Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là một tình trạng y tế nghiêm trọng xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến não bị gián đoạn. Khi một người đã từng trải qua cơn đột quỵ đầu tiên, nguy cơ tái phát là rất cao. Theo một nghiên cứu, gần hơn một nửa trong số 200.000 cơn đột quỵ hàng năm tại Việt Nam là các trường hợp tái phát.

Mỗi lần đột quỵ sau cơn đầu tiên đều được coi là đột quỵ tái phát. Việc này có thể gây ra tổn thương não nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng thần kinh lâu dài và làm tăng nguy cơ tàn tật và tử vong. Tỷ lệ tử vong sau một cơn đột quỵ tái phát cũng cao hơn so với lần đầu tiên, theo một nghiên cứu năm 2022.

Nội dung bài viết

1 Nguyên nhân nào gây ra đột quỵ lần 2?
2 Dấu hiệu tai biến lần 2
3 Đột quỵ lần 2 có nguy hiểm không?
4 Bị đột quỵ lần thứ 2 có phục hồi được không?
5 Bị đột quỵ lần 2 nên làm gì để cải thiện sức khỏe và phòng ngừa biến chứng?
6 Kết luận

Nguyên nhân nào gây ra đột quỵ lần 2?

Đột quỵ lần hai: một tình trạng đáng lo ngại ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của rất nhiều người. Vậy đâu là nguyên nhân khiến căn bệnh này tái phát?

Nguyên nhân chính gây ra đột quỵ lần hai thường liên quan đến các yếu tố sau:

Mảng bám xơ vữa động mạch: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Sau cơn đột quỵ đầu tiên, các mảng bám này vẫn tiếp tục phát triển và có thể dễ dàng vỡ ra, gây tắc nghẽn mạch máu và dẫn đến đột quỵ.
Huyết áp cao: Huyết áp không được kiểm soát là một yếu tố nguy cơ hàng đầu cho cả đột quỵ lần đầu và lần hai. Áp lực máu cao làm tổn thương thành mạch máu, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và vỡ mạch máu.
Bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường làm tăng mức đường huyết, gây tổn thương các mạch máu nhỏ và lớn, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ.
Rung nhĩ: Rung nhĩ là một loại rối loạn nhịp tim khiến máu dễ đông lại và hình thành cục máu đông. Cục máu đông này có thể di chuyển đến não và gây tắc nghẽn mạch máu.
Cholesterol cao: Lượng cholesterol cao trong máu góp phần hình thành mảng bám xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Hút thuốc: Hút thuốc làm hẹp mạch máu, tăng huyết áp và làm tăng nguy cơ đông máu, từ đó tăng nguy cơ đột quỵ.
Béo phì: Béo phì liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ khác của đột quỵ như huyết áp cao, cholesterol cao, bệnh tiểu đường.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ lần hai:

Tuổi tác: Nguy cơ đột quỵ tăng theo tuổi.
Giới tính: Nam giới có nguy cơ cao hơn nữ giới.
Lịch sử gia đình: Nếu có người thân trong gia đình bị đột quỵ, nguy cơ bạn bị đột quỵ cũng cao hơn.
Các bệnh lý khác: Bệnh tim mạch, bệnh thận mãn tính,…

Giải thích đơn giản:

Hãy tưởng tượng các mạch máu của chúng ta như những con đường. Khi có quá nhiều “rác” (mảng bám) tích tụ trên đường, dòng chảy của máu (xe cộ) sẽ bị cản trở. Nếu một cục “rác” lớn bị vỡ ra và gây tắc nghẽn hoàn toàn, một phần của “đường” sẽ bị tắc nghẽn, và các khu vực phía sau sẽ không nhận được đủ “hàng hóa” (oxy và chất dinh dưỡng). Điều này tương tự như khi một mạch máu bị tắc nghẽn và một phần của não bị thiếu máu, gây ra đột quỵ.

Dấu hiệu tai biến lần 2

Dấu hiệu của đột quỵ lần 2 có thể tương tự như lần đầu tiên, tuy nhiên cũng có thể xuất hiện những biểu hiện khác nhau tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương của mạch máu não. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này là vô cùng quan trọng để có thể cấp cứu kịp thời và hạn chế tối đa hậu quả.

Các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ lần 2

4 Dấu Hiệu Nhận Biết Tai Biến Mạch Máu Não

Rối loạn ngôn ngữ:
- Khó nói, nói ngọng, nói lắp, hoặc không nói được.
- Khó hiểu lời nói của người khác.
- Viết hoặc đọc sai chính tả.
Rối loạn vận động:
- Yếu liệt một bên mặt, tay hoặc chân.
- Mất thăng bằng, khó đi lại.
- Vận động bất thường, vụng về.
Rối loạn thị giác:
- Mờ mắt, nhìn đôi, hoặc mất thị lực một phần hoặc toàn bộ.
- Nhìn mờ hoặc có những đốm đen trước mắt.
Đau đầu dữ dội:
- Đau đầu đột ngột, dữ dội, khác biệt so với các cơn đau đầu thông thường.
- Đau đầu kèm theo buồn nôn, ói mửa.
Mất cảm giác:
- Cảm giác tê bì, kiến ba tại mặt, tay, chân hoặc một bên cơ thể.
Rối loạn nhận thức:
- Lú lẫn, khó tập trung, mất định hướng.
- Thay đổi hành vi, tính cách.

Nhớ khẩu hiệu “FAST” để nhận biết đột quỵ

Để dễ dàng nhớ và nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, bạn có thể sử dụng khẩu hiệu “FAST”:

Face: Mặt có bị lệch không?
Arms: Có nâng được cả hai tay không?
Speech: Có nói rõ ràng không?
Time: Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm

Việc phát hiện và xử lý đột quỵ càng sớm càng tốt là vô cùng quan trọng, vì nó giúp giảm thiểu tổn thương não và tăng khả năng phục hồi. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ đột quỵ, hãy gọi ngay cho cấp cứu hoặc đưa đến cơ sở y tế gần nhất.

Lưu ý: Các dấu hiệu của đột quỵ có thể xuất hiện đột ngột và thay đổi nhanh chóng. Nếu bạn không chắc chắn, hãy luôn tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức.

Đột quỵ lần 2 có nguy hiểm không?

Đột quỵ lần 2 là một tình trạng cực kỳ nguy hiểm và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn so với lần đầu.

Mỗi lần đột quỵ xảy ra, não bộ sẽ bị thiếu oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết, dẫn đến tổn thương tế bào thần kinh. Đột quỵ tái phát làm trầm trọng thêm tình trạng này, gây ra tổn thương não rộng hơn và sâu hơn. Điều này có thể dẫn đến:

Tàn tật nặng nề: Người bệnh có thể bị liệt nửa người, mất khả năng nói, khó nuốt, rối loạn thị giác, mất trí nhớ và các vấn đề về nhận thức khác.
Giảm chất lượng cuộc sống: Các di chứng của đột quỵ lần 2 có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tự chăm sóc bản thân, làm việc và các hoạt động xã hội của người bệnh, gây ra stress và trầm cảm.
Tăng nguy cơ tử vong: Theo một nghiên cứu năm 2022, tỷ lệ tử vong sau đột quỵ tái phát cao hơn đáng kể so với đột quỵ lần đầu. Đối với người bị đột quỵ thiếu máu cục bộ, nguy cơ tử vong do đột quỵ tái phát lần 2 trong 1 năm là 25% và trong 10 năm là 70%. Đối với người bị đột quỵ xuất huyết nội sọ, nguy cơ tử vong khi bị đột quỵ lần 2 là 31% (trong 1 năm) và 75% (trong 10 năm).
Tăng nguy cơ đột quỵ lần 3: Sau mỗi lần đột quỵ, nguy cơ tái phát lại càng tăng cao.

Xem thêm: Các di chứng tai biến mạch máu não thường gặp

Vì sao đột quỵ lần 2 lại nguy hiểm hơn?

Tổn thương mạch máu: Các mạch máu đã bị tổn thương sau lần đột quỵ đầu tiên sẽ dễ bị tổn thương hơn trong lần tiếp theo, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông hoặc vỡ mạch máu.
Tổn thương não tích lũy: Mỗi lần đột quỵ, não bộ sẽ bị tổn thương một phần. Các lần đột quỵ tiếp theo sẽ làm tăng thêm diện tích tổn thương, gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn.
Khó khăn trong điều trị: Việc điều trị đột quỵ lần 2 thường phức tạp hơn và ít hiệu quả hơn so với lần đầu, do tổn thương não đã trở nên nghiêm trọng hơn.

Bị đột quỵ lần thứ 2 có phục hồi được không?

Câu trả lời là Có, người bệnh đột quỵ lần thứ 2 vẫn có thể phục hồi, tuy nhiên khả năng phục hồi sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng phục hồi:

Sự hỗ trợ của gia đình và cộng đồng: Sự động viên, chăm sóc và hỗ trợ của gia đình và cộng đồng sẽ giúp người bệnh có động lực vượt qua khó khăn.
Mức độ tổn thương não: Tổn thương não càng rộng và sâu thì khả năng phục hồi càng khó khăn.
Vị trí tổn thương: Các vùng não kiểm soát ngôn ngữ, vận động sẽ khó phục hồi hơn so với các vùng khác.
Thời gian bắt đầu điều trị: Càng điều trị sớm thì hiệu quả phục hồi càng cao.
Tuổi tác: Người trẻ tuổi thường có khả năng phục hồi tốt hơn người già.
Sức khỏe tổng thể: Các bệnh lý kèm theo như tiểu đường, tim mạch… có thể ảnh hưởng đến quá trình phục hồi.

Nên đọc: Hướng dẫn chi tiết các bài tập phục hồi chức năng sau tai biến hiệu quả

Bị đột quỵ lần 2 nên làm gì để cải thiện sức khỏe và phòng ngừa biến chứng?

lời khuyên cho người bị tai biến và gia đình người bệnh

Sau khi trải qua một cơn đột quỵ lần thứ hai, việc phục hồi và cải thiện sức khỏe là một quá trình đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực từ cả người bệnh và gia đình. Dưới đây là một số điều mà người bệnh có thể làm để cải thiện sức khỏe:

Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ

Dùng thuốc đều đặn: Người bệnh cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để kiểm soát huyết áp, đường huyết, cholesterol và các yếu tố nguy cơ khác.
Tham gia các buổi khám định kỳ: Việc theo dõi sức khỏe định kỳ giúp bác sĩ đánh giá tiến trình phục hồi và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết.
Aspirin: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn aspirin liều thấp để ngăn ngừa hình thành cục máu đông.

Tham gia phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu: Giúp cải thiện khả năng vận động, thăng bằng, phối hợp các cử động.
Ngôn ngữ trị liệu: Giúp cải thiện khả năng nói, hiểu ngôn ngữ và nuốt.
Nghề nghiệp trị liệu: Giúp người bệnh thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và trở lại cuộc sống xã hội.

Nên đọc: Tập vật lý trị liệu cho người bị tai biến: Hướng dẫn chi tiết từng giai đoạn phục hồi

Điều chỉnh lối sống

Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế đồ ăn nhanh, đồ ngọt, chất béo bão hòa và muối. Xem bài: Thực đơn 7 ngày cho người bị tai biến mạch máu não
Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga dưới sự hướng dẫn của chuyên gia.
Giảm cân: Nếu thừa cân hoặc béo phì, cần giảm cân để giảm áp lực lên tim mạch.
Bỏ thuốc lá: Hút thuốc là một yếu tố nguy cơ lớn gây đột quỵ, vì vậy việc bỏ thuốc lá là rất quan trọng.
Hạn chế rượu bia: Rượu bia có thể làm tăng huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ.

Chăm sóc sức khỏe tâm lý

Tham gia các nhóm hỗ trợ: Giao lưu với những người có hoàn cảnh tương tự để chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự động viên.
Tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè: Sự quan tâm và chia sẻ của người thân sẽ giúp người bệnh vượt qua khó khăn.
Tham khảo ý kiến của chuyên gia tâm lý: Nếu gặp phải các vấn đề về tâm lý như trầm cảm, lo âu, hãy tìm đến sự giúp đỡ của chuyên gia.

Phòng ngừa các biến chứng

Phòng ngừa nhiễm trùng: Thực hiện vệ sinh cá nhân tốt và tiêm phòng đầy đủ.
Chăm sóc da: Phòng tránh loét da do nằm lâu một tư thế.
Chăm sóc răng miệng: Đánh răng đều đặn và khám răng định kỳ.

Khám sức khỏe định kỳ

Kiểm tra huyết áp: Kiểm tra huyết áp định kỳ để phát hiện sớm các bất thường.
Kiểm tra đường huyết: Kiểm tra đường huyết định kỳ nếu có tiền sử tiểu đường hoặc các yếu tố nguy cơ.
Kiểm tra mỡ máu: Kiểm tra mỡ máu định kỳ để theo dõi mức cholesterol.
Kiểm tra tim mạch: Kiểm tra tim mạch định kỳ để phát hiện các bệnh lý tim mạch.

Đọc thêm: Chi tiết kế hoạch chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não

Kết luận

Đột quỵ lần 2 là một tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học và những nỗ lực của người bệnh, việc phục hồi và phòng ngừa đột quỵ tái phát là hoàn toàn có thể.

Qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về các nguyên nhân, triệu chứng, nguy cơ và cách phòng ngừa đột quỵ lần 2. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, thay đổi lối sống lành mạnh và tham gia phục hồi chức năng là những yếu tố quan trọng giúp người bệnh cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải các vấn đề về vận động sau đột quỵ lần 2, hãy đến với phòng vật lý trị liệu tại phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu. Tại đây, đội ngũ chuyên gia vật lý trị liệu giàu kinh nghiệm sẽ cung cấp các bài tập và phương pháp điều trị phù hợp để giúp bạn:

Khôi phục khả năng vận động: Cải thiện sức mạnh cơ bắp, khả năng phối hợp các cử động, thăng bằng và đi lại.
Giảm đau: Giảm đau do tổn thương thần kinh và tăng cường tuần hoàn máu.
Nâng cao chất lượng cuộc sống: Giúp bạn trở lại các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và tham gia vào các hoạt động xã hội.

Tại sao nên chọn phòng vật lý trị liệu tại phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu?

Đội ngũ chuyên gia: Đội ngũ vật lý trị liệu giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, luôn cập nhật những phương pháp điều trị tiên tiến nhất.
Trang thiết bị hiện đại: Phòng khám được trang bị đầy đủ các thiết bị vật lý trị liệu hiện đại, giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả cao.
Không gian thân thiện: Môi trường khám chữa bệnh thoải mái, thân thiện, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái và yên tâm điều trị.
Chi phí hợp lý: Chi phí điều trị hợp lý, phù hợp với điều kiện của nhiều người.

Đừng để đột quỵ lần 2 làm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Hãy đến với phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu để được tư vấn và điều trị kịp thời.