Hạ huyết áp: Triệu chứng hạ huyết áp và biến chứng nguy hiểm

Hạ huyết áp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ hạ huyết áp, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Bài viết này sẽ nói rõ về Hạ huyết áp: Triệu chứng hạ huyết áp và biến chứng nguy hiểm

Máu có chức năng gì

Máu là một thành phần thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống của con người. Nó được ví như “dòng chảy của sự sống”, liên tục vận chuyển oxy, chất dinh dưỡng, hormone, và các tế bào miễn dịch đến mọi ngóc ngách trong cơ thể. Hiểu rõ chức năng của máu sẽ giúp chúng ta trân trọng và chăm sóc sức khỏe bản thân tốt hơn.

Chức năng vận chuyển:

• Vận chuyển oxy: Hồng cầu, với protein hemoglobin đặc biệt, đảm nhiệm việc vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể. Nhờ vậy, mọi tế bào đều có đủ năng lượng để hoạt động hiệu quả.
• Vận chuyển chất dinh dưỡng: Sau khi được tiêu hóa, các chất dinh dưỡng được hấp thu vào máu và vận chuyển đến các cơ quan, mô, tế bào để cung cấp nguyên liệu cho quá trình phát triển và tái tạo.
• Loại bỏ chất thải: Máu cũng đóng vai trò như một hệ thống thu gom rác thải, vận chuyển các sản phẩm bài tiết từ tế bào đến các cơ quan bài tiết như gan, thận để đào thải ra ngoài cơ thể.

Chức năng bảo vệ:

• Bảo vệ chống nhiễm trùng: Bạch cầu là những “chiến binh” dũng cảm, có khả năng nhận diện và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm,… giúp bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ nhiễm trùng.
• Giúp đông máu: Tiểu cầu đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu, giúp cầm máu khi bị thương, hạn chế mất máu và nguy cơ nhiễm trùng.

Ngoài ra, máu còn có các chức năng quan trọng khác như:

• Duy trì cân bằng nội môi: Máu giúp điều hòa pH, cân bằng điện giải, và duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định.
• Điều hòa hormone: Máu vận chuyển hormone từ các tuyến nội tiết đến các cơ quan đích, giúp điều chỉnh các hoạt động sinh lý của cơ thể.

Hạ huyết áp là gì

Hạ huyết áp là một tình trạng sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi. Tuy không nguy hiểm như cao huyết áp, nhưng hạ huyết áp cũng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Nếu như huyết áp đột ngột tăng cao hoặc hạ thấp bất thường thì điều đó sẽ khiến cho cơ thể khó chịu và đôi khi dẫn đến một số biến chứng bệnh lý nguy hiểm. Hạ quyết áp là khi chỉ số đo huyết áp tâm thu sẽ thấp hơn 90 mmHg và huyết áp tâm trương thấp hơn 60 mmHg

Khi huyết áp đột ngột bị giảm sẽ làm cho não và các cơ quan khác trong cơ thể không thể nhận được lượng máu cung cấp đầy đủ các chất oxy và dưỡng chất cho cơ thể sẽ gây nên tình trạng thiếu máu não hoặc chết não dẫn đến nguy hiểm đến tính mạng.

Nếu như khi đo huyết áp thấy huyết áp bị tăng thì nên có cách sơ cứu cho người bệnh nhanh chóng và đúng cách để tránh trường hợp chuyển biến xấu. Nếu như huyết áp cứ hạ thì cần nhanh chóng chuyển bệnh nhân đến các cơ sở y tế gần nhất để kịp thời can thiệp

Nguyên nhân gây nên hạ huyết áp

Những nguyên nhân sau đây tưởng chừng như rất bình thường nhưng nó cũng là một dấu hiệu mà bạn cần để ý để nhận biết được cơn hạ huyết áp:

1. Mất thể tích máu:

• Cơ chế: Khi cơ thể mất đi lượng dịch đáng kể do tiêu chảy, nôn mửa, ra mồ hôi quá nhiều, hoặc mất máu, lượng máu lưu thông trong cơ thể sẽ giảm sút. Điều này dẫn đến áp lực lên thành mạch máu giảm, khiến huyết áp tụt xuống.
• Dấu hiệu cảnh báo: Mệt mỏi, chóng mặt, da nhợt nhạt, khát nước, v.v.
• Giải pháp: Bổ sung dịch bằng cách uống nhiều nước, oresol, hoặc truyền dịch nếu cần thiết.

2. Tim mạch:

• Cơ chế: Các vấn đề tim mạch như suy tim, nhịp tim chậm, hở van tim ảnh hưởng đến khả năng bơm máu hiệu quả của tim. Hậu quả là lượng máu cung cấp cho các cơ quan bị hạn chế, dẫn đến hạ huyết áp.
• Dấu hiệu cảnh báo: Khó thở, mệt mỏi khi gắng sức, phù nề, v.v.
• Giải pháp: Điều trị bệnh tim mạch theo hướng dẫn của bác sĩ.

3. Thần kinh:

• Cơ chế: Bệnh Parkinson, suy giảm chức năng tự chủ, hội chứng Shy-Drager tác động đến hệ thống thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh huyết áp của cơ thể.
• Dấu hiệu cảnh báo: Rối loạn vận động, run tay, táo bón, v.v.
• Giải pháp: Sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp vật lý trị liệu.

4. Nội tiết:

• Cơ chế: Suy giáp, cường giáp, hạ đường huyết ảnh hưởng đến các hormone quan trọng trong cơ thể, dẫn đến rối loạn chức năng tim mạch và huyết áp.
• Dấu hiệu cảnh báo: Tăng hoặc giảm cân bất thường, mệt mỏi, da khô, v.v.
• Giải pháp: Bổ sung hormone hoặc điều trị bệnh lý nội tiết theo hướng dẫn của bác sĩ.

5. Thuốc:

• Cơ chế: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc chống trầm cảm, thuốc hạ huyết áp có thể gây hạ huyết áp như một tác dụng phụ.
• Dấu hiệu cảnh báo: Chóng mặt, hoa mắt, ngất xỉu khi sử dụng thuốc.
• Giải pháp: Tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi loại thuốc.

6. Mang thai:

• Cơ chế: Hạ huyết áp tư thế đứng là tình trạng phổ biến ở phụ nữ mang thai, do sự thay đổi nội tiết tố và áp lực lên hệ thống tim mạch.
• Dấu hiệu cảnh báo: Chóng mặt, hoa mắt khi đứng dậy đột ngột.
• Giải pháp: Thay đổi tư thế từ từ, đứng dậy chậm rãi, uống nhiều nước, v.v.

7. Mất nước:

• Cơ chế: Khi cơ thể không được cung cấp đủ nước, lượng máu lưu thông sẽ giảm, dẫn đến hạ huyết áp.
• Dấu hiệu cảnh báo: Khát nước, da khô, táo bón, v.v.
• Giải pháp: Uống nhiều nước, bổ sung điện giải.

8. Nhiễm trùng:

• Cơ chế: Nhiễm trùng huyết, sốt xuất huyết có thể gây ra tình trạng sốc, dẫn đến hạ huyết áp.
• Dấu hiệu cảnh báo: Sốt cao, ớn lạnh, khó thở, v.v.
• Giải pháp: Cần được cấp cứu y tế ngay lập tức.

9. Sốc:

• Cơ chế: Sốc phản vệ, sốc mất máu làm giảm lưu lượng máu và oxy đến các cơ quan, dẫn đến hạ huyết áp.
• Dấu hiệu cảnh báo: Khó thở, phát ban, v.v.
• Giải pháp: Cần được cấp cứu y tế ngay lập tức.

Những dấu hiệu của hạ huyết áp

Sau đây là những dấu hiệu của hạ huyết áp cần nên lưu ý để có thể có một biện pháp điều trị an toàn:

1. Hoa mắt, chóng mặt:

Đây là biểu hiện phổ biến nhất, thường xảy ra khi thay đổi tư thế đột ngột như đứng dậy sau khi ngồi hoặc nằm lâu, hoặc di chuyển nhanh. Cảm giác hoa mắt, chóng mặt có thể nhẹ hoặc dữ dội, khiến bạn cảm thấy như mọi thứ xung quanh đang xoay tròn.

2. Đau đầu:

Hạ huyết áp có thể gây ra những cơn đau đầu dữ dội, thường tập trung ở vùng đỉnh đầu. Cơn đau có thể nặng hơn khi bạn căng thẳng hoặc hoạt động thể lực mạnh.

3. Ngất xỉu:

Trong trường hợp nghiêm trọng, hạ huyết áp có thể dẫn đến ngất xỉu. Tình trạng này xảy ra đột ngột và có thể gây nguy hiểm nếu bạn đang di chuyển hoặc tham gia giao thông.

4. Giảm khả năng tập trung:

Hạ huyết áp ảnh hưởng đến lượng máu cung cấp lên não, dẫn đến giảm khả năng tập trung, suy giảm trí nhớ và khó khăn trong việc học tập hoặc làm việc.

5. Mờ mắt:

Hạ huyết áp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến thị giác, khiến bạn nhìn mờ hoặc mất thị lực tạm thời.

6. Buồn nôn:

Cảm giác buồn nôn thường đi kèm với hoa mắt, chóng mặt và có thể khiến bạn khó chịu, nôn mửa.

7. Da lạnh, ẩm hoặc nhợt nhạt:

Khi hạ huyết áp, da của bạn có thể trở nên lạnh, ẩm và nhợt nhạt do thiếu máu lưu thông.

8. Nhịp tim nhanh, nhịp thở nhanh, nông:

Cơ thể sẽ tăng cường hoạt động của tim và phổi để bù đắp lượng oxy thiếu hụt do hạ huyết áp.

9. Mệt mỏi:

Mệt mỏi là triệu chứng phổ biến của hạ huyết áp, khiến bạn cảm thấy uể oải, thiếu năng lượng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

10. Trầm cảm:

Hạ huyết áp kéo dài có thể dẫn đến cảm giác buồn bã, chán nản và thậm chí là trầm cảm.

11. Cảm giác khát:

Khi hạ huyết áp, cơ thể sẽ ra tín hiệu khát để bạn bổ sung nước, giúp tăng huyết áp.

Lưu ý:

• Mức độ nghiêm trọng của các dấu hiệu hạ huyết áp có thể khác nhau ở mỗi người.
• Một số người có thể không biểu hiện triệu chứng nào, nhưng vẫn có nguy cơ gặp biến chứng.
• Nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc người thân có thể bị hạ huyết áp, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Biến chứng của hạ huyết áp

Hạ huyết áp, tưởng chừng như vô hại, lại ẩn chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe. Biến chứng của hạ huyết áp có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là não bộ, tim và thận:

Biến chứng ảnh hưởng đến não bộ:

• Suy giảm chức năng nhận thức: Hạ huyết áp kéo dài có thể dẫn đến thiếu máu não, ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tập trung và tư duy.
• Tăng nguy cơ đột quỵ: Hạ huyết áp đột ngột có thể làm giảm lưu lượng máu lên não, dẫn đến thiếu máu não cục bộ và tăng nguy cơ đột quỵ.
• Mất ngủ: Hạ huyết áp có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khiến bạn khó ngủ, ngủ không sâu giấc và thức dậy nhiều lần trong đêm.

Biến chứng ảnh hưởng đến tim:

• Suy tim: Hạ huyết áp kéo dài có thể làm tim yếu đi, khiến tim không thể bơm đủ máu cho cơ thể.
• Nhồi máu cơ tim: Hạ huyết áp có thể làm giảm lượng oxy cung cấp cho tim, dẫn đến nhồi máu cơ tim.
• Rối loạn nhịp tim: Hạ huyết áp có thể gây ra các rối loạn nhịp tim như nhịp tim chậm hoặc nhịp tim nhanh.

Biến chứng ảnh hưởng đến thận:

• Suy thận: Hạ huyết áp có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận, dẫn đến suy giảm chức năng thận.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính: Hạ huyết áp là một yếu tố nguy cơ của bệnh thận mãn tính.

Ngoài ra, hạ huyết áp còn có thể gây ra một số biến chứng khác như:

• Ngã: Hạ huyết áp có thể khiến bạn choáng váng và ngã, dẫn đến chấn thương.
• Mệt mỏi: Hạ huyết áp có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và thiếu năng lượng.
• Tầm nhìn mờ: Hạ huyết áp có thể ảnh hưởng đến thị lực, khiến bạn nhìn mờ hoặc mất thị lực tạm thời.

Cách điều trị hạ huyết áp

Cách chữa hạ huyết áp sẽ tùy thuộc vào từng nguyên nhân của việc hạ huyết áp là gì. Nếu lối sống và những thói quen không lành mạnh sẽ khiến người bệnh bị hạ quyết áp và chỉ cần điều chỉnh lối sống tích cực thì những dấu hiệu hạ huyết áp sẽ được thuyên giảm.

Nếu như không tìm được nguyên nhân gây nên hạ huyết áp thì nên đến cơ sở y tế để có thể điều trị theo phương pháp phù hợp. Đối với trường hợp này thì bác sĩ sẽ chỉ định hai phương pháp bao gồm:

Phương pháp điều trị:

1. Thay đổi lối sống:

• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện lưu thông máu và tăng huyết áp.
• Ăn uống lành mạnh: Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin B12, sắt, axit folic và các thực phẩm có vị mặn. Hạn chế sử dụng caffeine, rượu bia và thuốc lá.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và tăng cường sức khỏe.
• Uống nhiều nước: Uống đủ nước giúp cơ thể bù nước, giảm nguy cơ mất nước và hạ huyết áp.
• Tránh thay đổi tư thế đột ngột: Thay đổi tư thế từ từ để cơ thể có thời gian thích nghi, tránh bị choáng váng.
• Mang vớ y khoa: Mang vớ y khoa có thể giúp tăng lưu lượng máu đến chân và giảm nguy cơ ngã.

2. Sử dụng thuốc:

• Thuốc tăng huyết áp: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc tăng huyết áp nếu các biện pháp thay đổi lối sống không hiệu quả.
• Thuốc điều trị các bệnh lý khác: Nếu hạ huyết áp do các bệnh lý khác như suy tim, suy thận, v.v., bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị các bệnh lý này.

Hạ huyết áp nên phòng ngừa cách nào

Sau đây là những phương pháp phòng ngừa hạ quyết áp mà bản thân người bệnh cần nên lưu ý hoặc những người chưa bị cần lưu ý để có thể phòng ngừa hạ huyết áp:

1. Thay đổi lối sống:

• Tập thể dục thường xuyên: Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần.
• Ăn uống lành mạnh: Nên ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và các thực phẩm giàu protein.
• Ngủ đủ giấc: Nên ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm.
• Uống nhiều nước: Nên bổ sung 2 lít nước mỗi ngày.
• Tránh thay đổi tư thế đột ngột: Thay đổi tư thế từ từ để cơ thể có thời gian thích nghi, tránh bị choáng váng.
• Mang vớ y khoa: Mang vớ y khoa có thể giúp tăng lưu lượng máu đến chân và giảm nguy cơ ngã.

2. Điều trị các bệnh lý khác:

• Suy tim: Nếu bạn bị suy tim, hãy tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để kiểm soát tình trạng bệnh.
• Suy thận: Nếu bạn bị suy thận, hãy tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để kiểm soát tình trạng bệnh.
• Bệnh Parkinson: Nếu bạn bị bệnh Parkinson, hãy tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để kiểm soát tình trạng bệnh.

3. Sử dụng thuốc:

• Thuốc tăng huyết áp: Nếu bạn có nguy cơ cao bị hạ huyết áp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc tăng huyết áp để dự phòng.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Nếu có dấu hiệu của hạ huyết áp hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra. Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu sẽ có những y bác sĩ tận tình điều trị ,chăm sóc và tìm ra những phương pháp phù hợp với từng thể trạng của bệnh nhân. Với các trang thiết bị hiện đại sẽ giúp cho việc điều trị càng trở nên thuận lợi và dễ dàng hơn.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu: 522-524-526 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 10, TP.HCM

Thời gian làm việc: Thứ 2-Thứ 7 (6h00-20h00); Chủ Nhật (6h00-12h00)

Bài viết trên được tham vấn y khoa các bác sĩ có chuyên môn cao của Phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu