nằm. Tư thế nằm có thể khiến thức ăn và axit dạ dày trào ngược lên thực quản.

4. Cho trẻ ăn các loại thức ăn dễ tiêu hóa

Cha mẹ nên cho trẻ ăn các loại thức ăn mềm, lỏng và dễ tiêu hóa. Các loại thức ăn này sẽ giúp thức ăn đi xuống dạ dày dễ dàng hơn và giảm nguy cơ trào ngược.

5. Giữ cho trẻ sạch sẽ và khô ráo

Trẻ sơ sinh thường bị trào ngược dạ dày nhiều hơn khi bị ướt. Cha mẹ nên thường xuyên thay tã cho trẻ để giữ cho trẻ sạch sẽ và khô ráo.

6. Cho trẻ uống đủ nước

Trẻ sơ sinh cần được bú sữa mẹ hoặc sữa công thức đầy đủ. Trẻ lớn hơn cần được uống đủ nước để tránh bị mất nước do nôn trớ.

7. Tránh cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá và các chất kích thích khác

Khói thuốc lá và các chất kích thích khác có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ.

8. Theo dõi các triệu chứng của trẻ

Nếu trẻ có các triệu chứng trào ngược dạ dày nghiêm trọng hoặc dai dẳng, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

9. Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ

Nếu bác sĩ kê đơn thuốc cho trẻ, cha mẹ cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất.

Xem thêm: So sánh các loại xét nghiệm trào ngược dạ dày hiện nay

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Nếu trẻ có các triệu chứng sau, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức: Trẻ có các triệu chứng trào ngược dạ dày nghiêm trọng hoặc dai dẳng, trẻ có các triệu chứng khác kèm theo trào ngược dạ dày, chẳng hạn như sốt, giảm cân, khó thở, ho ra máu, trẻ có tiền sử gia đình mắc bệnh trào ngược dạ dày. Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu với các bác sĩ luôn tận tâm với từng khách hàng và sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp cho từng trẻ.