Não bộ con người là một phần quan trọng đối với cơ thể của người. Tuy chỉ chiếm khoảng 2 % tổng trọng lượng cơ thể nhưng những vai trò của não vô cùng quan trọng vì não điều khiển toàn bộ hành vi hoạt động của người. Thiếu máu não là một tình trạng vì tuần hoàn máu lên não bị giảm, dẫn đến việc cung cấp oxy và dưỡng chất bị ảnh hưởng, làm cho ảnh hưởng đến chức năng ra cấu trúc của một phần hoặc nhiều phần trên não.
Nội dung bài viết
Não đảm nhiệm chức năng gì
Não bộ con người là một phần quan trọng đối với cơ thể của người. Tuy chỉ chiếm khoảng 2% tổng trọng lượng cơ thể nhưng những vai trò của não vô cùng quan trọng vì não điều khiển toàn bộ hành vi hoạt động của người.
Não bộ là một bộ phận được bao bọc bởi phần xương sọ, xương mặt kết hợp với nhau tạo thành họp sọ và từ đó sẽ bảo vệ não khỏi những chấn thương xung quanh. Bộ não con người lưu trữ rất nhiều chức năng vô cùng quan trọng và ý nghĩa với cuộc sống và đời sống hằng ngày của con người.
Từ khi vừa mới sinh ra đến trưởng thành thì bộ não sẽ thay đổi và phát triển theo thời gian. Đối với trẻ nhỏ trung bình não khoảng 450gr và người trưởng thành thì trung bình khoảng 1220gr-1360gr.
Não bộ bao gồm những chi tiết sau:
- Đại não, tiểu não, thân não, vùng hạ đồi và các dây thần kinh sọ.
- Não bộ đóng rất nhiều vai trò quan trọng trong việc nắm giữ suy nghĩ của con người, chịu trách nhiệm trong việc nắm giữ phối hợp và cử chỉ hành động, biểu cảm khuôn mặt của con người.
- Nghe và giữ thăng bằng cơ thể hoặc cảm xúc
- Kiểm soát mức độ nhận thức và thức tỉnh ở môi trường xung quanh liên quan đến thời gian ngủ nghỉ
- Giúp nhận thức và kiểm soát được những hành động và các chức năng như ăn uống nghỉ ngơi và các cảm xúc điều hòa bản thân và các yếu tố bên trong cơ thể
- Giúp nhận thức được các màu sắc, hình ảnh, cảm nhận vạn vật xung quanh
Thiếu máu não là gì
Não bộ con người là một bộ phận khá quan trọng tuy chỉ chiếm khoảng 2% tổng trọng lượng cơ thể nhưng mang lại những chức năng và vai trò vô cùng quan trọng không thể thiếu. Trong hệ tuần hoàn sẽ chiếm khoảng 25%, lượng máu chứa khoảng 20% từ tim cùng lượng đường trong máu 25%.
Chính vì vậy một khi quá trình cung cấp máu bị trì trệ sẽ ảnh hưởng đến tình trạng thiếu máu não và khiến cho chức năng của não bị ảnh hưởng trầm trọng.
Thông thường những người cao tuổi hoặc trung niên thì có tỉ lệ mắc bệnh thiếu máu não cao hơn. Tuy nhiên vào những thời gian gần đây thì bệnh lý này có dấu hiệu phát triển nhiều ở người trẻ và có thể bắt gặp đối với những người trẻ tuổi như lớp văn phòng hoặc những tầng lớp lao động bằng trí óc.
Thiếu máu não là một tình trạng tuần hoàn máu lên não bị giảm, dẫn đến việc cung cấp oxy và dưỡng chất bị ảnh hưởng, làm cho ảnh hưởng đến chức năng cấu trúc của một phần hoặc nhiều phần trên não.
Nguyên nhân gây nên tình trạng thiếu máu não
Sau đây là những nguyên nhân gây nên tình trạng thiếu máu não mà bạn cần lưu ý:
- Xơ vữa động mạch
- Có thể do chấn thương cột sống hoặc thoái hóa đốt sống cổ cũng là một trong những nguyên nhân
- Huyết áp tăng cao
- Do đái tháo đường
- Cân nặng không kiểm soát gây nên tình trạng béo phì
- Mỡ trong máu bị rối loạn
- Các bệnh lý về tim mạch cũng là một trong những nguyên nhân gây nên thiếu máu não
- Lạm dụng quá nhiều những chất kích thích như thuốc lá và rượu bia
- Không có chế độ luyện tập thể dục thể thao hợp lý
- Chế độ dinh dưỡng không cân bằng sử dụng quá nhiều các chất dầu mỡ và chất béo
- Không bổ sung nhiều chất xơ cho cơ thể làm việc với máy tính và điện thoại trong thời gian lâu dài
- Thường xuyên hoạt động trí óc với cường độ cao
Những dấu hiệu thiếu máu não
Những dấu hiệu sau đây sẽ cho thấy bạn đang bị thiếu máu não:
- Xuất hiện các cơn đau đầu: những dấu hiệu ban đầu của việc thiếu máu não là sẽ bị nhức đầu và xuất hiện các cơn đau đầu. Các cơn đau đầu sẽ xuất hiện khi bạn đang trong trạng thái stress hoặc căng thẳng. Bên cạnh đó đây cũng được coi là một trong những dấu hiệu của nhiều bệnh lý trong đó có thiếu máu não. Hiện tượng đau đầu thường sẽ xuất hiện với cảm giác đau nhói ở một vùng của đầu cố định sau đó sẽ lan ra khắp đầu. Cảm giác đau nặng khi suy nghĩ nhiều vấn đề và khi di chuyển hoặc lúc mới ngủ dậy
- Xuất hiện hiện tượng chóng mặt hoa mắt: triệu chứng chóng mặt nếu như bạn đang bị ốm, sốt hoặc có cảm giác mệt mỏi thì đây không phải là một vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên nếu như cảm giác này xuất hiện một cách bất ngờ và hoàn toàn bình thường thì đây là một trong những dấu hiệu có thể bạn đang bị mắc phải bệnh thiếu máu não. Bên cạnh việc hoa mắt chóng mặt thì những triệu chứng gì kèm theo đó là cảm giác ù tai ngay cả trong không gian yên tĩnh.
- Chân tay bị tê mỏi: xuất hiện triệu chứng như kiến bò râm rang và có cảm giác bị tê bì ở các đầu ngón chân hoặc ngón tay. Bên cạnh đó khi vận động cử động thường ngày thì cũng sẽ bị cảm giác mỏi vai gáy ảnh hưởng. Đặc biệt bên cạnh đó tình trạng thiếu máu cục bộ sẽ nghiêm trọng có thể dẫn đến những triệu chứng nguy hiểm khó khăn khi nói, cứng hàm, cứng môi, thậm chí sẽ bị tê liệt khuôn mặt
- Thị lực bị suy giảm: các cấu trúc ở dây thần kinh trong não thường sẽ có những hệ thống phức tạp. Thiếu máu lên não sẽ khiến tình trạng oxy trong não bị thiếu và dẫn đến khả năng nhìn của mắt sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, cụ thể có thể bị mờ một bên mắt hoặc cả hai bên, làm hoa mắt,…
- Xuất hiện tình trạng mất ngủ: khi việc tuần hoàn máu lên não bị chậm Hoặc gây nên việc có thể được cảnh báo bằng những vấn đề về những giấc ngủ như ngủ chập chờn, ngủ không được sâu rất, ngủ dễ tỉnh giấc giữa đêm,… không những thế khi máu không cung cấp đủ kịp thời cho não thì có thể gây nên rối loạn về những vấn đề về tâm lý, khả năng tập trung hoặc làm cho trí não bị suy giảm, một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất là trầm cảm nếu như không được điều trị và phát hiện kịp thời
- Sống lưng bị đau. Đối với những bệnh nhân mắc chứng thiếu máu não đôi khi sẽ có cảm giác lạnh ở sống lưng, đau dọc sống lưng hoặc đau dọc những đoạn vai gáy
Thiếu máu não có nguy hiểm không
Não sẽ tiêu thụ 20% dưỡng khí của toàn cơ thể chính vì thế não rất nhạy cảm với việc thiếu oxy. Nếu Như trong vòng khoảng 10s não không được cung cấp đủ máu thì các mô não bắt đầu có dấu hiệu rối loạn.
