Não người là một bộ phận được bao bọc bởi một lớp bên ngoài gọi là xương sọ. Xương sọ sẽ kết hợp với những xương khác trên mặt tạo nên hộp sọ. Nhồi máu não là một loại đột quỵ xảy ra do việc vận chuyển máu lên não bị thiếu.

Nội dung bài viết

1 Não có chức năng gì
2 Nhồi máu não là gì
3 Nguyên nhân gây nên nhồi máu não
4 Nhồi máu não sẽ có dấu hiệu gì
5 Những biến chứng của cơn nhồi máu não
6 Cách điều trị nhồi máu não
7 Nên phòng ngừa nhồi máu não bằng cách nào
8 Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Não có chức năng gì

Não người là một bộ phận được bao bọc bởi một lớp bên ngoài gọi là xương sọ. Xương sọ sẽ kết hợp với những xương khác trên mặt tạo nên hộp sọ. Hộp sọ sẽ đảm nhiệm chức năng bảo vệ não bộ khỏi những tổn thương và tác động từ bên ngoài gây ra.

Bộ não sẽ giữ nhiều chức năng vô cùng quan trọng và có ý nghĩa trong cuộc sống của con người. Từ khi mới sinh ra đến khi trưởng thành thì não bộ sẽ có những thay đổi khác nhau. Lúc mới sinh ra thì trung bình của não bộ của một đứa trẻ nặng khoảng 450gr và khi lớn dần nặng khoảng 910gr.

Và khi trưởng thành thì não bộ đối với nữ giới nặng khoảng 1220g, còn đối với nam giới trung bình khoảng 1360gram.

Bộ não của con người nắm giữ nhiều chức năng vô cùng quan trọng. Não bộ sẽ điều khiển các chức năng của cơ thể. Điều khiển lời nói, hành động, suy nghĩ giúp cho con người có thể phản ứng được với các tình huống trong cuộc sống, điều hòa cơ thể khi gặp những căng thẳng và stress.

Cấu trúc của não bộ sẽ khác với các tổ chức khác nhau. Mỗi cấu trúc có một chức năng riêng biệt vừa độc lập vừa thống nhất tham gia nắm giữ nhiều chức năng điều khiển cơ thể của não bộ

Nhồi máu não là gì

Nhồi máu não là một loại đột quỵ xảy ra do việc vận chuyển máu lên não bị thiếu. Khác với xuất huyết não sẽ bắt nguồn từ tình trạng chảy máu não. Nhồi máu não sẽ chiếm khoảng 80 % các trường hợp đột quỵ nhưng có thể chữa khỏi trong khi bệnh nhân xuất huyết não dễ tử vong hoặc tàn phế.

Đột quỵ nhồi máu não là một quá trình mà động mạch não sẽ bị hẹp hoặc tắc dẫn đến lưu lượng tuần hoàn tại vùng động mạch đó phân bổ giảm trầm trọng gây nên hoại tử, chức năng vùng não đó sẽ bị rối loạn và biểu hiện những triệu chứng thần kinh tương ứng với vùng não bị tổn thương

Nguyên nhân gây nên nhồi máu não

Những nguyên nhân nhồi máu não sẽ nằm trong những trường hợp sau đây:

Do một huyết khối ở động mạch não: đây là một quá trình vận chuyển từ tổn thương thầm lặng tại chỗ, sau đó những tổn thương đó sẽ lớn dần lên rồi gây hẹp hoặc tắc động mạch não
Do tắc mạch: sẽ bắt nguồn từ một hệ thống tim mạch ( sẽ từ tim hay mạch xơ vữa) hoặc ngoài tim như bóng khí, theo hệ thống tuần hoàn lên não, di chuyển đến nơi động mạch hẹp hơn kích thước của nó sẽ nằm lại và gây nên hiện tượng tắc mạchhuyết khối. Xơ vữa mạch máu lớn chiếm khoảng 50%, trong đó 5 % mạch máu lớn trong sọ và 45 % mạch máu lớn ngoài sọ huyết khối từ tim như bệnh van tim, rung nhĩ,… chiếm khoảng 20 %
Tắc các mạch máu nhỏ trong não
Bệnh về máu và bệnh động mạch thông xơ vữa
Những người có nguy cơ cao bị nhồi máu não thử là những người sẽ mắc những bệnh về khối quyết bất thường hoặc bị tổn thương ở lớp lót trong của động mạch não như bệnh mạch máu não, tăng huyết áp, đái tháo đường, hội chứng rối loạn đông máu, bệnh tim
Những người thường xuyên sử dụng rượu bia và thuốc lá hoặc các chất kích thích
Những người có tiền sử thừa cân, ít vận động, cholesterol trong máu cao, có nhiều vấn đề trong cuộc sống dẫn đến căng thẳng,….

