Thực quản là một bộ phận ống cơ nối hầu với dạ dày. Thực quản có chiều dài khoảng 25 đến 30cm và có hình dạng dẹt vì các thành áp sát vào nhau. Viêm thực quản là tình trạng của lớp niêm mạc thực quản bị tổn thương sẽ dẫn tới viêm sưng. Bệnh này thường chỉ gây một số vấn đề khi ăn thức ăn và thường không kéo dài như tạo cảm giác khó nuốt, cổ họng vướng víu, đau ngực, khi nuốt thức ăn sẽ có cảm giác bị đau.

Nội dung bài viết

1 Thực quản có chức năng gì?
2 Viêm thực quản là gì?
3 Nguyên nhân gây nên viêm thực quản
4 Những dấu hiệu của viêm thực quản
5 Viêm thực quản có nguy hiểm không?
6 Cách điều trị viêm thực quản
7 Cách phòng ngừa viêm thực quản
8 Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Thực quản có chức năng gì?

Thực quản là một bộ phận ống cơ nối hầu với dạ dày. Thực quản có chiều dài khoảng 25 đến 30cm và có hình dạng dẹt vì các thành áp sát vào nhau. Trong trường hợp đang nuốt thức ăn thì thực quản có hình ống.

Bộ phận này được cho là bộ phận di động và dính với các nội tạng xung quanh bằng các cấu trúc vô cùng lỏng lẻo. Ở cổ thì thực quản nằm phía sau khí quản và đi xuống vùng trung thức sau nằm ở phía sau cổng mặt chỗ ở ngực, xuyên qua cơ hoành đau bụng và nối thẳng với dạ dày.

Thực quản sẽ đảm nhiệm chức năng chính là đưa những thức ăn từ lỏng xuống cơ quan dạ dày. Cơ trong họng sẽ co lại và sẽ đẩy thức ăn từ miệng xuống dưới thực quản. Tiếp theo là các cơ ở miệng thực quản sẽ giãn ra để có thể đón nhận được lượng thức ăn này.

Đối với những chất lỏng có thể dễ tiêu hóa thì sẽ tự rơi thẳng xuống dạ dày. Còn đối với những thứ đặc hơn và khó tiêu hơn thì sẽ di chuyển vào trong thực quản nhờ nhu động chậm của thực quản, kết hợp với trọng lượng của thức ăn

Viêm thực quản là gì?

Viêm thực quản là tình trạng của lớp niêm mạc bị tổn thương sẽ dẫn tới viêm sưng. Bệnh này thường chỉ gây một số vấn đề về nuốt thức ăn và thường không kéo dài như tạo cảm giác khó nuốt, cổ họng vướng víu, đau ngực, khi nuốt thức ăn sẽ có cảm giác bị đau.

Những tình trạng này không nên chủ quan khi người thân hoặc những trẻ nhỏ bị có dấu hiệu viêm thực quản. Nếu như triệu chứng nặng sẽ xuất hiện những tình trạng như đau ngực, khó thở kể cả khi không ăn hoặc đau cơ, sốt cao, làm cho cơ thể luôn trong tình trạng không muốn ăn. Theo tình trạng đó thì bệnh nhân có thể tiến triển nặng thêm và khó điều trị dễ dẫn đến ung thư

Khi bị viêm thực quản thì lớp niêm mạc thực quản sẽ thay đổi từ đó nguy cơ gây ung thư thực quản sẽ tăng cao. Ngoài ra nếu như phát hiện kịp thời và có thể điều trị được kịp thời thì sẽ có khả năng điều trị hết bệnh.

Còn nếu như phát hiện ở giai đoạn muộn và không điều trị kịp thời thì sẽ gây nên những biến chứng như viêm loét, hẹp ống thực quản, ung thư thực quản và làm cho bạn luôn trong tình trạng không thể ăn bất cứ thứ gì được

Nguyên nhân gây nên viêm thực quản

Những nguyên nhân gây nên viêm thực quản thường rất rõ ràng và bao gồm những nguyên nhân sau :

Nguyên nhân do trào ngược dạ dày: Trào ngược axit dạ dày là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến viêm thực quản và có thể gây viêm mãn tính khi axit không được kiểm soát tốt. Thường thì cơ hạch thực quản dưới sẽ có cấu trúc như van một chiều, nắm giữ nhiệm vụ giữ dịch dạ dày ổn định trong dạ dày dù hoạt động đi lại, nằm, chạy nhảy sẽ có thể khiến cho dạ dày bị xáo trộn. Tuy nhiên khi những cơ quan này bị giãn và thoái hóa, xuất hiện vết hở thì tình trạng axit dạ dày có thể trào ngược lên bên trên thực quản. Dịch dạ dày có nồng độ pH thấp sẽ gây tổn thương, kích thích cho niêm mạc thực quản, từ đó sẽ dễ dẫn đến viêm thực quản. Nguy hiểm hơn nếu như tình trạng trào ngược dạ dày cứ kéo dài, bệnh nhân có thể mắc viêm thực quản mãn tính, niêm mạc thực quản bị tổn thương cực kỳ nghiêm trọng và hình thành nên sẹo. Phải điều trị trào ngược axit dạ dày kết hợp với điều trị chứng viêm thực quản thì tình trạng này mới có thể được cải thiện nhanh chóng và kéo dài hiệu quả
Nguyên nhân là do dị ứng: đây là một nguyên nhân nghe tuy đơn giản nhưng dễ dẫn đến viêm thực quản và xảy ra trong phản ứng dị ứng của con người, có vai trò quan trọng của tế bào bạch cầu. Dị ứng khi tiếp xúc với các tác nhân gây nên kích ứng là vi khuẩn, bụi bẩn, axit, thực phẩm, lông động vật sẽ khiến cho nồng độ bạch cầu ở trực tràng bị tăng cao. Chính vì thế thực quản sẽ dễ bị tình trạng sưng viêm nhanh chóng. Tình trạng thực quản bị viêm dị ứng thường nhanh chóng biến mất khi người bệnh được thoát khỏi những tác nhân gây nên kích thích đó. Tuy nhiên đây là một tình trạng có thể nói là cấp tính, viêm sưng thực quản quá mức dễ ảnh hưởng đến quá trình hô hấp và sẽ cần sự can thiệp của các thiết bị y tế hoặc thuốc để có thể nhanh chóng mở đường hô hấp khi có dấu hiệu khó thở.
Cũng có thể do thuốc gây ra: một số loại thuốc điều trị có thể gây nên sự viêm thực quản, một khi chúng tồn tại lâu trong niêm mạc thực quản. Điều này sẽ có thể xảy ra khi bạn uống thuốc nhưng do sử dụng nước quá ít trong quá trình uống thuốc hoặc nuốt không trôi một phần thuốc sẽ động lại ở niêm mạc thực quản gây nên viêm thực quản.
Do bị nhiễm trùng: đây là một nguyên nhân rất phổ biến và dễ dẫn đến viêm thực quản. Nguyên nhân này khá hiếm và thường chỉ xảy ra ở những người bị suy giảm miễn dịch trong khi bị lupus ban đỏ, ung thư, đang điều trị việc hoá trị, nhiễm HIV/AIDS,…
Người bệnh đang bị suy giảm hệ miễn dịch do bị đái tháo đường, ung thư máu
Đang trong quá trình xạ trị thành ngực
Đang trong quá trình sử dụng các loại thuốc chống viêm
Sử dụng quá nhiều các chất kích thích như rượu bia và thuốc lá
Không kiểm soát được cân nặng dẫn đến thừa cân béo phì ra dễ dẫn đến viêm thực quản
Người bệnh bị nôn mãn tính

Những dấu hiệu của viêm thực quản

Sau đây là những dấu hiệu của viêm thực quản mà cần nên lưu ý để có thể kiểm soát được các triệu chứng cũng như tình trạng của bệnh:

Luôn trong tình trạng nuốt khó: tình trạng này sẽ hình thành do trào ngược với tần suất nhiều nên thực quản sẽ bị tổn thương, niêm mạc phù nề từ đó sinh ra cảm giác bị khó nuốt và dễ bị mắc nghẽn một số vùng sẽ bị tổn thương khi lành lại sẽ hình thành nên sẹo làm cho thực quản bị chật hẹp và cảm giác khó nuốt càng ngày càng tăng
Xuất hiện tình trạng khi nuốt thức ăn sẽ bị đau: đây là Triệu chứng thường gặp khi bị viêm thực quản
Xuất hiện tình trạng ợ hơi: sau mỗi bữa ăn khi ăn no thì sẽ xuất hiện những cơn ợ hơi và đây là cũng một hiện tượng hết sức bình thường của dạ dày tuy nhiên nếu như khi bạn đói mà cũng xảy ra tình trạng ở hơi ợ hơi xa bữa ăn thì có thể chức năng co giãn của cơ thực quản đã bị rối loạn. Đó chính là một trong những dấu hiệu đầu tiên thường thấy của bị viêm thực quản.
Xuất hiện tình trạng ợ chua, ợ nóng: sở dĩ bệnh lý này gây hiện tượng ợ nóng làm bởi vì axit hoặc dịch mật có trong dạ dày đã tiếp xúc với niêm mạc. Hiện tượng ở nóng sẽ có thể lan từ thượng vị dọc lên phía sau xương ức, lan đến hạ họng, lan đến cả mang tai và kèm theo vị chua ở trong miệng
Đôi khi sẽ xuất hiện tình trạng trào ngược nước bọt
Sẽ xuất hiện những cơn buồn nôn hoặc nôn ra máu: bệnh sau khi chuyển biến ở giai đoạn nặng thì các chất trào ngược lên thực quản không chỉ đơn thuần là những dịch tiêu hóa và hơi mà kèm theo đó là sẽ có lượng thức ăn nên khi người bệnh luôn trong tình trạng cảm giác muốn nôn và nôn. Hiện tượng này chủ yếu sẽ xuất hiện sau khi ăn, đôi khi sẽ nôn ra máu
Đôi khi sẽ tiết rất nhiều nước bọt: những người bị viêm thực quản trào ngược thì cũng sẽ tiết ra rất nhiều nước bọt hơn mức bình thường vì có thể phải tự đào thải phản xạ tăng tiết nước bọt để có thể có tính kiềm để trung hòa bớt những axit từ dạ dày có thể tấn công lên thực quản
Ở phía sau xương ức sẽ bị đau khi ăn hoặc uống nước
Xuất hiện Tình trạng đau tức ngực: những chất axit dạ dày có thể chào ngược lên thực quản sẽ làm kích thích những sợi thần kinh ở bề mặt niêm mạc sẽ gây nên cảm giác đau ở đoạn thực quản chạy qua phần ngực. Chính vì vậy người bệnh sẽ thường có dấu hiệu đau tức ngực khi bị viêm thực quản, đau ra sau lưng và lây sang vùng cánh tay
Lúc đầu sẽ khó nuốt những thực cứng như thịt, các loại hạt,.. nhưng sau đó những thực phẩm lỏng như canh hoặc cháo hoặc súp cũng sẽ làm người bệnh cảm thấy nuốt một cách khó khăn
Luôn trong tình trạng khó chịu và lồng ngực bị nóng rát
Phần cơ quan dạ dày sẽ đau nhói
Xuất hiện những cơn ho hen, đau họng và khàn giọng: do axít dạ dày chào ngược lên thực quản quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến thanh quản bị viêm và hệ quả chính là hiện tượng bị khàn giọng. Bên cạnh đó người bệnh cũng sẽ thường xuyên xuất hiện những cơn ho và cơn đau họng. Tình trạng này sẽ luôn kéo dài ra chuyển hóa thành hen suyển. Hiện tượng đau và khàn giọng của người bệnh thường sẽ xảy ra sau mỗi bữa ăn nhưng không có kèm theo số mũi hoặc hắt hơi
Xuất hiện những triệu chứng nhói nhẹ nhịp tim, rối loạn tim mạch, nhịp thở không ổn định, sức khỏe trong tình trạng suy yếu
Đối với trẻ em thì sẽ xuất hiện tình trạng biếng ăn, suy dinh dưỡng và quá trình phát triển sẽ bị ảnh hưởng
Sẽ xuất hiện những cơn đau dạ dày dù đang trong bữa ăn hay không trong bữa ăn cũng sẽ bị nhói
Miệng sẽ có vị đắng: đối với một số bệnh nhân bị viêm thực quản sẽ có cảm giác trắng ở miệng do dịch mật bị trào ngược lên. Tuy nhiên nếu như dấu hiệu này đi kèm với ợ nóng thì khả năng cao người bệnh sẽ bị đồng thời hai thứ bệnh đó là trào ngược dạ dày thực quản và trào ngược dịch mật
Luôn trong tình trạng chán ăn và không muốn ăn mặc dù rất đói

Viêm thực quản có nguy hiểm không?

Viêm thực quản thường sẽ gặp ở người lớn nhiều hơn là ở trẻ em. Những bệnh về thực quản thường gặp nhất sẽ liên quan nhiều đến bệnh trào ngược dạ dày. Những triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày sẽ xuất hiện trong khoảng 33 đến 45% trong tổng dân số, 7 đến 10% trong số đó có triệu chứng hằng ngày.

Bệnh viêm thực quản nếu như không được điều trị kịp thời thì sẽ dẫn đến thay đổi một số cấu trúc của thực quản. Các biến chứng xảy ra sẽ bao gồm:

Mô lót thực quản sẽ bị rách
Sẹo hẹp thực quản
Barrett thực quản: đặc trưng bởi những thay đổi với các tế bào lót xếp bên trong thực quản, việc này sẽ làm tăng nguy cơ gây nên ung thư thực quản

Cách điều trị viêm thực quản

Trước khi tiến hành điều trị xin thực quản thì các bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân gây nên viêm thực quản ở bệnh nhân để có thể chỉ định được các phương pháp điều trị hiệu quả cho từng bệnh nhân vì bệnh sẽ được điều trị theo từng giai đoạn và từng thể trạng của bệnh nhân.

Phương pháp sử dụng thuốc dùng chuyên biệt cho người bị viêm thực quản:

Những thuốc kháng nấm: khi những nguyên nhân gây ra là do bệnh nấm
Những thuốc kháng virus: khi những triệu chứng gây ra là do virus
Các thuốc kháng dịch vị: khi những nguyên nhân gây ra bệnh là do dịch vị của dạ dày bị trào ngược, thuốc này sẽ giúp cho bảo vệ niêm mạc khỏi những tác động này
Sử dụng những loại thuốc giảm đau: đây là loại thuốc sẽ giúp cải thiện được những triệu chứng đau do bị viêm thực quản gây ra
Các thuốc thuộc nhóm Sterioid: các thuốc đường uống cũng thường được các bác sĩ chỉ định để sử dụng giúp cải thiện tình trạng cho bệnh nhân bị viêm thực quản
Các thuốc ức chế bơm proton những thuốc này sẽ có tác dụng giúp cho hạn chế sản xuất dịch vị dạ dày, ngăn ngừa sự trao ngược gây viêm thực quản
Bên cạnh Viêm thực quản sẽ do các nguyên nhân đặc biệt như thuốc hoặc dị ứng gây nên thì sẽ cần có những phương pháp điều trị đặc biệt để chủ yếu là kiểm soát trong quá trình sử dụng thuốc và trong một chế độ ăn uống của bệnh nhân. Người bệnh tránh xa những loại thực phẩm có chứa những tình trạng gây nên viêm thực quản dị ứng.
Nếu nguyên nhân gây nên viêm thực quản là do thuốc thì người bệnh cần nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về những loại thuốc thay thế hoặc khi dùng thuốc nên sử dụng nước nhiều hơn để tránh gây nên tình trạng viêm thực quản. Những loại thuốc như hạ huyết áp, đái tháo đường, đặc trị bệnh lý về tim thì nên theo sự hướng dẫn của bác sĩ

Cách phòng ngừa viêm thực quản

Viêm thực quản có rất nhiều cách để có thể phòng ngừa được nếu như bạn chịu khó thì có thể tránh được viêm thực quản:

Không nên sử dụng những loại thức ăn cay như cà ri, ớt, tiêu quá nhiều trong mỗi bữa ăn vì những thực phẩm này có thể dẫn đến quá trình viêm loét dạ dày dẫn đến viêm thực quản
Hạn chế những loại thức ăn dễ dẫn đến trào ngược dạ dày.
Đối với những người đang bị viêm loét dạ dày thì không nên sử dụng những loại thức ăn cứng như bánh quy hay những loại rau chưa được chế biến, những loại thực phẩm khó tiêu.
Những thực phẩm bao gồm rượu, cả hoa quả họ cam, quýt, chanh và cà chua là những thực phẩm nếu như sử dụng nhiều thì cũng sẽ gây nên tình trạng viêm thực quản, trào ngược dạ dày
Khi bị viêm thực quản thì nên sử dụng những loại thức ăn mềm như ngũ cốc đã được nấu chín, khoai tây nghiền, các loại súp, cháo, …
Cân nặng là một trong những vấn đề quan trọng trong việc hạn chế các loại bệnh. Những người béo phì thì cần tư vấn các bác sĩ những chế độ chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn uống phù hợp và khoa học. Bên cạnh đó thì cần thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để có thể giúp giảm cân và duy trì mức cân nặng ổn định và cần thiết để tránh tình trạng viêm thực quản
Nên nhai thật kỹ và ăn từng miếng nhỏ để tránh tình trạng thức ăn khi đưa vào quá cỡ sẽ làm hẹp thực quản
Tránh sử dụng những loại thuốc lá và rượu bia, cần loại bỏ thuốc lá ra khỏi đời sống sinh hoạt hằng ngày và không nên đứng gần môi trường có khói thuốc lá
Nếu buộc phải dùng thuốc thì nên cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để dùng thuốc đúng cách. Cần uống thuốc với nhiều nước lọc và không nên nằm ngay sau khi uống thuốc mà phải vận động đi đứng hoặc làm gì đó nhất 30 phút rồi sau đó mới nằm. Một số loại thuốc nếu như dùng lâu sẽ làm tăng nguy cơ gây viêm thực quản. Chỉ nên sử dụng thuốc khi có sự hướng dẫn cụ thể của các bác sĩ
Những thực phẩm gì ứng thì nên hạn chế tối đa sử dụng vì nếu như đã từng bị dị ứng với loại thực phẩm nào đó thì cần nên tránh không nên dùng lại. Đặc biệt không nên ăn những loại thực phẩm nhận định dễ dị ứng. Xem xét các thành phần trong từng món ăn để không gây nên tình trạng dị ứng dễ dẫn đến viêm thực quản.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Nếu có những dấu hiệu nghi ngờ bị viêm thực quản hãy đến ngay Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu để được các bác sĩ tại đây thăm khám và kiểm tra cơ thể một cách kỹ lưỡng để có thể có được phương pháp điều trị hiệu quả.