Nếu như thiếu máu não kéo dài trong 4′ thì các tế bào thần kinh sẽ tự động bị hủy hoại không thể phục hồi lại được. Theo như các chuyên gia nghiên cứu thống kê cho thấy, tỉ lệ những bệnh nhân bị thiếu máu não trên thế giới cũng như Việt Nam nói riêng Chiếm khoảng 85% dân số.
Đây là một hội chứng được coi là một trong những nguy cơ gây tử vong cao thứ ba trên thế giới chỉ đứng sau ung thư và các bệnh về tim mạch. Điều đáng nói nhất ở đây thiếu máu não chiếm tới 25 % tổng tỉ lệ tai biến mạch máu não.
Việc này không chỉ khiến cho cơ thể bị mệt mỏi mức độ nặng, hoa mắt, chóng mặt, hay bị ngất xỉu, ù tai, thiếu máu não còn là một trong những nguyên nhân gây tổn hại rất nhiều đến tinh thần, thần kinh, suy giảm các chức năng về tâm thần, rối loạn nhịp tim, có thể sẽ dẫn đến chứng suy tim, sung huyết, đột quỵ.
Đặc biệt hơn thế đối với những phụ nữ đang mang thai sẽ có nguy cơ khi thiếu máu não có thể gây tình trạng xảy thai, sinh non, hoặc sinh ra có cân nặng thấp.
Bên cạnh đó thiếu máu não còn gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm như xuất huyết não, nhũng não và tình trạng xuất huyết não sẽ gây nên triệu chứng liệt nửa người hoặc gây nên tử vong.
Thiếu máu não được điều trị như thế não
Để điều trị thiếu máu não thì có những cách điều trị cơ bản sau đây:
- Lúc ngủ không nên để gối cao: kê gối cao hơn khiến cho đầu cao hơn thân người quá nhiều sẽ là một trong những nguyên nhân gây nên cản trở máu lưu thông từ tim lên não. Hơn thế nữa khi kê gối quá cao thì sẽ khiến cổ của bạn bị gấp khúc này đốt sống cổ sẽ làm chuyện ít dây thần kinh ở gáy và việc này sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu não và lâu dần gây nên việc tình trạng thiếu máu não nguy hiểm. Chính vì vậy để điều trị việc thiếu máu não thì nên nằm gối thấp và chọn những loại gối mềm không quá cao.
- Hạn chế sử dụng thiết bị máy tính và điện thoại: khi sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính và điện thoại cả ngày cũng là một trong những nguyên nhân sâu xa gây nên tình trạng thiếu máu não. Khi bạn ngồi và chăm chú nhìn về một hướng thì cơ cổ không thể được vận động nên sẽ ảnh hưởng đến tình trạng tuần hoàn máu não. Do đó nếu ngồi máy tính quá lâu bạn nên thường xuyên massage cổ và cơ cổ và vận động cổ sẽ giúp tốt hơn cho việc lưu thông máu não
- Không nên để cơ thể hấp thụ quá nhiều chất béo: nếu cơ thể bạn thường xuyên hấp thụ nhiều các thực phẩm chứa nhiều chất béo, dầu mỡ thì sẽ dễ dẫn đến tình trạng hình thành các mảng xơ vữa trong thành mạch. Những mạch máu bị xơ vữa sẽ gây hẹp lòng mạch và gây ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình tuần hoàn của máu. Lúc này máu sẽ lưu thông khó khăn và dẫn lâu dài sẽ không đủ máu để cung cấp lên trên não sẽ dẫn đến tình trạng thiếu máu não
- Nên điều trị các bệnh tìm ẩn có liên quan đến tình trạng thiếu máu não. Khi mắc tình trạng thiếu máu não cần xác định nguyên nhân gây nên tình trạng này và sau đó sẽ khắc phục tình trạng đó để có được hướng điều trị tốt hơn cho bệnh.
- Thay đổi chế độ dinh dưỡng để giúp cho việc duy trì cân nặng bên cạnh đó sẽ giúp cho việc tuần hoàn máu được lưu thông hơn
- Bấm huyệt cũng làm cho bệnh thiếu máu não cải thiện
- Châm cứu, xông hơi, xoa bóp cũng là một cách hiệu quả để giảm bớt nhức đầu khi bị thiếu máu não
- Tránh xa các chất kích thích và thuốc lá vì để việc điều trị thiếu máu não được hiệu quả thì không nên lạm dụng những chất kích thích như rượu bia thuốc lá
- Thường xuyên theo dõi các bệnh lý mãn tính để có thể kiểm soát được tốt lượng mỡ trong máu, đường huyết áp
- Nên khám sức khỏe tổng quát 6 tháng/năm
Những ngăn chặn về tình trạng thiếu máu não
Việc ngăn chặn tình trạng thiếu máu não thì cần những yếu tố sau đây:
- Cung cấp các dưỡng chất tham gia tạo lượng máu cho cơ thể: tăng cường bổ sung các chức sắt, đạm, vitamin C, vitamin b12 ,…
- Bổ sung các thực phẩm dầu Omega 3: những thực phẩm chứa nhiều Omega 3 sẽ có trong cá trích, cá tuyết, tảo biển,…
- Những thực phẩm như rau xà lách xanh,… là những thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất Nitrate
- Hạn chế sử dụng mỡ động vật để nấu ăn, sử dụng quá nhiều thức ăn nhanh, những thực phẩm chế biến sẵn, những phụ gia thực phẩm thức uống có chứa cồn.
- Nên thường xuyên nâng cao tinh thần tập thể dục thể thao
- Nên chú ý sức khỏe và khám sàng lọc sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý
- Nên tránh làm việc quá sức và thực hiện một số nghỉ ngơi hợp lý
- Nên tránh thay đổi thân nhiệt đột ngột
- Bổ sung thịt bò: thịt bò có chứa nhiều dưỡng chất như sắt, giàu đạm, vitamin b2, vitamin b6 và vitamin b12. Sẽ thúc đẩy quá trình tái tạo nên hồng cầu và cung cấp một lượng oxy nhất định cho các tế bào của cơ thể. Bên cạnh đó thịt bò còn sẽ cung cấp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể
- Bổ sung hải sản vì hải sản giàu kẽm, sắt và các axít amin giúp cho việc sản sinh hồng cầu trở nên nhanh chóng hơn, giảm căng thẳng, giảm mệt mỏi, tăng cường sức đề kháng, cung cấp lượng oxy cho não bộ và tăng lưu thông máu
- Lòng đỏ trứng gà là một chất chứa nhiều đạm có giá trị sinh học rất cao, giàu canxi, sắt, photpho cùng với nhiều loại vitamin tham gia vào quá trình hình thành máu
- Cá hồi: thực phẩm giàu axít béo không no, các khoáng chất có trong canxi, Cali, kẽm, photpho rất tốt cho hoạt động của não bộ
- Bổ sung rau chân vịt: Rau chân vịt hay còn gọi là rau bó xôi là một đại diện tiêu biểu của các nhóm rau xanh giàu chất sắt vitamin b12 và axit folic
- Bông cải xanh: đây là thực phẩm chứa nhiều chất sắt và nhiều chất xơ, vitamin C và A
- Dâu tây và quả mâm xôi là hai loại quả sẽ giàu chất kẽm và chất xơ và chứa nhiều hơn lượng vitamin C có thể chống được oxy hóa cao sẽ giúp cơ thể có thể tăng cường khả năng hấp thu sắt và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
- Quả lựu đỏ: đây là một trong những loại quả chứa nhiều canxi, sắc, magie và vitamin C. Bên cạnh đó lựu còn có vai trò sẽ chống oxy hóa và tăng hấp thu sắt tham gia quá trình tạo máu cho cơ thể
- Nho khô đen: chứa nhiều hàm lượng vitamin C và sắt cao sẽ giúp hệ miễn dịch tăng cường và tăng cường khả năng hấp thu sắt, từ đó hemoglobin tạo máu sẽ tăng
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu
Nếu có bất cứ dấu hiệu nào về não mà bạn cảm thấy bất ổn thì liên hệ để bác sĩ tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu tư vấn cho quý bệnh nhân về tình trạng cũng như những thắc mắc mà quý bệnh nhân cần giải đáp.
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu: 522-524-526 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 10, TP.HCM
Thời gian làm việc: Thứ 2-Thứ 7 (6h00-20h00); Chủ Nhật (6h00-12h00)
Bài viết trên được tham vấn y khoa các bác sĩ có chuyên môn cao của Phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu