Thoát vị đĩa đệm là một căn bệnh đa số những người có tuổi sẽ mắc phải. Đây là một căn bệnh gây cho việc đi lại và sinh hoạt bình thường khá chật vật. Chính vì thế bạn phải tìm hiểu rõ thoát vị đĩa đệm là gì và những yếu tố gây nên để có thể phòng ngừa.
Nội dung bài viết
Thoát vị đĩa đệm là gì?
Căn bệnh thoát vị đĩa đệm là một tình trạng của lớp bao xơ bên ngoài của đĩa đệm bị lão hóa hoặc thoái hóa sẽ rách, Các khối nhân nhầy sẽ thoát ra ngoài gây nên chèn ép vào tủy sống hoặc các dây thần kinh gây nên những cơn đau dữ dội.
Sẽ tùy vào các vị trí cột sống bị thoát vị mà tên gọi của các bệnh cũng sẽ khác nhau, thường thì sẽ có hai dạng chính đó là thoát vị đĩa đệm cột sống lưng hoặc thoát vị đĩa đệm cột sống cổ.
Tùy thuộc vào ở vị trí mà địa điểm bị đau, người vẫn sẽ có những biểu hiện khác nhau như: bỏng rát hoặc đau nhức, ngứa râm rang hoặc bị tê, Sẽ dẫn đến yếu cơ và khó cầm nắm các đồ vật,… Đối với một số trường hợp bệnh nhân sẽ không có triệu chứng làm cho việc điều trị thoát vị đĩa đệm gặp khó khăn hơn rất nhiều.
Bệnh thoát vị đĩa đệm thường xuất hiện ở các đối tượng từ 30-60, sẽ gây nên các cơn đau kéo dài, tê chân, tê tay, thậm chí là sẽ dẫn đến các trường hợp tàn phế.
Thoát vị đĩa đệm thường có rất nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân lão hoá là nguyên nhân chủ yếu nhất. Hoặc đôi khi tình trạng này còn đến từ các trường hợp do lao động, hoạt động thiếu khoa học,… Thoát vị đĩa đệm sẽ hiếm khi chèn ép đến toàn bộ ống sống, mà chỉ chủ yếu ảnh hưởng đến một số vùng bị tổn thương ở cơ thể.
Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm
Có khá nhiều nguyên nhân gây nên thoát vị đĩa đệm:
- Có thể là do tuổi tác: khi tuổi càng cao thì hệ thống xương khớp đặc biệt là đĩa đệm sẽ hoạt động ngày càng kém hiệu quả đi và gây nên dễ tổn thương
- Do tính chất và đặc thù của công việc: trong quá trình làm việc khi ngồi ở một tư thế hoặc làm việc ở một tư thế không thoải mái quá lâu hoặc cho làm các công việc nặng nhọc cũng sẽ làm cho cột sống dễ bị nhanh thoái hóa và gây nên áp lực, gây ảnh hưởng xấu đến các chức năng của đĩa đệm. Để tránh tình trạng trên, bạn cần thường xuyên chỉnh các tư thế làm việc cho phù hợp, khoảng 45 phút thì nên đứng lên di chuyển một lần.
- Do bị chấn thương: khi bị chấn thương do tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động hoặc ngã ở nơi cao cũng sẽ gây nên tác động đến xương cột sống và đĩa đệm. Chính vì thế, ngày sau khi gặp những chấn thương trên thì không nên chủ quan mà cần phải đi thăm khám gấp, chụp X quang ngày để phát hiện ra những tổn thương mà mắt không thể nhìn thấy được.
- Cân nặng cũng là một yếu tố quan trọng gây nên thoát vị đĩa đệm: Khi cân nặng quá khổ dẫn đến tình trạng thoát vị đĩa đệm. Chính vì thế, bạn nên thực hiện một chế độ ăn hợp lý có khoa học, kết hợp với luyện tập thể dục thể thao thường xuyên để có thể kiểm soát được cân nặng.
- Nguyên nhân cũng là do các bệnh lý xương khớp gây nên cột sống, gù vẹo.
- Có thể là do di truyền: nếu như có một người trong gia đình bị thoát vị đĩa đệm do di truyền từ đời trước thì cũng có thể gây nên di truyền cho đời sau
Dấu hiệu cho thấy bạn đang bị thoát vị đĩa đệm
- Cảm thấy đau và nhức và cứng các khớp ở phía dưới của lưng, khi cúi người xuống hoặc vặn mình cũng đều sẽ đau
- Các cơn đau kéo dài âm ỉ hoặc dữ dội, cơn đau bắt đầu từ ở vùng thắt lưng rồi đau lan xuống các vùng mông, bắp chân, bàn chân
- Các cơn đau sẽ bắt đầu phát nhiều hơn vào ban đêm hoặc sẽ đau lan xuống ở phần bụng dưới
- Người vẫn sẽ khó khăn hơn trong quá trình di chuyển, các cơn đau sẽ có xu hướng gia tăng khi người bệnh chạy bộ hoặc khi đi bộ hoặc làm các công việc quá nặng.
- Chân của người bệnh đôi khi cảm thấy tê ran và ngứa, kèm theo đó là các triệu chứng sốt và ớn lạnh hoặc buồn nôn.
- Đối với các trường hợp nặng bệnh nhưng có thể bị tiểu tiện không tự chủ hoặc bị bí đường tiểu
- Bên cạnh đó, sẽ gây nên các cảm giác như rối loạn, phản xạ nóng lạnh bị rối loạn,…
- Triệu chứng yếu cơ, bại liệt: Đây là đối với các giai đoạn bị nặng. Các dấu hiệu này khiến cho người bệnh cảm thấy rất khó khăn trong việc di chuyển, dẫn đến việc vận động cũng bị hạn chế, lâu dần thì sẽ dẫn đến teo cơ, thậm chí là bị liệt, các việc sinh hoạt hằng ngày cũng sẽ phụ thuộc vào người khác.
Tuy nhiên, đối với một số người bệnh thì thoát vị để đêm không hề có một dấu hiệu cụ thể nào. Điều này sẽ gây ảnh hưởng rất nhiều đến việc hiệu quả khi điều trị và thời gian điều trị
Xem thêm: Chụp cộng hưởng từ thoát vị đĩa đệm: Chẩn đoán chính xác hỗ trợ điều trị hiệu quả
Cách điều trị thoát vị đĩa đệm
Sẽ có 4 cách điều trị chính:
- Điều trị thoát vị đĩa đệm bằng thuốc
Đối với hầu hết các trường hợp bị thoát vị đĩa đệm đều sẽ không cần phải phẫu thuật tái tạo lại. Việc sử dụng thuốc và luyện tập theo một liệu trình nhất định sẽ làm giảm các triệu chứng của bệnh chỉ sau vài ngày hoặc vài tuần. Nếu như các tình trạng đau vẫn tiếp tục kéo dài và không thuyên giảm, người bệnh sẽ được chỉ định tập vật lý trị liệu để hạn chế ảnh hưởng tối đa của bệnh đến các bộ phận khác trên cơ thể. Một số các phương pháp trị liệu không cần dùng đến thuốc hoặc kết hợp dùng thuốc giúp giảm đau thường xuyên ở lưng dưới
Phương pháp nắn kéo xương khớp ( chiropractic): đây là phương pháp mang lại hiệu quả ở mức độ vừa phải đối với những cơn đau lưng dưới, kéo dài ít nhất nửa tháng đến một tháng. Lưu ý khi trị liệu bằng phương pháp này với các bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cổ, trong một số trường hợp hiếm có thể gây nên đột quỵ khi sử dụng phương pháp này cho phần cổ.
Châm cứu cũng sẽ làm giảm các cơn đau lưng và đau cổ tương đối tốt
Massage sẽ làm giảm đau cho người bị đau lưng dưới kinh niên nhưng trong thời gian ngắn hạn
Yoga sẽ là kết hợp vận động cơ thể ở các động tác nhỏ giảm các cơn đau lưng và cải thiện các chức năng
- Điều trị thoát vị đĩa đệm nội khoa bằng thuốc
Dùng thuốc giảm đau- kháng viêm: diclofenac, paracetamol,…
Sử dụng thuốc giãn cơ: sẽ được các bác sĩ chỉ định trong trường hợp cơ cứng
- Phương pháp tiêm giảm đau ngoài màng cứng
Corticosteroids là thuốc kháng viêm có thể sử dụng tiêm trực tiếp vào vùng xung quanh dây thần kinh cột sống, thuốc này sẽ làm giảm các triệu chứng viêm tại chỗ và những triệu chứng khác của thoát vị đĩa đệm. Đây là một phương pháp dùng để điều trị cho bệnh nhân có dấu hiệu từ trung bình đến nặng của thoát vị đĩa đệm. Sẽ tiêm theo liệu trình, một liệu trình 3 mũi và mỗi mũi cách nhau 3-7 ngày
- Phương pháp điều trị ngoại khoa
Khi xảy ra tình trạng thoát vị chèn ép đến toàn bộ dễ thần kinh vùng dưới thắt lưng sẽ gây nên hiện tượng bí đại tiểu tiện, mất cảm giác đau ở xung quanh vùng hậu môn và bộ phận sinh dục. Lúc này bệnh nhưng nên cần phải được phẫu thuật nhanh chóng để ngăn chặn bệnh ngày càng tiến triển nặng gây nên yếu tay chân hoặc gây nên liệt. Song song đó, các bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật khi điều trị phương pháp bảo tồn không cải thiện triệu chứng, và đặc biệt là khi bệnh nhân liên tục gặp phải các vấn đề như:
Yếu và tê bì chân tay
Không thể đi bộ hoặc khó đứng thẳng
Không thể kiểm soát được đường ruột hoặc bàng quang
Thoát vị đĩa đệm có gây nguy hiểm không
Khi thoát vị đĩa đệm tình trạng ngày càng nặng thì nguy cơ tiềm ẩn nhiều biến chứng bệnh càng nghiêm trọng, đây là một số ảnh hưởng và nguy hiểm khi bị thoát vị địa điểm:
- Ảnh hưởng khá nhiều đến đời sống sinh hoạt: sẽ rất khó khăn trong việc cúi người hay xoay người, hoặc dùng người lấy đồ ở trên cao, Ê buốt khi làm việc nặng, thậm chí mỗi khi ho sẽ gây ra cơn đau
- Việc tiểu tiện bị rối loạn: Đường tiểu bị bí, không tự chủ về việc tiểu tiện, đang là hệ lụy của các dây thần kinh thắt lưng bị chèn ép.
- Đau thần kinh tọa: gây ra các cơn đau buốt dọc đường của dây thần kinh tọa kéo từ thắt lưng và lan rộng xuống mông và chân
- Teo cơ: Gây nên các tổ chức thần kinh ở các tay và chân mày phải cắt máu không lưu thông được đến các cơ quan tay chân gây nên bị teo tay, teo chân. Dẫn đến khó khăn trong việc đi lại
- Rối loạn cảm giác: tay chân bị tê quá mức khiến cho người bệnh mất đi cảm giác linh hoạt, thậm chí có thể không cảm nhận được nóng lạnh
- Bị liệt: đây là biến chứng khiến chân không đi được nếu không sớm điều trị và can thiệp gì dẫn đến liệt, và việc bị liệt chân là điều hoàn toàn có thể xảy ra
Cách phòng tránh thoát vị đĩa đệm
Đối với hầu hết các vấn đề sức khỏe liên quan đến thoát vị đĩa đệm thì cơ thể sẽ tự chữa lành hoặc có thể chuyển biến theo chiều hướng tích cực nếu điều trị đúng hướng. Bệnh này có thể tái phát đối với một số trường hợp
Để cột sống được bảo vệ và ngăn chặn được nguy cơ bị lại thoát vị đĩa đệm, nên chú ý với các biện pháp để ngăn chặn và phòng ngừa sau:
- Nếu đứng quá lâu trong thời gian dài nên tìm chỗ ngồi hoặc tìm một vật gì đó để gác một chân lên để cho giảm áp lực của lưng.
- Không nên đứng lâu và ưu tiên ngồi hơn
- Tránh bưng bê các vật nặng hơn 3kg
- Nếu phải bê thì nên ngồi xổm rồi từ từ nâng lên để tránh uốn cong vùng thắt lưng và động tác đột ngột làm cho lưng tổn thương
- Không nên để cân nặng bất thường vì nếu không duy trì và để cân nặng ổn định sẽ sẽ gây hại rất nhiều đến cột sống
- Thuốc lá sẽ gây nên xơ vữa động mạch và ảnh hưởng đến đĩa đệm.
- Bổ sung các chất dinh dưỡng, bổ sung canxi và thực phẩm có lợi cho xương
- Vận động các bài tập có lợi cho xương để cho xương trở nên cứng cáp hơn
Thoát vị địa điểm là một trong những căn bệnh rất thường gặp ở Việt Nam. Chiếm tỷ lệ lên đến 35 % dân số và vì điều trị bằng vật lý trị liệu cho thoát vị đĩa đệm cũng khá mất nhiều thời gian. Vì vậy, điều đầu tiên nên làm là phải xây dựng một thói quen trong đời sống sinh hoạt một cách khoa học, cẩn trọng trong quá trình làm việc và điều khiển các phương tiện giao thông để tránh gây chấn thương và tổn hại đến cột sống
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu luôn đem đến cho quý bệnh nhân một phương pháp chữa bệnh tối ưu và an toàn. Các y bác sĩ tại đây sẽ luôn tận tình tư vấn các bệnh mà quý bệnh nhân đang gặp phải. Với trang thiết bị y tế hiện đại sẽ giúp việc chẩn đoán trở nên nhanh chóng và chuẩn xác.
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu: 522-524-526 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 10, TP.HCM
Thời gian làm việc: Thứ 2-Thứ 7 (6h00-20h00); Chủ Nhật (6h00-12h00)
Bài viết trên được tham vấn y khoa các bác sĩ có chuyên môn cao của Phòng khám đa khoa quốc tế Nhân Hậu