Bạn có biết rằng mỗi phút trôi qua trong giờ vàng của tai biến mạch máu não có thể quyết định đến tương lai của người bệnh? Tại sao các bác sĩ lại luôn nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc cấp cứu kịp thời? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về “giờ vàng” và những gì bạn cần làm để cứu sống người thân khi họ gặp phải tình huống này.

Nội dung bài viết

1 Tai biến mạch máu não là gì?
2 “Giờ vàng” trong tai biến mạch máu não là gì?
3 Tại sao “giờ vàng” lại quan trọng đến vậy?
4 Những dấu hiệu nhận biết đột quỵ nhanh nhất
5 Các biện pháp cấp cứu trong “giờ vàng”
6 Phòng ngừa tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não là gì?

Tìm hiểu sơ lược về căn bệnh tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não, hay còn gọi là đột quỵ, là tình trạng đột ngột mất chức năng của một phần não bộ do sự gián đoạn nguồn cung cấp máu. Hãy hình dung não bộ như một thành phố lớn, các mạch máu chính là những con đường cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho các “ngôi nhà” là các tế bào não. Khi một “con đường” bị tắc nghẽn hoặc vỡ, các “ngôi nhà” sẽ không nhận được đủ “thức ăn” và bắt đầu chết đi, gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

“Giờ vàng” trong tai biến mạch máu não là gì?

“Giờ vàng” là khoảng thời gian cực kỳ quan trọng ngay sau khi xảy ra đột quỵ, thường kéo dài từ 3 đến 4,5 giờ. Trong khoảng thời gian này, nếu được cấp cứu kịp thời, các bác sĩ có thể thực hiện các biện pháp can thiệp để tiêu tan cục máu đông hoặc mở lại mạch máu bị tắc, giúp phục hồi chức năng của não bộ.

Tại sao “giờ vàng” lại quan trọng đến vậy?

Não bộ là cơ quan rất nhạy cảm với sự thiếu oxy. Khi một tế bào não bị thiếu oxy trong vài phút, nó sẽ bắt đầu chết. Nếu không được cấp cứu kịp thời, càng nhiều tế bào não bị chết, hậu quả để lại càng nghiêm trọng, có thể dẫn đến liệt nửa người, mất khả năng nói, thậm chí tử vong.

Xem thêm: Các di chứng tai biến mạch máu não thường gặp

Những dấu hiệu nhận biết đột quỵ nhanh nhất

Để có thể hành động kịp thời trong “giờ vàng”, chúng ta cần biết cách nhận biết các dấu hiệu cảnh báo của đột quỵ. Hãy nhớ câu thần chú “FAST”:

Face: Mặt có bị lệch không?
Arms: Có nâng được cả hai tay lên không?
Speech: Nói có rõ ràng không?
Time: Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Các dấu hiệu khác:

Đau đầu dữ dội đột ngột
Chóng mặt, mất thăng bằng
Mờ mắt hoặc nhìn đôi
Khó nuốt
Yếu liệt một bên cơ thể

Lưu ý: Các dấu hiệu đột quỵ có thể xuất hiện rất nhanh và thay đổi liên tục. Nếu bạn nghi ngờ ai đó đang bị đột quỵ, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức, đừng chần chừ.

Xem thêm: Cơn thiếu máu não thoáng qua: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Các biện pháp cấp cứu trong “giờ vàng”

Gọi cấp cứu ngay lập tức

Điều quan trọng nhất khi phát hiện ai đó bị đột quỵ là gọi ngay cho cấp cứu 115. Mỗi giây trôi qua đều quý giá, việc gọi cấp cứu càng sớm càng tốt sẽ giúp người bệnh được đưa đến bệnh viện nhanh chóng và được các bác sĩ chuyên khoa xử lý kịp thời.

Các bước cấp cứu ban đầu

Trong khi chờ đợi xe cấp cứu, bạn có thể thực hiện một số bước sơ cứu đơn giản:

Giữ cho người bệnh ở tư thế thoải mái: Cho người bệnh nằm nghiêng về một bên để tránh bị sặc nếu có nôn mửa.
Giữ ấm cho người bệnh: Đắp chăn mỏng để giữ ấm cho cơ thể.
Theo dõi tình trạng bệnh nhân: Lúc nào cũng ở bên cạnh người bệnh, theo dõi nhịp thở, mạch và mức độ đáp ứng.
Ghi lại thời gian bắt đầu xuất hiện các triệu chứng: Thông tin này sẽ giúp các bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh nhân chính xác hơn.

Những điều cần tránh khi cấp cứu

Không tự ý di chuyển người bệnh: Việc di chuyển người bệnh đột quỵ có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Không cho người bệnh ăn uống: Việc ăn uống có thể gây sặc và làm tắc nghẽn đường thở.
Không tự ý dùng thuốc: Chỉ sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý: Các biện pháp sơ cứu chỉ mang tính chất tạm thời, mục tiêu cuối cùng vẫn là đưa người bệnh đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được các bác sĩ chuyên khoa điều trị.

Tại bệnh viện

Khi đến bệnh viện, người bệnh sẽ được các bác sĩ tiến hành các xét nghiệm cần thiết để xác định chính xác nguyên nhân gây đột quỵ và mức độ tổn thương não. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn các phương pháp điều trị phù hợp như:

Dùng thuốc tiêu sợi huyết: Thuốc này giúp làm tan cục máu đông, phục hồi dòng máu đến não.
Can thiệp mạch: Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ đặc biệt để lấy bỏ cục máu đông hoặc mở rộng mạch máu bị tắc nghẽn.
Phẫu thuật: Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể được chỉ định để loại bỏ cục máu tụ hoặc kẹp lại mạch máu bị vỡ.

phẫu thuật điều trị tai biến mạch máu não

Càng sớm được điều trị tai biến, khả năng phục hồi chức năng của người bệnh càng cao.

Phòng ngừa tai biến mạch máu não

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Mặc dù không thể hoàn toàn loại bỏ nguy cơ đột quỵ, nhưng chúng ta có thể giảm thiểu đáng kể bằng cách duy trì một lối sống lành mạnh.

Các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh đột quỵ bao gồm:

Huyết áp cao: Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu.
Bệnh tiểu đường: Đường huyết cao làm tổn thương mạch máu.
Mỡ máu cao: Lượng cholesterol cao trong máu làm hẹp và xơ cứng động mạch.
Béo phì: Thừa cân làm tăng gánh nặng cho tim mạch.
Hút thuốc: Nicotin làm hẹp mạch máu và tăng huyết áp.
Rượu bia: Lạm dụng rượu bia làm tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim.
Ít vận động: Thiếu vận động làm tăng nguy cơ béo phì, tim mạch.
Tuổi cao: Nguy cơ đột quỵ tăng theo tuổi tác.
Lịch sử gia đình: Nếu trong gia đình có người bị đột quỵ, bạn có nguy cơ cao hơn.

Cách phòng ngừa

Để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ, bạn nên:

Kiểm soát huyết áp: Thường xuyên đo huyết áp và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Kiểm soát đường huyết: Nếu bạn bị tiểu đường, hãy tuân thủ chế độ ăn uống và dùng thuốc theo chỉ dẫn.
Kiểm soát mỡ máu: Giảm lượng chất béo bão hòa và cholesterol trong chế độ ăn, tăng cường ăn rau xanh, trái cây.
Giảm cân: Nếu bạn thừa cân, hãy cố gắng giảm cân bằng cách ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn.
Bỏ thuốc lá: Hút thuốc là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ.
Hạn chế rượu bia: Uống rượu bia với lượng vừa phải hoặc không uống.
Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần.
Ăn uống lành mạnh: Chọn các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất.
Giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng huyết áp.
Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý tiềm ẩn.

Xem thêm: Chi tiết kế hoạch chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não

Tầm quan trọng của việc khám sức khỏe định kỳ

Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh tim mạch, tiểu đường và các bệnh lý khác có thể dẫn đến đột quỵ. Bằng cách điều trị sớm, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và các biến chứng khác.

Giờ vàng trong tai biến mạch máu não là yếu tố quyết định sự sống còn và chất lượng cuộc sống sau này của người bệnh. Việc nhận biết các dấu hiệu sớm và cấp cứu kịp thời là vô cùng quan trọng. Sau quá trình điều trị cấp cứu, vật lý trị liệu đóng vai trò không thể thiếu trong việc giúp bệnh nhân phục hồi chức năng, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu tự hào là đơn vị cung cấp dịch vụ vật lý trị liệu chuyên nghiệp, với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và hiệu quả. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.