Mạch máu góp phần quan trọng trong quá trình vận chuyển máu, oxi,… để có thể hiểu thấu được mạch máu bên trong cơ thể. Để có thể chẩn đoán được chính xác các bệnh lý như xơ vữa động mạch, phình mạch máu,… thì Chụp cộng hưởng từ mạch máu là một trong những phương án được đề xuất. Bài viết này sẽ nêu rõ về Chụp cộng hưởng từ mạch máu (MRA): Nhìn thấu dòng chảy máu trong cơ thể

Nội dung bài viết

1 Chụp cộng hưởng từ mạch máu (MRA) là gì
2 Trường hợp nào bác sĩ chỉ định chụp cộng hưởng từ mạch máu?
3 Quy trình chụp cộng hưởng từ mạch máu
4 Kết quả chụp cộng hưởng từ mạch máu
5 Các biện pháp thay thế chụp cộng hưởng từ mạch máu
6 Kết luận: Chụp cộng hưởng từ mạch máu
7 Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Chụp cộng hưởng từ mạch máu (MRA) là gì

Chụp cộng hưởng từ mạch máu (MRA) là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của hệ thống mạch máu trong cơ thể. Nhờ MRA, bác sĩ có thể miêu tả cấu trúc và chức năng của hệ thống mạch máu một cách chính xác, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý liên quan.

Vai trò quan trọng của hệ thống mạch máu:

Hệ thống mạch máu đóng vai trò thiết yếu trong việc vận chuyển máu, oxy và chất dinh dưỡng đến mọi tế bào trong cơ thể. Nhờ hệ thống mạch máu hoạt động hiệu quả, cơ thể con người mới có thể duy trì các chức năng sống cơ bản và hoạt động một cách khỏe mạnh.

Tuy nhiên, hệ thống mạch máu cũng dễ bị tổn thương bởi nhiều yếu tố, dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm như:

Xơ vữa động mạch
Tắc nghẽn mạch máu
Phình động mạch
Bệnh tim mạch
Đột quỵ

Ưu điểm và nhược điểm của chụp MRA:

Ưu điểm:

Hình ảnh chi tiết và rõ nét: MRA tạo ra hình ảnh 3D chi tiết của hệ thống mạch máu, giúp bác sĩ quan sát rõ ràng cấu trúc và chức năng của các mạch máu, kể cả những mạch máu nhỏ.
Không xâm lấn: MRA không sử dụng tia X hay tiêm thuốc cản quang, do đó an toàn cho người bệnh, đặc biệt là phụ nữ mang thai và trẻ em.
Chẩn đoán chính xác: MRA giúp phát hiện sớm và chính xác các bệnh lý về mạch máu, hỗ trợ bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Theo dõi hiệu quả điều trị: MRA có thể được sử dụng để theo dõi hiệu quả điều trị các bệnh lý về mạch máu.

Nhược điểm:

Chi phí cao: So với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm hay chụp X-quang, MRA có chi phí cao hơn.
Thời gian chụp lâu: Quá trình chụp MRA có thể kéo dài 30-60 phút, đòi hỏi người bệnh phải nằm yên trong máy MRI.
Chống chỉ định cho một số trường hợp: MRA không phù hợp với những người có máy tạo nhịp tim, mảnh kim loại trong cơ thể hoặc sợ hãi không gian kín.

So sánh với các phương pháp khác:

Phương pháp	Ưu điểm	Nhược điểm
Siêu âm mạch máu	– Chi phí thấp – Không xâm lấn	– Hình ảnh không chi tiết bằng MRA – Không mô tả được các mạch máu nhỏ
Chụp X-quang mạch máu	– Chi phí thấp – Nhanh chóng	– Hình ảnh không chi tiết – Sử dụng tia X
Chụp CT mạch máu	– Hình ảnh chi tiết hơn so với chụp X-quang – Sử dụng tia X	– Liều tia X cao
Chụp cộng hưởng từ mạch máu (MRA)	– Mô tả chi tiết mạch mạch – An toàn – Không xâm lấn	– Chi phí cao

So sánh với các phương pháp khác

Trường hợp nào bác sĩ chỉ định chụp cộng hưởng từ mạch máu?

Nhờ MRA, bác sĩ có thể mô tả cấu trúc và chức năng của hệ thống mạch máu một cách chính xác, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý liên quan.

Đặc biệt đối với MRA mạch máu não:

MRA mạch máu não là ứng dụng phổ biến nhất của MRA, giúp chẩn đoán các bệnh lý về mạch máu não một cách chính xác và hiệu quả. Bác sĩ có thể chỉ định chụp MRA mạch máu não trong các trường hợp sau:

Nghi ngờ có các bệnh lý về mạch máu não như:
- Xơ vữa động mạch
- Tắc nghẽn mạch máu
- Phình động mạch
- Dị dạng mạch máu não
Đánh giá mức độ tổn thương của mạch máu não sau đột quỵ
Theo dõi hiệu quả điều trị các bệnh lý về mạch máu não
Lên kế hoạch phẫu thuật mạch máu não

Trường hợp nào bác sĩ chỉ định chụp cộng hưởng từ mạch máu?

Các bệnh lý về mạch máu não:

MRA có thể giúp chẩn đoán nhiều bệnh lý về mạch máu não khác nhau, bao gồm:

Xơ vữa động mạch: Mảng bám tích tụ trong lòng động mạch, làm hẹp lòng mạch và giảm lưu lượng máu.
Tắc nghẽn mạch máu: Máu bị tắc nghẽn hoàn toàn trong một đoạn mạch máu, dẫn đến thiếu máu não cục bộ.
Phình động mạch: Tường động mạch yếu đi và phình ra, tiềm ẩn nguy cơ vỡ động mạch.
Dị dạng mạch máu não: Những bất thường bẩm sinh trong cấu trúc của mạch máu não.

MRA ở các vị trí khác trên cơ thể:

Ngoài mạch máu não, MRA còn có thể được sử dụng để chẩn đoán các bệnh lý về mạch máu ở các vị trí khác trên cơ thể như:

Mạch máu cổ: Chẩn đoán các bệnh lý như xơ vữa động mạch cảnh, tắc nghẽn động mạch cảnh.
Mạch máu tim: Chẩn đoán các bệnh lý như hẹp động mạch vành, tắc nghẽn động mạch vành.
Mạch máu chi: Chẩn đoán các bệnh lý như xơ vữa động mạch chi dưới, tắc nghẽn động mạch chi dưới.
Mạch máu bụng: Chẩn đoán các bệnh lý như phình động mạch chủ bụng, tắc nghẽn động mạch thận.

Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng bệnh lý cụ thể của từng người để quyết định có cần thiết chụp MRA hay không.

Quy trình chụp cộng hưởng từ mạch máu

Mặc dù là phương pháp an toàn, quy trình chụp MRA vẫn có những bước nhất định cần lưu ý.

Các Bước Thực Hiện Chụp MRA:

Thăm khám và tư vấn với bác sĩ: Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng, tìm hiểu tiền sử bệnh lý và giải thích về quy trình chụp MRA. Đây là dịp để bạn trao đổi các thắc mắc và lo lắng với bác sĩ.
Đổi trang phục: Bạn sẽ được yêu cầu thay trang phục bệnh nhân và tháo bỏ các đồ trang sức, vật dụng bằng kim loại có thể gây ảnh hưởng trong quá trình chụp.
Điền vào phiếu sàng lọc: Phiếu sàng lọc nhằm kiểm tra các yếu tố chống chỉ định chụp MRA, chẳng hạn như: máy tạo nhịp tim, mảnh kim loại trong cơ thể, thai kỳ…
Đặt đường truyền tĩnh mạch (nếu cần): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu đặt đường truyền tĩnh mạch để tiêm thuốc tương phản từ trong quá trình chụp.
Quá trình chụp: Kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn bạn giữ nguyên tư thế và có thể yêu cầu nín thở trong vài giây để có được hình ảnh chi tiết. Bạn có thể nghe thấy tiếng ồn phát ra từ máy MRI trong quá trình chụp.
Kết thúc chụp và bác sĩ đọc kết quả: Sau khi hoàn tất việc chụp, bàn chụp sẽ đưa bạn ra ngoài máy MRI.

Kết quả chụp cộng hưởng từ mạch máu

Sau khi chụp MRA, bác sĩ sẽ tiến hành phân tích hình ảnh để đưa ra kết quả chẩn đoán

Giải Thích Kết Quả:

Bình thường: Hình ảnh MRA cho thấy cấu trúc mạch máu bình thường, không có bất thường về hình dạng, kích thước hoặc lưu lượng máu.
Bất thường: Hình ảnh MRA có thể cho thấy các dấu hiệu bất thường về hệ thống mạch máu, chẳng hạn như:
- Hẹp mạch máu: Lòng mạch máu bị hẹp lại, có thể gây giảm lưu lượng máu đến các cơ quan.
- Tắc nghẽn mạch máu: Máu hoàn toàn không lưu thông được trong một đoạn mạch máu.
- Phình động mạch: Tường động mạch yếu đi và phình ra bất thường.
- Dị dạng mạch máu: Những bất thường bẩm sinh trong cấu trúc của mạch máu.
- Các khối bất thường: MRA có thể giúp phát hiện các khối u hoặc dị vật trong lòng mạch máu.

Bác sĩ sẽ dựa trên kết quả MRA kết hợp với các yếu tố khác như triệu chứng, tiền sử bệnh lý, kết quả xét nghiệm khác… để đưa ra chẩn đoán chính xác về tình trạng bệnh lý của bạn.

Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Các biện pháp thay thế chụp cộng hưởng từ mạch máu

Dưới đây là hai lựa chọn thường được sử dụng:

1. Chụp Angiogram (Angiography):

Khái niệm: Chụp angiogram là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng tia X để chi tiết hệ thống mạch máu. Bác sĩ sẽ đưa một ống thông mỏng qua đường động mạch hoặc tĩnh mạch đến vị trí cần chụp, sau đó tiêm thuốc cản quang để làm nổi bật hình ảnh mạch máu trên phim chụp X-quang.
Ưu điểm:
- Hình ảnh chi tiết và rõ nét, có thể quan sát được cả những mạch máu nhỏ.
- Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể can thiệp qua ống thông để điều trị ngay lập tức các vấn đề về mạch máu, chẳng hạn như đặt stent (ống nhỏ) để nong mạch máu bị hẹp.
Nhược điểm:
- Sử dụng tia X, có thể gây ảnh hưởng sức khỏe, đặc biệt là với phụ nữ mang thai và trẻ em.
- Là thủ thuật xâm lấn, tiềm ẩn các nguy cơ như chảy máu, nhiễm trùng.
- Thời gian phục hồi sau thủ thuật có thể lâu hơn so với MRA.
- Chi phí có thể tương đương hoặc cao hơn MRA.

Các biện pháp thay thế chụp cộng hưởng từ mạch máu

2. Siêu Âm Doppler (Doppler Ultrasound):

Khái niệm: Siêu âm Doppler là kỹ thuật sử dụng sóng âm thanh để mô tả dòng chảy của máu trong mạch máu. Siêu âm Doppler không chỉ mô tả được cấu trúc mạch máu mà còn có thể giúp đánh giá lưu lượng máu và phát hiện các bất thường về dòng chảy.
Ưu điểm:
- An toàn, không sử dụng tia X hay chất phóng xạ.
- Không xâm lấn, nhanh chóng và tiện lợi.
- Chi phí thấp hơn so với MRA và chụp angiogram.
Nhược điểm:
- Hình ảnh không chi tiết bằng MRA hay chụp angiogram, không mô tả được tất cả các vị trí của mạch máu.
- Khả năng mô tả mạch máu sâu ở bên trong cơ thể có hạn chế.

Lựa chọn phương pháp thay thế MRA phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như:

Tình trạng bệnh lý cụ thể.
Mức độ chi tiết hình ảnh cần thiết.
Nguy cơ và lợi ích của từng phương pháp.
Sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Kết luận: Chụp cộng hưởng từ mạch máu

Nhờ MRA, bác sĩ có thể quan sát rõ ràng cấu trúc và chức năng của các mạch máu, giúp chẩn đoán và điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý liên quan đến mạch máu.

Tuy nhiên, MRA cũng có một số hạn chế:

Chi phí cao hơn so với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác.
Thời gian chụp lâu hơn.
Một số trường hợp có thể gặp tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt, đau đầu.
Chống chỉ định với một số trường hợp như: người có máy tạo nhịp tim, mảnh kim loại trong cơ thể, sợ hãi không gian kín…

Lưu Ý Quan Trọng Trước Khi Chụp MRA:

Thông báo tiền sử bệnh lý: Cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các bệnh lý nền bạn đang mắc phải, các loại thuốc đang sử dụng, dị ứng với thuốc (nếu có).
Ngưng sử dụng thuốc theo hướng dẫn bác sĩ: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngưng sử dụng một số loại thuốc trước khi chụp MRA.
Tháo bỏ đồ trang sức, vật dụng bằng kim loại: Trang sức, vật dụng bằng kim loại có thể gây nhiễu sóng trong quá trình chụp và gây nguy hiểm.
Bữa ăn trước khi chụp: Tùy thuộc vào từng trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn nhịn ăn nhẹ hoặc ăn uống bình thường trước khi chụp MRA.
Đối với phụ nữ mang thai: Phụ nữ mang thai cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định chụp MRA do có thể ảnh hưởng đến thai nhi.

Do đó, việc lựa chọn chụp MRA hay không phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý cụ thể, mức độ chi tiết hình ảnh cần thiết và khả năng chi trả của mỗi người. Bác sĩ sẽ tư vấn kỹ lưỡng để bạn đưa ra quyết định phù hợp nhất.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Mạch máu đóng vai trò quan trọng hỗ trợ vận chuyển oxi và các chất dinh dưỡng. Bạn hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe về mạch máu để hạn chế tối đa các bệnh về mạch máu gây ra. Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu với dịch vụ chụp MRI, các bác sĩ tại đây sẽ thăm khám và tư vấn về phương pháp chẩn đoán phù hợp với bệnh nhân.