Suy hô hấp và những nguyên nhân cần lưu ý

Suy hô hấp mãn tính là một tình trạng khiến việc thở trở nên khó khăn trong việc trao đổi oxy và khí carbon dioxide với máu. Nó có thể sẽ khiến cho bệnh nhân bị thiếu oxy hoặc carbon dioxide. Theo như các bác sĩ cho hay thì đây là một bệnh lý gây ra rất nhiều những biến chứng nguy hiểm cho cơ thể. Nếu kéo dài thì hội chứng suy hô hấp sẽ ảnh hưởng đến quá trình trưởng thành và phát triển của những đứa trẻ.

Suy hô hấp là gì

Suy hô hấp mãn tính là một tình trạng khiến việc thở trở nên khó khăn trong việc trao đổi oxy và khí carbon dioxide với máu. Nó có thể sẽ khiến cho bệnh nhân bị thiếu oxy hoặc carbon dioxide

Suy hô hấp được chia ra làm hai loại chính

• Suy hô hấp mãn tính: đây là một loại suy hô hấp lâu dài ở người bệnh cần được chăm sóc và theo dõi thường xuyên tình trạng bệnh
• Suy hô hấp cấp tính: đây là một trong những tình trạng xảy ra nhanh chóng, xuất hiện đột ngột trong trường hợp khẩn cấp và lúc này bệnh nhân cần phải được cấp cứu ngay lập tức

Nguyên nhân gây nên suy hô hấp

Suy hô hấp mãn tính:

• Viêm phế quản phổi
• Tắc nghẽn động mạch phổi
• Tràn khí màng phổi

Bệnh phổi nhiễm trùng:

• Viêm phổi do vi khuẩn, lao kê, virus
• Cúm ác tính

Phù phổi cấp do tim:

• Huyết áp cao
• Suy tim
• Nhồi máu cơ tim
• Hẹp van động mạch chủ, van hai lá

Phù phổi cấp trên tim mạch:

• Truyền dịch quá nhiều

Nguyên nhân thần kinh:

• Chấn thương sọ não
• U não
• Viêm não

Phù phổi tổn thương:

• Cúm ác tính
• Nhiễm độc
• Sốc nhiễm trùng
• Đuối nước
• Hen phế quản nặng

Tắc nghẽn phế quản cấp:

• Hóc dị vật
• Khối u
• Xẹp phổi cấp

Tác dụng phụ của thuốc:

• Thuốc an thần
• Thuốc ngủ
• Thuốc giãn cơ

Tổn thương hành não trung tâm điều hòa hô hấp:

• Chấn thương
• Bệnh lý mạch máu não
• Nhược giáp

Rối loạn hô hấp liên quan tới giấc ngủ:

• Ngưng thở khi ngủ trung ương
• Hội chứng giảm thông khí

Tăng áp lực nội sọ:

• U não
• Chấn thương sọ não

Nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương:

• Viêm màng não
• Viêm não

Hội chứng giảm thông khí vô căn:

• Nguyên nhân chưa rõ

Tắc nghẽn thanh quản:

• Khối u
• Viêm thanh quản
• Hóc dị vật

Tràn dịch màng phổi:

• Dịch tràn màng phổi tăng

Chấn thương ngực:

• Gãy xương sườn
• Dập phổi

Tổn thương cơ hô hấp:

• Viêm sừng trước tủy sống
• Uốn ván
• Ngộ độc thuốc
• Nọc độc rắn
• Viêm đa cơ
• Nhược cơ nặng

Lưu ý: Đây chỉ là danh sách các nguyên nhân phổ biến nhất gây suy hô hấp. Để xác định nguyên nhân chính xác trong từng trường hợp cụ thể, cần có sự thăm khám và chẩn đoán của bác sĩ chuyên khoa.

Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc suy hô hấp, bao gồm:

• Tuổi tác cao
• Hút thuốc lá
• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
• Bệnh tim mạch
• Suy giảm miễn dịch
• Sử dụng thuốc ức chế hệ miễn dịch

Những triệu chứng của suy hô hấp

Sau đây là một số triệu chứng của suy hô hấp được thể hiện rất rõ ràng và những triệu chứng này sẽ là từ nhẹ đến nặng:

Khó thở:

• Chức năng hô hấp của phổi bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
• Thiếu oxy trong máu, lượng CO2 trong máu tăng hoặc không tăng.

Biên độ hô hấp tăng cao:

• Bù đắp lượng oxy thiếu hụt.

Nhịp thở bất thường:

• Tăng nhịp thở (tăng thông khí) hoặc giảm nhịp thở.
• Cần sử dụng máy trợ thở để duy trì nhịp thở bình thường.

Xanh tím cơ thể:

• Do thiếu oxy trong máu.
• Da càng đỏ và đổ mồ hôi nhiều khi PaCO2 trong máu cao.

Rối loạn tim mạch:

• Ngưng tim, rối loạn nhịp tim, xung huyết.
• Huyết áp tăng giảm bất thường.
• Cần cấp cứu trong vòng 5 phút nếu bị ngưng tim do thiếu oxy nặng.

Rối loạn ý thức:

• Phản ứng chậm, lờ đờ, hôn mê.
• Uể oải, khó chịu.

Rối loạn thần kinh:

• Não chịu ảnh hưởng đầu tiên do thiếu oxy.
• Triệu chứng xuất hiện sớm ở bệnh nhân suy hô hấp cấp tính.

Lưu ý:

• Đây chỉ là tóm tắt, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ suy hô hấp.
• Cần đi khám bác sĩ ngay nếu có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ suy hô hấp.

Ngoài ra, một số triệu chứng khác có thể gặp:

• Ho
• Đau ngực
• Rales (tiếng ran) khi nghe phổi
• Sốt
• Mệt mỏi

Biến chứng của suy hô hấp

Theo như các bác sĩ cho hay thì đây là một bệnh lý gây ra rất nhiều những biến chứng nguy hiểm cho cơ thể. Nếu kéo dài thì hội chứng suy hô hấp sẽ ảnh hưởng đến quá trình trưởng thành và phát triển của những đứa trẻ. Trong trường hợp trẻ không được đưa đi cấp cứu khi bị suy hô hấp để điều trị thì cũng sẽ ảnh hưởng tới tính mạng vì bệnh suy hô hấp sẽ âm thầm cướp đi tính mạng của trẻ khi không được điều trị kịp thời và điều trị tích cực. Sau đây là một số những biến chứng xuất phát từ suy hô hấp:

Phổi:

• Tích tụ khí quanh phổi
• Chảy máu phổi
• Viêm phổi
• Bệnh phổi mãn tính

Não:

• Thiếu oxy não
• Xuất huyết não
• Chậm phát triển trí tuệ
• Mất thị lực

Tim:

• Suy ứ động khí
• Nhiễm trùng máu
• Hình thành huyết khối
• Hạ huyết áp
• Rối loạn đường huyết

Mức độ biến chứng:

• Phụ thuộc vào mức độ suy hô hấp và thể trạng bệnh nhân.
• Mức độ và phương pháp điều trị khác nhau tùy theo từng trường hợp.

Khả năng hồi phục:

• Có thể khỏi hoàn toàn nếu được cấp cứu và điều trị kịp thời, đúng cách.
• Di chứng nặng nề có thể bao gồm thiếu oxy não, xuất huyết não, hạ đường huyết.

Cách điều trị suy hô hấp

Sau đây là những cách điều trị suy hô hấp mà được áp dụng nhiều nhất:

Sẽ chuyển oxy đưa vào phổi bệnh nhân tùy theo mức độ bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định những biện pháp truyền oxy phù hợp:

• Sử dụng ống thông mũi: đầu ống sẽ nối với bình oxy di động và được đặt vào trong mũi của bệnh nhân trong trường hợp bệnh nhân cần hệ thống đặc biệt để có thể nhận dòng oxy cao hơn được gọi là ống thông mũi dòng chảy cao
• Sử dụng mặt nạ thông khí: người bệnh sẽ được đeo mặt nạ và gắn túi khí vào để lượng oxy vào phổi nhiều hơn. Phương pháp này sẽ được sử dụng trong trường hợp người bệnh bị suy hô hấp cấp, đang chờ quy trình điều trị bệnh
• Thông khí áp lực không xâm lấn: đây là một phương pháp sử dụng một chiếc mặt nạ hoặc một thiết bị để trùm qua mũi hoặc miệng của người bệnh. Một ống sẽ nối với mặt nạ với một máy thổi khí vào trong ống và sẽ đảm bảo giữ đường thở của bệnh nhân được mở trong lúc ngủ. Phương pháp này sẽ được sử dụng trong việc điều trị ngưng thở khi ngủ dẫn đến suy hô hấp.
• Sẽ sử dụng máy thở cơ học: khi những phương pháp thở oxy trên nếu như không phát huy được tác dụng thì mức oxy trong máu của người bệnh không tăng lên hoặc người bệnh vẫn sẽ luôn trong tình trạng khó thở, trong trường hợp này thì các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng phương pháp máy thở cơ học. Máy thở cơ học này sẽ giúp thổi không khí với lượng oxy cao và trong giường thở là phổi của bệnh nhân. Tuy nhiên những phương pháp này lại không được chỉ định dùng trong thời gian dài vì nó sẽ làm ảnh hưởng xấu đến phổi và khó khăn của người bệnh và việc này sẽ rất dễ dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng như viêm phổi
• Phương pháp mở khí quản: đây là một trong những phương pháp được sử dụng ở trong trường hợp đường thở của người bệnh bị tắc nghẽn. Lúc này các bác sĩ sẽ phẫu thuật tạo một lỗ đi qua phía trước cổ của bệnh nhân và vào khí quản gọi là mở khí quản hoặc ống khí quản để giúp cho bệnh nhân có thể dễ thở hơn
• Oxy hóa mềm ngoài cơ thể: đây là một phương pháp được sử dụng đối với những bệnh nhân có những dấu hiệu suy hô hấp cực kỳ nghiêm trọng. Phương pháp này được sử dụng bơm máu qua phổi nhân tạo để có thể bổ sung oxy cho cơ thể, loại bỏ carbon dioxide trước khi đưa máu trở lại cơ thể. Có thể sử dụng phương pháp này trong vài ngày hoặc vài tuần để chức năng phổi có thể hồi phục. Tuy nhiên đây là phương pháp không được khuyến cáo sử dụng lâu dài vì sẽ gây nên tình trạng đông máu hoặc chảy máu và nhiễm trùng máu có nguy cơ đe dọa đến tính mạng

Bên cạnh đó các bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc để có thể điều trị được nguyên nhân hoặc cải thiện những tình trạng của suy hô hấp:

• Có thể các bác sĩ sẽ chỉ định thuốc giãn phế quản là một trong những loại thuốc có thể giúp mở đường thở hoặc điều trị các cơn hen suyển
• Thuốc kháng sinh điều trị các dấu hiệu nhiễm trùng ở phổi như viêm phổi
• Corticoid: loại thuốc này sẽ đặc trị các chứng viêm đường thở, thu nhỏ đường thở

Ngoài ra khi nhập viện trong một thời gian dài thì các bác sĩ sẽ chỉ định một số biện pháp bổ sung để có thể quản lý và ngăn ngừa những biến chứng suy cơ quan hô hấp xảy ra:

• Sẽ sử dụng biện pháp hỗ trợ dinh dưỡng: người bệnh cần được truyền dinh dưỡng trong suốt quá trình sử dụng thở máy, đảm bảo cơ thể luôn trong tình trạng đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết
• Chất lỏng: các chất lỏng sẽ chuyền từ đường tĩnh mạch vào trong mạch máu của người bệnh sẽ giúp cải thiện tình trạng lưu lượng máu khắp cơ thể
• Sử dụng biện pháp vật lý trị liệu: phương pháp này nhằm giúp duy trì cơ thể khỏe mạnh và ngăn ngừa những tình trạng viêm loét, đồng thời sẽ rút ngắn thời gian thở máy của bệnh nhân, thúc đẩy một quá trình hồi phục cơ thể của người bệnh
• Cải thiện phục hồi chức năng phổi: người bệnh sẽ được hướng dẫn những bài tập cải thiện mức oxy, phục hồi chức năng phổi
• Sử dụng thuốc làm loãng máu: ở một số trường hợp bệnh nhân bị nặng thì các bác sĩ sẽ sử dụng thuốc làm loãng máu để ngăn ngừa tình trạng hình thành máu đông ở cơ thể bệnh nhân

Làm thế nào phòng ngừa suy hô hấp

Sau đây là những biện pháp dùng để ngăn ngừa suy hô hấp:

• Nên rửa tay thường xuyên: mặc dù bệnh viêm phổi sẽ không lây nhưng bệnh này do nhiều nguyên nhân của những loài sinh vật hoặc truyền nhiễm như virus, vi khuẩn và nấm gây ra. Cách tốt nhất là rửa tay cho sạch để tránh những sinh vật, visus,….
• Không nên sử dụng thuốc lá: thuốc lá có những thành phần sẽ ảnh hưởng khá nhiều đến khả năng chống nhiễm trùng của phổi và ảnh hưởng đến phổi. Những người hút thuốc lá thì sẽ có nguy cơ bị viêm phổi cao hơn. Những người sử dụng thuốc lá sẽ được coi là một trong những nhóm người có nguy cơ cao bị các bệnh về viêm phổi. Nên thường những người hút thuốc sẽ được các chuyên gia khuyến khích tiêm vacxin phế cầu
• Hạn chế tiếp xúc với những người đang bị bệnh: hầu hết những bệnh nhiễm trùng đường hô hấp đều sẽ lan qua những hạt nhỏ trong không khí hoặc chúng sẽ hình thành ở trên bề mặt lúc chúng ta chạm vào khi đưa lên mũi hoặc miệng thì sẽ di chuyển vào đường hô hấp. Tránh tiếp xúc với những người mà bạn biết đang bị là quan trọng để có thể ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp hoặc suy hô hấp có thể xảy ra
• Nếu bạn đang ở một khu vực đông đúc hoặc không thể tránh những người ở gần người bệnh hãy luôn làm những điều sau đây:
• Sử dụng khẩu trang và hạn chế đưa tay lên mắt mũi miệng
• Không nên dùng chung đồ cá nhân
• Nên tạo cho mình một thói quen và một lối sống lành mạnh: chăm sóc cơ thể và môi trường xung quanh là một trong những hành động đóng vai trò lớn giúp cơ thể có sức đề kháng và chống lại các bệnh nhiễm trùng sẽ dẫn đến suy hô hấp. Những hành động này tuy nhỏ nhưng có thể giúp sức khỏe của bạn và hệ thống miễn dịch ngày càng được nâng cao:
• Luôn nghỉ ngơi đầy đủ
• Lập ra một chế độ ăn uống cân bằng và giàu dinh dưỡng
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao
• Hạn chế tối đa tiếp xúc với những chất hóa học độc hại
• Tiêm vacxin phòng ngừa viêm phổi và suy hô hấp
• Tiêm ngừa vacxin cúm hằng năm để có thể ngừa bệnh cúm theo mùa. Cảm cúm là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nên suy hô hấp, vì vậy khi phòng ngừa bệnh cúm cũng là một trong những cách những người tốt nhất để có thể bảo vệ lá phổi luôn khỏe mạnh
• Giữ cho cơ thể luôn trong tình trạng ấm: nếu cơ thể bạn đang bị cảm lạnh thì nên có những cách sau đây để có thể ngăn ngừa:
• Bổ sung các chất vitamin C và kẽm để giúp tăng cường hệ thống miễn dịch

Sau phẫu thuật nên phòng tránh viêm phổi: nếu như bạn mới vừa trải qua một cơn phẫu thuật hãy nói chuyện với bác sĩ về những gì bạn có thể làm để có thể tránh được viêm phổi. Có thể thực hiện một số biện pháp như sau:

• Nên luôn giữ đôi tay sạch sẽ
• Thực hiện những bài tập về hít thở sâu
• Thường xuyên vệ sinh răng miệng bao gồm những chất khử trùng miệng
• Nên luyện tập đi bộ để có thể giúp cải thiện nhịp thở

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu sẽ tư vấn về các vấn đề của quý bệnh nhân đang gặp phải. Các thì bác sĩ sẽ tư vấn tận tình về những vấn đề của quý bệnh nhân, những bệnh tình tìm ra nguyên nhân và hướng điều trị. Các trang thiết bị hiện đại sẽ giúp cho việc chẩn đoán sẽ trở nên nhanh và chuẩn xác hơn.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu: 522-524-526 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 10, TP.HCM

Thời gian làm việc: Thứ 2-Thứ 7 (6h00-20h00); Chủ Nhật (6h00-12h00)