Chụp cộng hưởng từ (MRI): “Kính viễn vọng” soi thấu cơ thể con người

Chụp cộng hưởng từ (MRI) hiện nay luôn được nhiều người quan tâm với phương pháp y học hiện đại hiện nay, mang đến cho bệnh nhân một giải pháp tìm ra các loại bệnh, khối u tiềm ẩn trong cơ thể cũng như những bất thường mà chúng ta không nhìn bằng mắt thường được. Bài viết này sẽ diễn giải cụ thể về Chụp cộng hưởng từ (MRI): “Kính viễn vọng” soi thấu cơ thể con người

Giới thiệu về chụp cộng hưởng từ (MRI)

1. Tên gọi đầy đủ của MRI:

Chụp cộng hưởng từ (MRI) là tên gọi viết tắt của Magnetic Resonance Imaging (MRI), hay còn được gọi với từ thuần việt là Chụp cộng hưởng từ hạt nhân. Đây là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến sử dụng từ trường và sóng vô tuyến mạnh để tạo ra hình ảnh của các xương, cơ quan và các mô trong cơ thể một cách chi tiết

2. Khái quát  chi tiết về chụp cộng hưởng từ (MRI):

Định nghĩa về chụp cộng hưởng từ (MRI):

Chụp cộng hưởng từ (MRI) là sự kết hợp giữa kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh y tế sử dụng từ trường cùng với sóng vô tuyến nhằm tạo ra hình ảnh khái quát chi tiết của các xương, cơ quan và các mô trong cơ thể. Khác với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh truyền thống như siêu âm hay chụp X-quang, MRI hoàn toàn không sử dụng tia X, do đó mức độ an toàn cao hơn cho người bệnh, đặc biệt là an toàn với phụ nữ mang thai và trẻ em.

Nguyên lý hoạt động của chụp cộng hưởng từ (MRI):

Cơ thể con người luôn chứa các lượng lớn các nguyên tử hydro có một proton mang điện. Khi cơ thể được đặt trong từ trường mạnh, các proton này sẽ sắp xếp theo hướng nhất định. Sau đó, sử dụng sóng vô tuyến để kích thích các proton tạo ra tín hiệu. Máy tính là bước tiếp theo sẽ xử lý tín hiệu này để tạo ra hình ảnh một cách chi tiết của các mô, cơ quan và xương trong cơ thể.

Ưu điểm vượt trội của chụp cộng hưởng từ (MRI) so với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác:

• Hình ảnh luôn hiện một cách chi tiết và rõ nét: MRI sẽ cung cấp chất lượng hình ảnh chi tiết và rõ nét hơn so với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, hỗ trợ cho bác sĩ quá trình chẩn đoán chính xác hơn.
• Nhiều bệnh lý được chẩn đoán khi chụp MRI: MRI là phương pháp chẩn đoán được nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm bệnh lý về tim mạch, não bộ, cơ xương khớp, đặc biệt là có thể tìm ra được các loại ung thư,…
• An toàn: Do MRI không sử dụng tia X, chính vì thế luôn đạt mức độ an toàn hơn cho người bệnh, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai và trẻ em.
• Không gây đau đớn: Quá trình chụp MRI nhẹ nhàng và không gây đau đớn cho người bệnh.

3. Vai trò quan trọng đặc biệt của MRI trong chẩn đoán các bệnh lý:

• Bệnh lý về não bộ: MRI là phương pháp chẩn đoán hiện đại giúp phát hiện chính xác các bệnh lý về não bộ như đột quỵ, Alzheimer, u não,…
• Bệnh lý tim mạch: MRI mang đến kết quả chuẩn xác về các bệnh lý tim mạch như phát hiện được bệnh tim bẩm sinh, nhồi máu cơ tim, bệnh van tim,…
• Bệnh lý cơ xương khớp: MRI giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý cơ xương khớp như thoái hóa khớp, rách sụn khớp, gãy xương,…
• Ung thư: MRI có thể hỗ trợ đoán chính xác các bệnh ung thư ở nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể.

4. Các loại máy MRI phổ biến hiện nay

• Máy MRI kín: Đây là loại máy MRI thông dụng nhất, có hình dạng hình trụ kín, có thể gây cảm giác claustrophobic (sợ chỗ hẹp) cho một số người.
• Máy MRI mở: Loại máy này có thiết kế mở rộng hơn, phù hợp cho người cao claustrophobic hoặc người có thân hình quá khổ.
• Máy MRI siêu dẫn: Sử dụng nam châm siêu dẫn để tạo ra từ trường mạnh, cho hình ảnh chất lượng cao hơn. Tuy nhiên, chi phí vận hành máy MRI siêu dẫn thường cao hơn.

Những trường hợp không nên chụp MRI:

• Người có mang các thiết bị kim loại cấy ghép trong cơ thể (như máy trợ tim, kẹp não,…).
• Phụ nữ đang mang thai ở 3 tháng đầu.
• Người có hình xăm hoặc trang điểm sử dụng mực có chứa kim loại.
• Người mắc các bệnh về thận cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi chụp MRI với thuốc cản quang.

Cấu tạo về máy chụp cộng hưởng từ (MRI)

Máy chụp cộng hưởng từ MRI (Magnetic Resonance Imaging) tuy quen thuộc nhưng cấu tạo bên trong lại là một bí ẩn đối với nhiều người. Bài viết này sẽ giúp bạn “giải mã” cấu tạo và nguyên lý hoạt động của MRI, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm thực tế để bạn giảm bớt lo lắng khi thực hiện quy trình này.

1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy MRI:

• Nam châm: Đây là bộ phận quan trọng nhất, tạo ra từ trường mạnh bao phủ xung quanh khu vực chụp. Từ trường này sẽ tác động lên các hạt nhân hydro trong cơ thể, kích thích chúng phát ra tín hiệu.
• Cuộn dây RF (Radio Frequency): Phát ra sóng vô tuyến tác động lên các hạt nhân hydro, kích thích chúng thay đổi trạng thái năng lượng.
• Hệ thống thu tín hiệu: Nhận các tín hiệu do các hạt nhân hydro phát ra sau khi được kích thích bởi sóng vô tuyến.
• Máy tính xử lý: Xử lý các tín hiệu thu được thành hình ảnh chi tiết của các mô và cơ quan bên trong cơ thể.

2. So sánh các loại máy MRI:

Loại máy MRI	Ưu điểm	Nhược điểm	Ứng dụng
Máy MRI kín	Hình ảnh chất lượng cao, chi phí vận hành thấp	Thiết kế hình trụ kín có thể gây claustrophobic	Chụp hầu hết các vùng cơ thể
Máy MRI mở	Giảm thiểu cảm giác claustrophobic	Hình ảnh chất lượng có thể thấp hơn máy MRI kín, chi phí vận hành cao hơn	Thích hợp cho người cao claustrophobic, trẻ em
Máy MRI siêu dẫn	Từ trường mạnh hơn, cho hình ảnh chất lượng cao nhất	Chi phí vận hành cao nhất, tiếng ồn lớn hơn	Chẩn đoán các bệnh lý phức tạp, chụp mạch máu

3. Giảm lo lắng khi chụp MRI:

• Hiểu rõ quy trình: Việc tìm hiểu trước về quy trình chụp MRI sẽ giúp bạn cảm thấy an tâm hơn.
• Giao tiếp với bác sĩ: Cung cấp đầy đủ thông tin bệnh lý và các thiết bị y tế đang mang trên người.
• Thư giãn: Hít thở sâu và cố gắng giữ im lặng, hạn chế cử động trong suốt quá trình chụp.
• Nghe nhạc: Bạn có thể yêu cầu đeo tai nghe để nghe nhạc nhằm giảm tiếng ồn của máy MRI.
• Không ngại ngùng: Nếu cảm thấy khó chịu hay lo lắng, hãy báo ngay cho nhân viên y tế.

Trải nghiệm thực tế:

Nhiều người chia sẻ rằng cảm giác nằm trong máy MRI hơi ngột ngạt, nhưng tiếng ồn mới là yếu tố gây khó chịu nhất. Tuy nhiên, việc nhắm mắt, hít thở sâu và nghe nhạc nhẹ đã giúp họ vượt qua được cảm giác này.

Kỹ thuật chụp cộng hưởng từ (MRI)

Ưu điểm vượt trội của MRI:

• Hình ảnh chi tiết và sắc nét: MRI cung cấp hình ảnh rõ ràng hơn so với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, giúp bác sĩ quan sát các tổn thương nhỏ và bất thường một cách chính xác.
• Không sử dụng tia X: An toàn hơn cho bệnh nhân, đặc biệt là phụ nữ mang thai và trẻ em.
• Đa dạng ứng dụng: MRI có thể chẩn đoán nhiều bệnh lý ở nhiều cơ quan khác nhau.
• Không gây đau đớn: Quá trình chụp MRI không gây đau đớn cho người bệnh.

Nhược điểm của MRI:

• Chi phí cao: So với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như X-quang hay siêu âm, chi phí chụp MRI thường cao hơn.
• Thời gian chụp lâu: Quá trình chụp MRI có thể kéo dài từ 15 đến 45 phút, tùy thuộc vào vùng cần chụp.
• Máy móc ồn ào: Tiếng ồn của máy MRI có thể gây khó chịu cho một số người bệnh.
• Không phù hợp với tất cả đối tượng: Người có mang thiết bị kim loại cấy ghép trong cơ thể hoặc người mắc bệnh claustrophobic (sợ chỗ hẹp) không nên chụp MRI.

Ứng dụng đa dạng của MRI trong y học:

• Chẩn đoán ung thư: MRI có thể phát hiện ung thư ở nhiều cơ quan khác nhau như não, gan, tuyến tiền liệt,… ở giai đoạn sớm.
• Bệnh tim mạch: MRI giúp đánh giá chức năng tim, phát hiện các bệnh lý tim mạch như hẹp van tim, suy tim,…
• Đột quỵ: MRI có thể xác định vị trí và mức độ tổn thương não do đột quỵ.
• Các bệnh lý về não bộ: MRI giúp chẩn đoán các bệnh lý về não bộ như u não, động kinh, Alzheimer,…
• Bệnh lý cơ xương khớp: MRI có thể chẩn đoán chính xác các bệnh lý cơ xương khớp như thoái hóa khớp, rách sụn khớp, gãy xương,…

So sánh MRI với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác:

Phương pháp	Ưu điểm	Nhược điểm	Độ chính xác	Thời gian thực hiện	Chi phí
X-quang	Nhanh chóng, chi phí thấp	Hình ảnh không chi tiết, sử dụng tia X	Trung bình	5-10 phút	Thấp
Siêu âm	An toàn, hình ảnh động	Không thể quan sát các mô sâu	Trung bình	15-30 phút	Trung bình
CT Scanner	Hình ảnh chi tiết	Sử dụng tia X, chi phí cao	Cao	10-20 phút	Cao
MRI	Hình ảnh chi tiết nhất, không sử dụng tia X	Chi phí cao, thời gian chụp lâu	Cao nhất	15-45 phút	Cao nhất

Khi nào cần chụp cộng hưởng từ (MRI)

Chụp cộng hưởng từ MRI (Magnetic Resonance Imaging) là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, tuy nhiên không phải trường hợp nào cũng cần thực hiện phương pháp này. Vậy khi nào bạn cần chụp MRI để đảm bảo sức khỏe?

Những dấu hiệu cảnh báo cần tham khảo ý kiến bác sĩ về việc chụp MRI:

• Đau dữ dội: Cơn đau dữ dội, dai dẳng ở một vị trí cụ thể như đầu, khớp, lưng,… có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng.
• Tê bì, mất cảm giác: Tình trạng tê bì, kiến bò hoặc mất cảm giác đột ngột ở một phần cơ thể cần được kiểm tra để loại trừ các tổn thương thần kinh.
• Sưng bất thường: Sưng phù ở khớp, chi hoặc bất kỳ vùng nào trên cơ thể có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm, khối u hoặc các vấn đề về mạch máu.
• Rối loạn chức năng cơ thể: Khó khăn trong việc cử động, đi lại, nói năng hoặc các chức năng khác của cơ thể có thể liên quan đến các bệnh lý về não bộ hoặc thần kinh.

Các trường hợp cần thiết thực hiện MRI để chẩn đoán chính xác:

• Ung thư: MRI có khả năng phát hiện ung thư ở nhiều cơ quan như não, gan, tuyến tiền liệt,… ngay cả ở giai đoạn sớm.
• Bệnh tim mạch: MRI giúp đánh giá chi tiết cấu trúc và chức năng tim, hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý tim mạch như hẹp van tim, suy tim,…
• Đột quỵ: MRI giúp xác định chính xác vị trí và mức độ tổn thương não do đột quỵ, từ đó đưa ra phác đồ điều trị kịp thời.
• Các bệnh lý về não bộ: MRI là công cụ hữu hiệu để chẩn đoán các bệnh lý về não bộ như u não, động kinh, Alzheimer,…
• Bệnh lý cơ xương khớp: MRI có thể kiểm tra chi tiết các tổn thương ở xương, khớp, cơ và dây chằng, giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý như thoái hóa khớp, rách sụn khớp, gãy xương phức tạp,…

Lưu ý: Quyết định chụp MRI cần được bác sĩ chỉ định sau khi thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm cần thiết.

Tầm quan trọng của việc tham khảo ý kiến bác sĩ:

Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng bệnh lý cụ thể của bạn để lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp nhất. MRI tuy là kỹ thuật tiên tiến nhưng chi phí và thời gian thực hiện tương đối cao. Bác sĩ có thể cân nhắc các phương pháp khác như X-quang, siêu âm hoặc CT Scanner trước khi chỉ định chụp MRI.

Quy trình chụp cộng hưởng từ (MRI) như thế nào

Bài viết này sẽ giúp bạn giải mã từng bước của quá trình chụp MRI, đồng thời chia sẻ những lưu ý để đảm bảo hình ảnh thu được rõ nét và chính xác.

Quy trình chụp MRI diễn ra như thế nào?

1. Thăm khám và thay trang: Bạn sẽ được bác sĩ thăm khám để kiểm tra các yếu tố chống chỉ định chụp MRI (như mang thiết bị kim loại). Sau đó, bạn sẽ thay trang bệnh nhân và tháo bỏ các vật dụng bằng kim loại trên người.
2. Nằm thoải mái trên bàn chụp: Kỹ thuật viên sẽ giúp bạn nằm thoải mái trên bàn hình dạng ống dài. Tùy vào vùng cần chụp, đầu hoặc một phần cơ thể khác của bạn sẽ được đặt chính giữa máy MRI.
3. Đeo dụng cụ bảo vệ: Bạn có thể được đeo dụng cụ bảo vệ tai để giảm tiếng ồn của máy MRI trong quá trình chụp.
4. Nhận hướng dẫn: Kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn bạn cách thở và giữ im lặng trong suốt quá trình chụp. Điều quan trọng là bạn cần tuân theo hướng dẫn để tránh ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh.
5. Quét hình ảnh: Máy MRI sẽ bắt đầu hoạt động, tạo ra tiếng ồn lạch cạch hoặc ồn ào. Quá trình chụp có thể kéo dài từ 15 đến 45 phút, tùy thuộc vào vùng cần chụp.
6. Kết thúc: Sau khi hoàn tất, kỹ thuật viên sẽ thông báo và bạn có thể rời khỏi máy MRI.

Cảm giác trong khi chụp MRI:

• Tiếng ồn: Máy MRI hoạt động sẽ tạo ra tiếng ồn nhất định. Bạn có thể đeo dụng cụ bảo vệ tai để giảm tiếng ồn.
• Cảm giác chật chội: Thiết kế hình ống của máy MRI có thể gây cảm giác chật chội cho một số người. Tuy nhiên, bàn chụp MRI được thiết kế thoải mái và bạn hoàn toàn có thể báo cho kỹ thuật viên nếu cảm thấy khó chịu.
• Giữ nguyên tư thế: Bạn cần giữ im lặng và hạn chế cử động trong suốt quá trình chụp để đảm bảo hình ảnh thu được rõ nét, không bị mờ.

Lưu ý quan trọng:

Sự hợp tác của bạn với kỹ thuật viên đóng vai trò quan trọng trong việc cho ra đời những hình ảnh MRI chất lượng. Hãy hít thở sâu, giữ im lặng và tuân theo hướng dẫn của kỹ thuật viên. Nếu cảm thấy khó chịu hay lo lắng, bạn có thể báo ngay cho kỹ thuật viên để được hỗ trợ kịp thời.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu được trang bị máy chụp cộng hưởng từ 1.5 tesla với kỹ thuật nổi bật hiện nay, thời gian chụp nhanh chóng. Nếu có thắc mắc hoặc cần biết thêm về chụp cộng hưởng từ (MRI) hãy đến ngay Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu để được hướng dẫn và tư vấn cụ thể.