Nhồi máu não sẽ có dấu hiệu gì

Những dấu hiệu của nhồi máu não mà bạn nên lưu ý để có thể cấp cứu kịp thời:

Sẽ xuất hiện tình trạng đau đầu
Xuất hiện các cơn buồn nôn và nôn ói
Lúc này tình trạng mất ý thức sẽ bị rối loạn
Rối loạn cơ thể: đái dầm, táo bón,…
Rối loạn hệ sinh hiệu
Xuất hiện các cơn co giật và rối loạn tâm thần
Sẽ xuất hiện các hội chứng về màng não
Thị lực bị mất một bên và động mạch bị tổn thương
Liệt nửa người
Võng mạc trung tâm sẽ bị giảm áp lực
những triệu chứng đó có thể sẽ hồi phục hoàn toàn hoặc một phần nếu như động mạch đó chưa tắc hoàn toàn
Cơ vòng bị rối loạn do tổn thương tiểu thùy cạnh trung tâm
Những tổn thương ở gốc động mạch thì sẽ có những triệu chứng lâm sàng rất nặng như liệt toàn thân hoặc mất cảm giác nửa người bên đối diện tổn thương phải rối loạn ngôn ngữ hoặc mất hoàn toàn ý thức
Sẽ xuất hiện những tổn thương ở nhánh nông gây liệt không đồng đều ở nửa bên đối diện, ưu thế ở mặt và tay hơn là ở chân kèm rối loạn cảm giác
Đối với tổn thương ở nhánh sâu sẽ gây liệt đồng đều ở nửa bên đối diện tổn thương nhưng sẽ không có rối loạn cảm giác như ở nhánh nông. Nhưng thay vào đó bệnh nhân sẽ bị rối loạn ngôn ngữ nếu nữa tổn thương ở bán cầu trội
Tổn thương ở động mạch não rữa bán cầu trội sẽ có những triệu chứng như rối loạn ngôn ngữ, vận động hoặc rối loạn giác quan, khả năng xác định phải trái, khả năng tính toán, viết và thậm chí là có thể mất nhận thức ở cơ thể
Rối loạn dây thần kinh sẽ khiến cho bệnh nhân có tiên lượng xấu và dễ dẫn đến tử vong
Rối loạn trương lực cơ, liệt các dây thần kinh sọ
Tổn thương động mạch thân trên không hoàn toàn sẽ gây nên những triệu chứng liệt hành não, liệt tứ chi trung ương dẫn đến liệt các dây thần kinh sọ ngoài ở cả hai bên
Tổn thương động mạch thân nền sẽ gây nên hội chứng tiểu não

Những biến chứng của cơn nhồi máu não

Sau đây là những biến chứng của cơn nhồi máu não:

Nếu như không kịp điều trị thì sẽ gây nên liệt vận động:

Người bệnh trải qua một cơn tai biến nhồi máu não có thể sẽ gây ảnh hưởng đến các hoạt động như vận động vì lúc này cơ thể sẽ bị biến chứng là liệt nửa người hoặc liệt tay, chân. Trong một số trường hợp này người bệnh sẽ cần phải có sự trợ giúp của người thân trong gia đình giúp đỡ trong mọi sinh hoạt, ăn uống và những hoạt động cá nhân hằng ngày.
Đối với người bệnh cần nên lưu ý những triệu chứng của viêm loét da, viêm đường hô hấp, viêm phổi, tiết niệu thường xảy ra khi bệnh nhân nằm một chỗ quá lâu ra ít vận động. Để người bệnh có khả năng hồi phục tốt hơn cần nên khuyến khích người bệnh tập các bài vật lý trị liệu theo như phác đồ của bác sĩ đưa ra và các bài tập vận động tăng dần từ mức độ nhẹ đến nặng từ khả năng cầm nắm đồ vật đến việc đi lại

Có thể gây nên rối loạn ngôn ngữ:

Việc rối loạn ngôn ngữ sẽ xuất hiện sau một cơn nhồi máu não. Cụ thể là người bệnh chỉ có thể nói được rất ít số từ phải bị nói ngọng, thậm chí có một số trường hợp không thể nói được. Nguyên nhân lớn nhất là do vùng não đảm nhận chức năng ngôn ngữ đã bị tổn thương do không kịp xử lý kịp thời cơn nhồi máu não. Giúp người bệnh cải thiện sức khỏe bằng cách giúp họ giao tiếp nhiều hơn với cộng đồng và động viên,….
Sẽ bị suy giảm nhận thức: đối với những người bị nhồi máu não sẽ xuất hiện tình trạng mất trí nhớ, khả năng nhận thức bị suy giảm. Nhiều người rất lâu mới có thể hồi phục được và khó có thể làm được những công việc yêu cầu trí tuệ cũng như những công việc phức tạp cần sự minh mẫn.
Có thể bị suy giảm thị lực dẫn đến mắt nhìn mờ: đây là một tình trạng xảy ra khi xuất hiện cơn nhồi máu não là bị rối loạn thị giác sau nhồi máu não. Khi cơn nhồi máu não xảy ra nhiều người sẽ giúp thiện tình trạng mờ một bên mắt hoặc cả hai bên
Việc tiểu tiện sẽ bị rối loạn: khi người bị trải qua cơn nhồi máu não sẽ xuất hiện tình trạng tiểu tiện không tự chủ. Người nghe cần chăm sóc và đảm bảo khâu vệ sinh thật tốt để có thể phòng tránh tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu và giúp cho tinh thần người bệnh luôn cảm thấy thoải mái vì cơ thể sạch sẽ

Cách điều trị nhồi máu não

Hiện nay đối với trường hợp cấp cứu nhồi máu não thì sẽ có hai phương pháp chính để có thể cấp cứu là Sử dụng biện pháp tìm thuốc tiêu sợi huyết và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học.

Để thực hiện được hai biện pháp này thì người bệnh phải đến viện kiểm tra sớm trong giờ vàng, thời gian Từ khi đột quỵ đến khi được tiêm thuốc tiêu sợi huyết là không khoảng 4h đến 5h kể từ khi khởi xác, thời gian đợi lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học là 6h kể từ khi khởi phát.

Trước khi tiến hành biện pháp cấp cứu trên thì cần chụp cắt lớp vi tính sọ não ra mạch máu não cho bác sĩ xác định tình trạng não bị tổn thương như thế nào và xác định được vị trí mạch máu não đã bị tắt

Phương pháp tìm thuốc tiêu sợi huyết:

Sử dụng phương pháp tìm thuốc tiêu sợi huyết sẽ được thực hiện bằng cách luồng ống thông theo đường ghim vào vị trí huyết khối rồi bơm thuốc tiêu sợi huyết và lấy cái cục khối huyết ra khỏi mạch máu. Theo nhiều chuyên gia nghiên cứu đã chỉ ra rằng điều trị tiền sử huyết đường động mạch não sẽ làm tăng tỉ lệ phục hồi trong cơn nhồi máu não cấp.
Phương pháp tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch: sẽ chỉ định khi bệnh nhân đến bệnh viện sớm khoảng 4-5h
Thuốc tiêu sợi huyết đường động mạch: sẽ chỉ định trong khoảng thời gian thấp hơn 6h và với hệ cảnh trong hoặc nhỏ hơn 12 tiếng với hệ động mạch thân nền. Thuốc sẽ được bơm vào trước, trong, sau cục huyết khối qua vi ống thông được luồn tới đoạn huyết khối

Sử dụng phương pháp gây huyết khối bằng dụng cụ cơ học:

Lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học là một phương pháp sử dụng các dụng cụ chuyên biệt để có thể kéo cục máu đông ra khỏi cơ thể từ đó sẽ thành lập lại các dòng chảy. Điều cốt lõi nhất vẫn là nên tìm ra những nguyên nhân gây nên bệnh để có thể điều trị được những nguyên nhân đó tránh cho tình trạng tái phát. Thông thường thì những nguyên nhân chính thường gặp ở các bệnh lý như là tim mạch bị hẹp, hở van tim, các bệnh lý cần nên sử dụng nhiều thuốc kháng đông, làm giảm nguy cơ gây nhồi máu não nhưng lại làm tăng cao khả năng gây xuất huyết não.

Nên phòng ngừa nhồi máu não bằng cách nào

Sau đây là những cách phòng ngừa cơn nhồi máu não:

Nên tạo cho mình một chế độ ăn uống đầy đủ gồm các nhóm chất cần thiết như: nhóm đạm từ thịt, cá, trứng,…; các nhóm chất béo từ dầu mỡ, tốt nhất là nên dùng dầu thực vật không chứa cholesterol; các nhóm chứa vitamin và các khoáng chất từ củ quả trái cây và rau xanh.
Trong quá trình người bệnh đang bị bệnh cần nên cắt nhỏ thức ăn hoặc nên xay nhuyễn để phù hợp với khả năng nhai nuốt của người bệnh và để cho thức ăn hấp thu dễ dàng hơn và cơ thể người bệnh. Thức ăn nên chế biến theo khẩu vị của người bệnh để đảm bảo người bệnh được ăn ngon miệng hơn và đầy đủ khẩu phần ăn. Cần lưu ý vấn đề số lượng thực phẩm ăn để đảm bảo cơ thể người bệnh luôn chứa đầy đủ các dưỡng chất về số lượng chất lượng bữa ăn. Khi không bổ sung đầy đủ thức ăn thì nên tăng thêm một số bữa ăn phụ hoặc cho sử dụng sữa để thay thế. Nên sử dụng thêm một số sản phẩm bổ sung dinh dưỡng hoặc những sản phẩm tùy theo sở thích của người bệnh. Theo dõi cân nặng thường xuyên để có thể được điều chỉnh một chế độ ăn uống hợp lý để tránh tình trạng sụt cân quá mức.
Khẩu phần ăn của người bệnh nên được chia làm nhiều bữa ăn vì lúc này người bệnh sẽ không ăn được nhiều nên chia khoảng từ bốn đến sáu bữa một ngày
Đối với bệnh nhân không thể tự ăn uống được: trong quá trình xảy ra cơn nhồi máu não sẽ có thể khiến cho người bệnh bị liệt cơ hầu họng nên sẽ không ăn được, sẽ bị sặc và có thể dẫn đến nôn ói nếu như cố ăn. Các thức ăn phải đầy đủ dinh dưỡng theo như bác sĩ đưa ra. Có thể chọn những loại sữa giàu dinh dưỡng để sử dụng thông qua ống thông sẽ thuận tiện và tiết kiệm thời gian hơn cho người nhà khi phải chuẩn bị thức ăn. Tuy nhiên để có thể biết được liều lượng thì cần nên có sự tư vấn của bác sĩ về lượng cũng như cách sử dụng để tránh việc nhiễm trùng và những biến chứng không mong muốn khác của nhồi máu não
Chế độ sinh hoạt và luyện tập thể dục thể thao: đối với những trường hợp bị tai biến nặng thì không thể tự vận động chính vì thế bạn nên giúp đỡ người bệnh chuyển tư thế mỗi 3h lần để có thể giúp các mạch máu được lưu thông và cơ thể của bệnh nhân không bị lỡ loét. Cần nên sử dụng cho người bệnh phấn rôm vào những vị trí bị đè lên như mông, lưng để tránh bị lỡ loét. Nếu như người bệnh không phải sử dụng ống thông mỗi bữa ăn thì bệnh nhân cần được kê gối sau lưng để nửa ngồi nửa nằm. Đối với những bệnh nhân có mức độ di chứng nhẹ hơn liệt cần lập một kế hoạch luyện tập hằng ngày để có thể duy trì xuyên suốt kể cả hồi phục di chứng. Cần khuyến khích bệnh nhân để bệnh nhân tự vận động nhiều nhất có thể, người nghe chỉ nên giúp đỡ bệnh nhân khi bệnh nhân không làm được. Cố gắng để cho họ có thể tự thân hoạt động ở mức tối đa. Nếu như bệnh nhân có thể đi được nhớ phải chuẩn bị thêm dụng cụ hỗ trợ.

Các biện pháp phòng ngừa cho người cao tuổi:

Bảo vệ cơ thể khi thời tiết chuyển mùa và ngay cả khi áp suất không khí mùa hè lên cao cũng nên quan tâm đến sức khỏe của người già
Không nên tắm khuya hoặc tắm lúc trời gió lùa đặc biệt là đối với những người bị tăng huyết áp là một lưỡi dao có thể khiến người đó tử vong và lên cơn nhồi máu não
Luôn giữ cho tinh thần người cao tuổi thoải mái và không gây nên những căng thẳng hoặc xúc động mạnh, suy nghĩ nhiều gây nên tình trạng mất ngủ và dễ dẫn đến những cơn nhồi máu não
Đặt những thuốc uống phòng bệnh ở những nơi nhất định và nhắc nhở người cao tuổi thuốc sẽ để ở đó và tuân thủ việc điều trị của các bệnh tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, đái tháo đường hoặc xơ vữa động mạch.
Thực hiện một chế độ ăn uống dinh dưỡng và hợp lý, lành mạnh, bổ sung nhiều rau củ quả và trái cây để phòng táo bón, đồng thời kiêng các chất kích thích như rượu bia và thuốc lá
Không để người cao tuổi mang vác các vật nặng hoặc vận động quá sức đối với người cao tuổi

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Nếu có bất cứ dấu hiệu nào của cơn nhồi máu não hãy liên hệ ngay với Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu. Tại đây các y bác sĩ sẽ thăm khám cho bạn và tư vấn cho bạn cách điều trị hợp lý. Với các trang thiết bị hiện đại sẽ giúp cho việc chẩn đoán sẽ chính xác và mau chóng.