Cơn thiếu máu não thoáng qua: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Bạn từng cảm thấy đột ngột tê bì tay chân, khó nói, hoặc nhìn mờ? Đó có thể là dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua – một căn bệnh tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ. Đừng chủ quan, hãy cùng Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu tìm hiểu rõ hơn về căn bệnh này để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

Cơn thiếu máu não thoáng qua là gì?

Cơn thiếu máu não thoáng qua, hay còn gọi là TIA (Transient Ischemic Attack), xảy ra khi một cục máu đông nhỏ hoặc một mảng xơ vữa tạm thời làm tắc nghẽn một mạch máu nhỏ trong não. Điều này dẫn đến việc cung cấp oxy và chất dinh dưỡng đến một vùng não bị gián đoạn, gây ra các triệu chứng thần kinh tạm thời.

So sánh với đột quỵ

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa cơn thiếu máu não thoáng qua và đột quỵ. Cả hai đều gây ra các triệu chứng tương tự, nhưng đột quỵ gây ra tổn thương não vĩnh viễn, trong khi TIA thường hồi phục hoàn toàn trong vòng 24 giờ. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là TIA được xem là một dấu hiệu báo trước của tai biến mạch máu não.

Xem thêm: Các di chứng tai biến mạch máu não thường gặp

Vì sao cơn thiếu máu não thoáng qua lại nguy hiểm?

Mặc dù các triệu chứng của TIA có thể biến mất nhanh chóng, nhưng đây lại là một dấu hiệu cảnh báo rất nghiêm trọng. TIA được xem như một cơn đột quỵ nhỏ và là tiền đề của một cơn đột quỵ lớn hơn trong tương lai. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, TIA có thể dẫn đến đột quỵ, gây ra những hậu quả nghiêm trọng như liệt nửa người, mất khả năng nói, thậm chí tử vong.

Nguyên nhân gây ra cơn thiếu máu não thoáng qua

Nguyên nhân chính gây ra TIA là do sự hình thành cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu não. Các yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc TIA bao gồm:

• Cao huyết áp: Huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành mạch máu, dễ gây tổn thương và hình thành cục máu đông.
• Bệnh mạch vành: Bệnh mạch vành làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông di chuyển lên não.
• Rối loạn nhịp tim: Rối loạn nhịp tim có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong tim và di chuyển lên não.
• Tiểu đường: Đường huyết cao làm tổn thương các mạch máu, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
• Cholesterol cao: Cholesterol cao là một trong những yếu tố chính gây xơ vữa động mạch.
• Thuốc lá: Hút thuốc làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và làm hẹp mạch máu.
• Rượu bia: Lạm dụng rượu bia làm tăng huyết áp và nguy cơ rối loạn nhịp tim.
• Ít vận động: Lười vận động làm tăng nguy cơ béo phì, tăng huyết áp và các bệnh tim mạch.

Triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua

Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) thường xuất hiện đột ngột và có thể biến mất nhanh chóng. Tuy nhiên, những triệu chứng này là những tín hiệu cảnh báo quan trọng, cho thấy bạn đang có nguy cơ cao bị đột quỵ.

Những dấu hiệu điển hình của TIA mà bạn cần đặc biệt chú ý:

• Yếu liệt hoặc tê bì một bên cơ thể: Cảm giác yếu, tê bì hoặc mất cảm giác ở một bên mặt, tay hoặc chân. Ví dụ: bạn có thể cảm thấy khó cử động cánh tay phải hoặc chân trái, hoặc một bên mặt bị chảy xệ.
• Khó nói hoặc khó hiểu lời nói: Nói lắp bắp, khó tìm từ, hoặc không thể hiểu được những gì người khác nói.
• Rối loạn thị giác: Nhìn mờ, nhìn đôi, hoặc mất thị lực đột ngột ở một hoặc cả hai mắt.
• Chóng mặt, mất thăng bằng: Cảm giác choáng váng, mất thăng bằng hoặc đi loạng choạng.
• Đau đầu dữ dội: Đau đầu đột ngột và dữ dội, khác với những cơn đau đầu thông thường.

Những dấu hiệu khác có thể gặp:

• Khó nuốt: Khó nuốt thức ăn hoặc nước uống.
• Mất ý thức: Ngất xỉu hoặc mất ý thức tạm thời.

Lưu ý: Các triệu chứng của TIA có thể khác nhau ở mỗi người và không phải lúc nào cũng rõ ràng. Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc người thân đang bị TIA, hãy luôn tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ.

Nếu bạn hoặc người thân gặp phải bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức hoặc đến cơ sở y tế gần nhất. Mỗi giây trôi qua đều rất quý giá, việc điều trị càng sớm càng giúp giảm thiểu tổn thương não.

Xem thêm: Chi tiết kế hoạch chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não

Chẩn đoán cơn thiếu máu não thoáng qua

Chẩn đoán chính xác và kịp thời cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) là rất quan trọng. Nó giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây ra TIA, đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và các biến chứng khác.

Quá trình chẩn đoán TIA

Khi bạn đến bệnh viện, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm và thủ tục sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng, tiền sử bệnh và lối sống. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành khám thần kinh để đánh giá các chức năng thần kinh của bạn.
• Chụp CT hoặc MRI: Đây là những xét nghiệm hình ảnh giúp bác sĩ quan sát cấu trúc não và phát hiện bất kỳ tổn thương nào. Tuy nhiên, trong trường hợp TIA, kết quả chụp CT hoặc MRI có thể bình thường ngay sau khi cơn TIA xảy ra.
• Siêu âm Doppler mạch máu: Xét nghiệm này giúp đánh giá dòng máu chảy trong các mạch máu cổ và não, giúp phát hiện các hẹp hoặc tắc nghẽn mạch máu.
• Điện tâm đồ: Giúp đánh giá chức năng của tim và phát hiện các bất thường về nhịp tim.
• Xét nghiệm máu: Các xét nghiệm máu giúp đánh giá các yếu tố nguy cơ như cholesterol cao, đường huyết cao, và các chỉ số đông máu.

Những câu hỏi thường gặp:

• Tôi có cần phải nhập viện để chẩn đoán TIA không? Trong nhiều trường hợp, bạn có thể được chẩn đoán và điều trị ngoại trú. Tuy nhiên, nếu tình trạng của bạn nghiêm trọng hoặc có các biến chứng, bạn có thể cần phải nhập viện.
• Thời gian để có kết quả chẩn đoán là bao lâu? Thời gian để có kết quả chẩn đoán phụ thuộc vào loại xét nghiệm và tình hình cụ thể của từng người.
• Tôi có thể làm gì để chuẩn bị cho quá trình chẩn đoán? Bạn nên mang theo danh sách các loại thuốc đang sử dụng, kết quả xét nghiệm trước đó (nếu có) và thông tin về tiền sử bệnh gia đình.

Điều trị cơn thiếu máu não thoáng qua

Các phương pháp điều trị TIA

Phương pháp điều trị TIA phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng sức khỏe của từng người. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

Điều trị bằng thuốc:

• Thuốc chống kết tập tiểu cầu: Giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
• Thuốc hạ huyết áp: Kiểm soát huyết áp cao.
• Thuốc statin: Giảm cholesterol trong máu.
• Các loại thuốc khác: Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ có thể kê thêm các loại thuốc khác như thuốc làm loãng máu, thuốc điều hòa nhịp tim,…

Điều chỉnh lối sống:

• Chế độ ăn lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế chất béo bão hòa, muối và đường.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục giúp giảm huyết áp, cholesterol và cải thiện tuần hoàn máu.
• Giảm cân: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, việc giảm cân có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ.
• Bỏ thuốc lá: Thuốc lá là một yếu tố nguy cơ lớn gây đột quỵ.
• Hạn chế rượu bia: Rượu bia làm tăng huyết áp và nguy cơ rối loạn nhịp tim.

Can thiệp thủ thuật:

• Nong mạch: Mở rộng mạch máu bị hẹp bằng bóng nong.
• Đặt stent: Đặt một ống kim loại nhỏ vào mạch máu để giữ cho mạch máu luôn mở.
• Cắt bỏ mảng xơ vữa: Loại bỏ mảng xơ vữa trong mạch máu.

Vai trò của người bệnh và người nhà

• Tuân thủ phác đồ điều trị: Người bệnh cần tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ, uống thuốc đúng giờ, đi khám định kỳ.
• Điều chỉnh lối sống: Người bệnh và người nhà cần cùng nhau xây dựng một lối sống lành mạnh.
• Theo dõi các triệu chứng: Luôn theo dõi các triệu chứng và báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ thay đổi nào.

Câu hỏi thường gặp:

• Tôi có cần phải dùng thuốc suốt đời không? Việc sử dụng thuốc phụ thuộc vào tình trạng bệnh của bạn và quyết định của bác sĩ.
• Tôi có thể làm việc và sinh hoạt bình thường sau khi điều trị TIA không? Sau khi điều trị, bạn có thể quay trở lại sinh hoạt bình thường, tuy nhiên cần tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ.
• Làm thế nào để phòng ngừa tái phát TIA? Điều quan trọng nhất là kiểm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp, đường huyết, cholesterol và duy trì một lối sống lành mạnh.

Xem thêm: Cách điều trị tai biến mạch máu não hiệu quả nhất

Phòng ngừa cơn thiếu máu não thoáng qua

Lợi ích của việc phòng ngừa TIA:

• Giảm nguy cơ đột quỵ: Phòng ngừa TIA là cách tốt nhất để giảm nguy cơ bị đột quỵ.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: Một lối sống lành mạnh giúp bạn có một cuộc sống khỏe mạnh và năng động hơn.
• Tiết kiệm chi phí: Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh.

Các biện pháp phòng ngừa TIA hiệu quả:

• Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân chính gây TIA. Hãy thường xuyên kiểm tra huyết áp và sử dụng thuốc hạ huyết áp nếu cần thiết.
• Kiểm soát đường huyết: Đường huyết cao làm tổn thương mạch máu và tăng nguy cơ TIA. Nếu bạn bị tiểu đường, hãy tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.
• Giảm cholesterol: Cholesterol cao là một yếu tố nguy cơ khác gây xơ vữa động mạch và dẫn đến TIA. Bạn có thể giảm cholesterol bằng cách ăn uống lành mạnh và sử dụng thuốc statin nếu cần thiết.
• Bỏ thuốc lá: Thuốc lá làm hẹp mạch máu và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
• Hạn chế rượu bia: Rượu bia làm tăng huyết áp và nguy cơ rối loạn nhịp tim.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục giúp giảm huyết áp, cholesterol và cải thiện tuần hoàn máu.
• Giảm cân: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, hãy cố gắng giảm cân để giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá, hạn chế chất béo bão hòa, muối và đường.
• Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch và điều trị kịp thời.

Một số thói quen hàng ngày giúp bạn phòng ngừa TIA:

• Chế độ ăn Địa Trung Hải: Chế độ ăn này giàu rau xanh, trái cây, cá và ngũ cốc nguyên hạt, rất tốt cho tim mạch.
• Tập thể dục 30 phút mỗi ngày: Bạn có thể đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc tham gia các hoạt động thể chất khác.
• Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ có thể làm tăng huyết áp và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Quản lý stress: Stress có thể làm tăng huyết áp và nguy cơ đột quỵ. Hãy tìm những cách để thư giãn như yoga, thiền hoặc nghe nhạc.

Xem thêm: Thực đơn 7 ngày cho người bị tai biến mạch máu não

Cơn thiếu máu não thoáng qua không chỉ là một căn bệnh, mà còn là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe. Bằng cách thay đổi lối sống, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và tuân thủ phác đồ điều trị, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy nhớ rằng, sức khỏe là tài sản quý giá nhất, hãy dành thời gian và công sức để chăm sóc nó.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu sẽ đồng hành cùng bạn trên hành trình phục hồi sức khỏe. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và phòng vật lý trị liệu hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn những giải pháp điều trị hiệu quả nhất. Liên hệ ngay với chúng tôi qua số điện thoại 0978.522.524 hoặc điền form bên dưới để được tư vấn miễn phí.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu: 522-524-526 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 10, TP.HCM

Thời gian làm việc: Thứ 2-Thứ 7 (6h00-20h00); Chủ Nhật (6h00-12h00)

Bài viết trên được tham vấn y khoa các bác sĩ có chuyên môn cao của Phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu