Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm phổ biến ở Việt Nam. Bệnh thường xảy ra theo mùa, từ tháng 4 đến tháng 10. Trong một số trường hợp, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như sốc giảm thể tích, xuất huyết, rối loạn đông máu, suy tạng, thậm chí tử vong.
Nội dung bài viết
- 1 Giới thiệu các biến chứng của sốt xuất huyết
- 2 Nguyên nhân của biến chứng sốt xuất huyết
- 3 Hậu quả của các biến chứng sốt xuất huyết
- 4 Các biện pháp phòng tránh sốt xuất huyết
- 5 Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu
Giới thiệu các biến chứng của sốt xuất huyết
1. Biến chứng của sốt xuất huyết gây xuất huyết
Xuất huyết là biến chứng thường gặp nhất của sốt xuất huyết. Biến chứng này có thể xảy ra ở nhiều vị trí trên cơ thể, bao gồm:
- Xuất huyết dưới da: Ban xuất huyết là dấu hiệu đặc trưng của sốt xuất huyết. Ban xuất huyết thường xuất hiện ở giai đoạn 3 của bệnh, sau khi sốt cao giảm dần. Ban xuất huyết có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất ở mặt, ngực, bụng, lưng,… Ban xuất huyết có thể mẩn đỏ, sẩn, hoặc bầm tím.
- Xuất huyết niêm mạc: Chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu âm đạo,… là các biểu hiện của xuất huyết niêm mạc. Các triệu chứng này thường xuất hiện trong giai đoạn 3 của bệnh.
- Xuất huyết nội tạng: Xuất huyết nội tạng là biến chứng nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết. Xuất huyết nội tạng có thể xảy ra ở nhiều cơ quan nội tạng, bao gồm não, tiêu hóa, nội mạc tử cung,… Các biểu hiện của xuất huyết nội tạng bao gồm:
- Đau đầu dữ dội, nôn ói, buồn nôn,…
- Đau bụng, tiêu chảy, nôn ra máu,…
- Chảy máu âm đạo bất thường,…
Nguyên nhân gây xuất huyết trong sốt xuất huyết
Nguyên nhân gây xuất huyết trong sốt xuất huyết là do virus Dengue gây rối loạn đông máu. Khi bị nhiễm virus Dengue, cơ thể sẽ sản xuất ra các kháng thể chống lại virus. Các kháng thể này có thể làm phá hủy các tiểu cầu, dẫn đến giảm tiểu cầu. Khi tiểu cầu giảm, cơ thể sẽ khó cầm máu khi bị chảy máu.
Xem thêm: Sốt xuất huyết chảy máu chân răng: Nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị
2. Biến chứng của sốt xuất huyết gây hạ tiểu cầu
Hạ tiểu cầu là tình trạng số lượng tiểu cầu trong máu giảm xuống thấp hơn mức bình thường. Tiểu cầu là một loại tế bào máu có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Khi tiểu cầu giảm, cơ thể sẽ khó cầm máu khi bị chảy máu.
Mức tiểu cầu bình thường
Mức tiểu cầu bình thường ở người lớn là từ 150.000 đến 450.000 tiểu cầu/mm3 máu. Nếu số lượng tiểu cầu thấp hơn 150.000 tiểu cầu/mm3 máu thì được coi là hạ tiểu cầu.
Nguyên nhân gây biến chứng hạ tiểu cầu
Có nhiều nguyên nhân gây hạ tiểu cầu, bao gồm:
- Nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng có thể gây phá hủy tiểu cầu, bao gồm sốt xuất huyết, viêm gan B, viêm gan C, HIV/AIDS,…
- Thuốc: Một số loại thuốc có thể gây giảm tiểu cầu, bao gồm thuốc chống đông máu, thuốc kháng sinh, thuốc ức chế miễn dịch,…
- Rối loạn tự miễn: Một số bệnh tự miễn có thể gây phá hủy tiểu cầu, bao gồm bệnh bạch cầu, bệnh lupus ban đỏ hệ thống,…
- Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác cũng có thể gây hạ tiểu cầu, bao gồm thiếu máu hồng cầu hình liềm, ung thư, suy tủy xương,…
Triệu chứng của biến chứng hạ tiểu cầu
Hạ tiểu cầu thường không gây ra triệu chứng ở giai đoạn đầu. Khi số lượng tiểu cầu giảm xuống thấp, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng sau:
- Chảy máu bất thường, bao gồm chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu nướu răng, chảy máu kinh nguyệt nhiều, chảy máu nội tạng,…
- Xuất huyết dưới da, biểu hiện là các nốt bầm tím trên da.
- Mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt.
- Đau đầu, đau bụng.
Xem thêm: Sốt xuất huyết chảy máu cam: Nguyên nhân, triệu chứng, cách xử lý và phòng tránh
3. Biến chứng của sốt xuất huyết gây Sốc
Sốc do sốt xuất huyết là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh, có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây Biến chứng Sốc
Sốc do sốt xuất huyết xảy ra do tình trạng thoát mạch, khiến máu chảy ra ngoài lòng mạch và tích tụ trong các mô. Điều này dẫn đến giảm lượng máu lưu thông trong cơ thể, khiến huyết áp tụt đột ngột.
Triệu chứng của Biến chứng Sốc
Sốc do sốt xuất huyết thường xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh, với các triệu chứng như:
- Huyết áp tụt đột ngột, có thể dưới 90/60 mmHg
- Mệt mỏi, li bì, da xanh xao, nhợt nhạt
- Mạch nhanh, yếu
- Hô hấp nhanh, nông
- Buồn nôn, nôn
- Tiểu ít
- Đau bụng
- Chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu nội tạng
- Hôn mê
Xem thêm: Sốt xuất huyết có bị lại không? Tái nhiễm có nguy hiểm không?
4. Biến chứng của sốt xuất huyết gây Suy đa tạng
Suy đa tạng là tình trạng các cơ quan trong cơ thể suy giảm chức năng, không thể thực hiện các nhiệm vụ bình thường của mình. Tình trạng này có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây biến chứng suy đa tạng
Suy đa tạng có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Nhiễm trùng, chẳng hạn như nhiễm trùng huyết, sốt xuất huyết, viêm gan, viêm phổi,…
- Chấn thương, chẳng hạn như chấn thương sọ não, chấn thương tủy sống,…
- Các bệnh tự miễn, chẳng hạn như lupus, viêm khớp dạng thấp,…
- Các bệnh lý ác tính, chẳng hạn như ung thư gan, ung thư thận,…
- Các thuốc hoặc hóa trị liệu
Triệu chứng của biến chứng suy đa tạng
Các triệu chứng của suy đa tạng phụ thuộc vào cơ quan bị ảnh hưởng. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Mệt mỏi, suy nhược
- Khó thở
- Đau bụng
- Buồn nôn, nôn
- Tiểu ít
- Rối loạn tâm thần
5. Biến chứng của sốt xuất huyết gây xuất huyết não
Xuất huyết não do sốt xuất huyết là một biến chứng nguy hiểm của bệnh, có thể gây tử vong hoặc tàn tật. Biến chứng này xảy ra do tình trạng rối loạn đông máu của bệnh sốt xuất huyết, khiến máu dễ bị vỡ và chảy ra ngoài.
Nguyên nhân gây biến chứng xuất huyết não
Xuất huyết não do sốt xuất huyết xảy ra do tình trạng rối loạn đông máu của bệnh, khiến máu dễ bị vỡ và chảy ra ngoài. Rối loạn đông máu này là do virus Dengue gây ra, làm suy giảm số lượng tiểu cầu và tăng cường hoạt động của các yếu tố đông máu.
Triệu chứng của biến chứng xuất huyết não
Triệu chứng của xuất huyết não do sốt xuất huyết thường xuất hiện đột ngột và nghiêm trọng, bao gồm:
- Đau đầu dữ dội, đột ngột
- Nôn ói
- Lú lẫn
- Yếu hoặc tê liệt một bên cơ thể
- Khó nói hoặc khó hiểu
- Mất ý thức
Nguyên nhân của biến chứng sốt xuất huyết
Nguyên nhân của biến chứng sốt xuất huyết là do virus Dengue tấn công các tế bào nội mạc mạch máu, gây ra hiện tượng rối loạn đông máu. Rối loạn đông máu này là do virus Dengue làm suy giảm số lượng tiểu cầu và tăng cường hoạt động của các yếu tố đông máu.
Khi số lượng tiểu cầu trong máu giảm xuống, cơ thể dễ bị chảy máu. Chảy máu có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, bao gồm chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu đường tiêu hóa, chảy máu nội tạng, thậm chí là xuất huyết não.
Huyết áp giảm đột ngột cũng là một biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết. Huyết áp giảm đột ngột có thể dẫn đến sốc, tình trạng nguy hiểm có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Bên cạnh các nguyên nhân trên, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc biến chứng sốt xuất huyết, bao gồm:
- Tuổi tác: trẻ em và người lớn tuổi có nguy cơ mắc biến chứng cao hơn.
- Tình trạng sức khỏe: người mắc các bệnh lý nền như suy thận, suy tim, tiểu đường,… có nguy cơ mắc biến chứng cao hơn.
- Lần nhiễm trùng thứ hai: người mắc sốt xuất huyết lần thứ hai có nguy cơ mắc biến chứng cao hơn.
Hậu quả của các biến chứng sốt xuất huyết
Các biến chứng sốt xuất huyết có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, bao gồm:
Suy nhược cơ thể: Các biến chứng sốt xuất huyết khiến cơ thể phải tiêu tốn nhiều năng lượng để chống lại bệnh tật, dẫn đến suy nhược cơ thể. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, uể oải, chán ăn,…
Giải thích:
- Suy nhược cơ thể: Là tình trạng cơ thể suy yếu, thiếu sức lực, mệt mỏi, dễ mệt, không muốn làm việc,…
- Nguyên nhân: Các biến chứng sốt xuất huyết khiến cơ thể phải tiêu tốn nhiều năng lượng để chống lại bệnh tật, dẫn đến suy nhược cơ thể.
- Triệu chứng: Mệt mỏi, uể oải, chán ăn,…
- Hậu quả: Gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc, học tập,…
Tổn thương các cơ quan trong cơ thể: Các biến chứng sốt xuất huyết có thể gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể, bao gồm gan, thận, não,… Tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe lâu dài, thậm chí là tử vong.
Giải thích:
- Tổn thương các cơ quan trong cơ thể: Là tình trạng các cơ quan trong cơ thể bị hư hại, suy giảm chức năng, không thể thực hiện các nhiệm vụ bình thường của mình.
- Nguyên nhân: Các biến chứng sốt xuất huyết như chảy máu, sốc, suy đa tạng,… có thể gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể.
- Triệu chứng: Tùy thuộc vào cơ quan bị tổn thương mà có các triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như:
- Gan: vàng da, nước tiểu sẫm màu,…
- Thận: phù nề, tiểu ít,…
- Não: đau đầu, nôn ói, co giật,…
- Hậu quả: Gây ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí là tử vong.
Dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác: Các biến chứng sốt xuất huyết khiến hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu, dẫn đến dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác.
Giải thích:
- Dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác: Là tình trạng cơ thể dễ bị nhiễm các loại vi khuẩn, virus, ký sinh trùng,…
- Nguyên nhân: Các biến chứng sốt xuất huyết khiến hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu, không thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
- Triệu chứng: Tùy thuộc vào loại bệnh nhiễm trùng mà có các triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như:
- Nhiễm khuẩn đường hô hấp: ho, sốt, khó thở,…
- Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa: tiêu chảy, nôn mửa,…
- Nhiễm khuẩn đường tiết niệu: tiểu buốt, tiểu rắt,…
- Hậu quả: Gây ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí là tử vong.
Có thể dẫn đến tử vong: Các biến chứng sốt xuất huyết có thể dẫn đến tử vong, đặc biệt là đối với trẻ em, người già và người có bệnh nền.
Giải thích:
- Tử vong: Là tình trạng ngừng hoạt động của tất cả các cơ quan trong cơ thể, dẫn đến chết.
- Nguyên nhân: Các biến chứng sốt xuất huyết như chảy máu nặng, sốc, suy đa tạng, xuất huyết não,… có thể dẫn đến tử vong.
- Nhóm người có nguy cơ cao: Trẻ em, người già và người có bệnh nền.
Các biện pháp phòng tránh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây tử vong. Do đó, mỗi người cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh bệnh để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.
Sử dụng thuốc chống muỗi
Muỗi Aedes aegypti là vật trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết. Do đó, sử dụng thuốc chống muỗi là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa muỗi đốt. Khi sử dụng thuốc chống muỗi, cần lưu ý những điều sau:
- Chọn loại thuốc chống muỗi phù hợp với lứa tuổi và tình trạng sức khỏe.
- Sử dụng thuốc đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Không sử dụng thuốc quá liều quy định.
Diệt lăng quăng, bọ gậy
Diệt lăng quăng, bọ gậy là cách hiệu quả để ngăn chặn sự sinh sản của muỗi Aedes aegypti. Muỗi Aedes aegypti thường sinh sản ở các vật dụng chứa nước đọng, chẳng hạn như:
- Bể nước, chum, vại,…
- Chậu rửa, thau,…
- Lọ hoa, bình hoa,…
- Ống nước thải,…
Để diệt lăng quăng, bọ gậy, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Loại bỏ các vật dụng chứa nước đọng không cần thiết.
- Đậy kín các vật dụng chứa nước cần thiết.
- Thay nước trong các vật dụng chứa nước thường xuyên.
- Sử dụng hóa chất diệt lăng quăng, bọ gậy.
Tiêm phòng
Tiêm phòng sốt xuất huyết là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh. Hiện nay, Việt Nam đã có vắc-xin phòng sốt xuất huyết cho trẻ em từ 9 tháng tuổi trở lên. Tiêm phòng sốt xuất huyết cần được thực hiện theo lịch tiêm chủng của Bộ Y tế.
Ngoài ra, người dân cũng cần nâng cao ý thức phòng bệnh sốt xuất huyết bằng cách:
- Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, khu vực xung quanh nhà sạch sẽ, thoáng mát.
- Mặc quần áo dài tay, sử dụng kem chống muỗi khi ra ngoài.
- Ngủ trong màn, kể cả ban ngày.
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu
Biến chứng của sốt xuất huyết cũng chính là do bị sốt xuất huyết chưa điều trị và quá trình điều trị chậm trễ. Chính vì thế để hạn chế những biến chứng và tránh tình trạng trở nặng thì hãy đến Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu để được các bác sĩ tư vấn và điều trị.
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu: 522-524-526 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 10, TP.HCM
Thời gian làm việc: Thứ 2-Thứ 7 (6h00-20h00); Chủ Nhật (6h00-12h00)
Bài viết trên được tham vấn y khoa các bác sĩ có chuyên môn cao của Phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu